Teqvim2013. pdf

7

Ərazisi:  4,4 000 

• 

km² 

Əhalisi:  150.313 nəfər 

• 

İşğal altındadır: 11 000 km²

• 

Vilayətin tərkibinə daxil idi: Əsgəran, 

• 

Hadrut, Mardakert, Martuni, Şuşa və 

vilayət tabeli 

Stepanakert 

Əliyev, H. Dağlıq Qarabağ həqiqətləri [Mətn] /H. Əliyev; red. İ. X. Zeynalov.- Bakı:RENESSANS, 2005.-140 s.

İmanov, R. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qəsd-qondarma Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti. /İmanov, R.C.; Azərbaycan Dövlət Xəzər 

Dəniz Gəmiçiliyi, Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası; Elmi red.: İ.Babayev, Е.Məhərrəmov.- Bакı: Adiloğlu, 2005.- 260 s.

---

220

Tarixdə bu gün

20 

illiyi

TÜRKSOY (Beynəlxalq Türk 

Mədəniyyəti Təşkilatı) 

1993

İYUL

Mədəniyyətimizi, elmimizi, təh-

silimizi, insanların mənəviyyatını 

daha da yüksəklərə qaldırmaq üçün 

mədəni, elmi-texniki əlaqələrin inki-

şaf etdirilməsi çox zəruri vəzifələrdən 

biridir. TÜRKSOY bu işi görür və 

indiyə  qədər, qısa müddətdə  ərzində 

toplanmış  təcrübə sübut edir ki, bu 

təşkilat bundan sonra da çox səmərəli 

fəaliyyət göstərə və ölkələrimiz, xalq-

larımız üçün mədəniyyət,  ədəbiyyat 

vasitəsilə mövcud əlaqələri daha da 

genişləndirmək sahəsində çox işlər 

görə bilər. 

Son illər türk dünyasında milli 

özünüdərk istiqamətində canlanmanın 

işartıları görünməkdədir. Belə ki, tari-

xi və kökü bir olan türk xalqları arasın-

da mədəniyyət və incəsənət sahəsində 

birlik yaratmaq üçün türk dövlət 

və muxtariyyətlərinin mədəniyyət 

nazirləri bir araya gələrək 1993-cü ildə 

TÜRKSOY (Türk Kültür və Sənətləri 

Ortaq Yönətimi) adlı bir təşkilat yarat-

mışdılar.  

TÜRKSOY türkdilli ölkələrin 

mədəniyyət nazirləri tərəfindən yara-

dılmış  və onun yaradılması haqqında 

ilkin fikirlər hələ 1992-ci ildə irəli sü-

rülmüşdür. Bu təşkilatın yaradılması 

ilə bağlı Bakı və İstanbul şəhərlərində 

bir sıra görüşlər keçirilmişdir. 

Nəhayət, 12 iyul 1993-cü ildə Alma-

tıda TÜRKSOY-un yaradılması haq-

qında türkdilli ölkələrin mədəniyyət 

nazirləri tərəfindən protokol imza-

lanmışdı. TÜRKSOY-un yaradılma-

sı  zərurəti ondan irəli gəlmişdir ki, 

bu təşkilatı yaradan ölkələrin dilləri, 

xalqları, mədəniyyətləri bir-birinə çox 

yaxın idi və bəzi xalqların hətta dinləri 

də eyni idi. 

Məlumdur ki, bəzi türk xalqları 

müxtəlif dinlərə sitayiş edirlər. An-

caq TÜRKSOY-un yaradılmasında 

türkdilli xalqların  əsasən din deyil, 

dil prinsiplərinə üstünlük verilmişdir. 

TÜRKSOY-un  əsas üzvləri Qazaxıs-

tan, Türkiyə, Azərbaycan, Özbəkistan, 

Qırğızıstan və Türkmənistandır. Qalan 

8 üzvləri isə (Altay respublikası, Bol-

qarıstan, Qaqauziya, Xakasiya, Şima-

li Kipr Türk Respublikası, Yakutiya, 

Tıva, Tatarıstan)  əsasən müşahidəçi 

qismində iştirak edirlər. Buna baxma-

yaraq bu üzvlər də  əsas üzvlər kimi 

eyni hüquqa və səlahiyyətə malikdilər. 

Ümumiyyətlə, TÜRKSOY-un fəaliy-

yətində demokratik prinsiplər əsas gö-

türülür. Yəni səsvermədə 8 müşahidəçi 

ölkə  də  əsas 6 üzvlər kimi eyni 

səsvermə hüququna malikdirlər.

TÜRKSOY təşkilatının ev sahi-

bi ölkəsi Türkiyə Cümhuriyyətidir. 

Rəsmi dili türk dilidir, idarə  mərkəzi 

Ankarada yerləşir.