Teqvim2013. pdf

Heydər Əliyev, ümummilli lider

---

343

Tarixdə bu gün

Qarakənd faciəsi 

1991

NOY

ABR

Qarakənd faciəsi və ya 20 noyabr faciəsi - 

1991-ci il 20 noyabrda Xocavənd rayonunun 

Qarakənd kəndinin yaxınlığında, Ağdam rayo-

nunun Mərzili kəndi ərazisində hərbi vertolyotun 

erməni quldurları  tərəfindən vurulduğu gündür. 

Qarakənd üzərində üç yüz metr yüksəklikdə uçan 

Mİ-8 N72 vertolyotu 1991-ci il noyabrın 20-də 

saat 14:42 radələrində vurulmuşdu. Faciə haqqın-

da ilkin məlumat Prezident Aparatına saat 19:55-

də çatmış, lakin nə qədər maraqlı olsa da bu faciə 

haqqında xəbər Xankəndindən erməni dilində ya-

yımlanan “Vətən və vətəndaş” verlişinin xəbərlər 

bölümündə, saat 15:30-də yayımlanmışdı. Həmin 

gün bu məlumatı saat 16:15-də Tehran radiosu, 

17:00-da Moskva radiosu açıqlamışdı.

1991-ci il noyabr ayının 20-də Xocavənd ra-

yonunun Qarakənd kəndi yaxınlığında Mİ-8 N72 

hərbi helikopterinin erməni silahlıları  tərəfindən 

atəşə tutulması  nəticəsində heyət və  sərnişinlər 

– Azərbaycanın görkəmli dövlət və hökumət 

nümayəndələri, Rusiya və Qazaxıstandan olan 

müşahidəçilər – dövlət katibi Tofiq Kazım oğlu 

İsmayılov, Baş prokuror İsmət  İsmayıl oğlu Qa-

yıbov, dövlət müşaviri Məhəmməd Nəbi oğlu 

Əsədov, Baş nazirin müavini Zülfi Saleh oğlu Ha-

cıyev, deputatlar Vaqif Cəfər oğlu Cəfərov və Vəli 

Hüseyn oğlu Məmmədov, Prezidentin İcra Apara-

tının şöbə müdiri Osman Hüseyn oğlu Mirzəyev, 

nazir müavini Qurban Hüseyn oğlu Namazəliyev, 

DQMV prokuroru İqor Aleksandroviç Plavski, 

DQMB Daxili İşlər İdarəsinin rəisi Vladimir Vla-

dimiroviç Kovalyov, Dağlıq Qarabağ üzrə milli 

təhlükəsizlik  şöbəsinin rəisi Sergey Semyonoviç 

İvanov, fövqəladə vəziyyət rayonunun komendan-

tı Nikolay Vladimiroviç Jinkin, Qazaxıstan daxili 

işlər nazirinin müavini Sanlal Dasumoviç Serikov, 

milis general-mayoru Mixail Dmitriyeviç Luka-

şov, polkovnik-leytenant Oleq Nikoloyeviç Ko-

çerev, dövlət katibinin köməkçisi Rafiq Məmməd 

oğlu Məmmədov, telejurnalist Alı Mustafa oğlu 

Mustafayev, AzTV-nin işıqçısı Arif İsmayıl oğlu 

Hüseynzadə, videooperator Fəxrəddin  İbrahim 

oğlu Şahbazov, vertolyot heyətinin komandiri Vya-

çeslav Vladimiroviç Kotov, heyət üzvləri Gennadi 

Vladimiroviç Domov, Dmitri Borisoviç Yaroven-

ko həlak olmuşlar.

Əvvəlcə  rəsmi olaraq helikopterin dumana 

düşərək qayaya çırpılması ehtimalı irəli sürülsə 

də, bir neçə gündən sonra onun vurulması faktı 

təsdiqlənmişdi.

Üstündən iyirmi iki il keçməsinə baxmaya-

raq, hadisə ilə bağlı bir sıra qaranlıq məqamlara 

bu günə qədər aydınlıq gətirilməmişdir. Məsələn, 

nə üçün bu qədər dövlət rəsmisi eyni zamanda 

bir helikopterdə toplanmışdır? Nə üçün döyüş 

zonasında mühafizə üçün onu hərbi helikopter 

müşayiət etməmişdir? Uçuşun dəqiq marşrutu-

nu ermənilər haradan bilmişdir? Yeri gəlmişkən, 

həmin məlumata yalnız Qarabağda sovet silahlı 

qüvvələrinin komandanlığı malik olmuşdu. He-

likopterin vurulduğu raketin mənbəyi də  məlum 

deyil. Qarabağda o zaman ən çox istifadə edilən 

silah təyyarəvuran zenit raketləri və eyninövlü 

“Alazan” raketləri idi. İstilik raketlərindən istifadə 

edilmirdi. Aviaqəzalarda bütövlüyünü saxlayan və 

zədəsiz qalan qara qutudakı lentin “yanması” da 

qaranlıq məsələ olaraq qalmışdır.

Bu terror aktı ilə erməni separatçıları özlərinin 

terrorçu mahiyyətini bir daha sübut etmişdilər. 

Faktla bağlı 1991-ci ildə Azərbaycanın Hərbi Qar-

nizon Prokurorluğu tərəfindən cinayət işi açılmış, 

istintaqın aparılması Respublika Prokurorluğuna 

verilmişdir. Hazırda isə cinayət işi üzrə istintaq 

dayandırılmış və buna səbəb terror aktının baş ver-

diyi ərazinin Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı 

altında olmasıdır.