Teqvim2013. pdf

İ n t e r n e t d ə

www.azerbaycan-

kitabxanalari.az

www.preslib.az

www.mct.gov.az

Kitabxanaşünaslıq.Biblioqrafiya

---

417

260

 illiyi

Britaniya muzeyi

 1753 

  

2013

Britaniya muzeyi - Böyük Britaniya-

nın və dünyanın ən böyük muzeylərindən 

biridir.

Bu muzey 1753-cü ildə  təşkil edil-

miş, lakin açılışı 1759-cu ildə edilmiş-

dir. Bina isə 1823 - 1847 ci illərdə ti-

kilmiş, memarı R.Smyork olmuşdur. 

XVIII  əsrdən etibarən  İngiltərənin  ən 

mühüm mərkəzlərindən birinə çevril-

mişdir.  İlk muzey təsis edildiyi dövrdə 

Montaqyo (Montagu House) adlandırılan 

binada fəaliyyətə başlamış, indiki bina-

sına köçənə  qədər bir çox korpuslarda 

yerləşdirilmişdir.

Muzeydə  məşhur Rozetta daşı, 

müxtəlif rəsmlər, qravyura sənətinə aid 

olan məmulatlar, medal, qəpik və ki-

tablar saxlanılır. Müxtəlif epoxlara aid 

edilən mədəniyyət nümunələri, antik 

abidələr, orta əsr dövrlərini  əhatə edən, 

hətta İntibah dövrünün də nümunələrinə 

rast gəlmək mümkündür.

Britaniya muzeyinin kitabxanasında 7 

milyondan artıq çap edilmiş kitab vardır, 

həmçinin 105 min əlyazma, təxminən 

100 min xartiya (1. filol. papirus və ya 

perqamentdə qədim əlyazısı; 2. bu yazı-

nın yazıldığı material; 3. ictimai-siyasi 

cəhətdən əhəmiyyəti olan bəzi sənədlərin 

adı) və məktublar, 3 mindən çox papirus-

lar vardır.

Britaniya muzeyinə edilən girişlərin 

hamısı pulsuzdur. 1926-cı ildən etibarən 

Britaniya muzeyi “British Museum Qu-

arterly” adlı jurnal dərc edir. Muzey 

Bloomsbury-də (London) üç kolleksi-

yanın  əsasında fəaliyyətə başlamışdır. 

Bunlara britaniyalı məşhur həkim və na-

turalist olan Hensa Slouna (Sir Hans Slo-

ane), qraf Robert Harli (Robert Harley), 

həmçinin, kitabxanaçı Robert Kotton (Sir 

Robert Cotton) aid edilir. Muzey özündə 

10 bölməni birləşdirir, bizim eradan 

əvvəl, misir, yunan, roma, britaniya, orta 

əsrlər, İntibah, Şərq, numizmatika və Bri-

taniya kitabxanasından təşkil edilmişdir.

Numizmatika bölməsi müxtəlif 

ölkələrin və epoxların qəpik və medal-

larından ibarətdir. Hətta kral IV Georgi-

nin də kolleksiyasına burada rast gəlmək 

olar.

Britaniya muzeyindəki etnoqrafik kol-

leksiya bölməsində Afrika, Amerika, Oke-

aniya və bir çox xalqların mədəniyyətini 

özündə əks etdirən abidələrə rast gəlinir.

Britaniya muzeyi ümumilikdə 94 qa-

lareyadan ibarətdir və uzunluğu 4 km-ə 

çatır. Hans Sloun qəpik və antik əşyalarla 

yanaşı çoxlu sayda heykəltəraşlıq 

nümunələri, müxtəlif heyvan, quş  fiqur-

ları, həmçinin herbari və dövlətə xas olan 

əşyalar da saxlayırmış.

Muzey binasının  əhatə etdiyi sahə 6 

hektardan çoxdur və Londonun mərkəz 

küçələrindən birində yerləşir. Həmişə ki-

tab oxumaq üçün müraciət edənlərin sa-

yından asılı olaraq 1854-1857 ci illərdə 

böyük həcmdə  və dairəvi formaya ma-

lik olan oxu zalı tikilmişdi. Burada, 

həmçinin, film saxlanılması adlanan yer 

də  fəaliyyət göstərmişdir. Zalın hündür-

lüyü 32,2 m, diametri isə 42,7 m hesab-

lanmışdır.

1881-1883-cü illərdə bura daxil olan 

flora və fauna, geoloji və paleontoloji kol-

leksiyaların çoxluğu nəticəsində  Təbiət 

Tarixi Muzeyi adlandırılan yeni spesefik 

bina ucaldılmışdı. II Dünya müharibəsi 

illərində muzeyin bütün eksponatları 

ərazidən evoukasiya edilmiş, muzey bi-

nası hava uçuşlarlından çoxsaylı ziyan 

görmüşdü. Bir neçə zal, həmçinin oxu 

zalının da hissələri dağıdılmışdı. Uzun 

illər müddətində muzey özünün tikintisi-

ni və ekspozisiyalarını bərpa etməyi ba-

carmışdı.