Kolloid eritpe aliwdin’ dispersion ha’m mexanikaliq usillari. Dispersion usil
Bo’lekshelerdi maydalaw ushin belgili jumis jumsaladi. Bul jumis a payd bolip atirg’an bo’leksheler ko’lemi S ge tuwri proporcional:
A=K*S
Bul jerde, K- zattin’ ta’biyatina, ortalig’ina ha’m maydalaw usilina tiyisli koefficient. Formuladan ko’rinip turipti, bo’lekshelerdi qansha ko’p maydalaw kerek bolsa, sonsha ko’p jumis sarplanadi.
Mexanikaliq usil
Bul usil, tiykarinan, belgili ku’sh ta’sirinde zatlardi maydalawg’a tiykarlang’an. Sonin’ ushin arnawli sharli yaki kolloid digirmanlardan paydalaniladi. Sharli digirman tig’izjabilatug’in cilindr idis bolip, onin’ ishine ha’r qiyli o’lshemli polat yaki shinni sharlar saling’an boladi. Bo’leksheler o’lshemi 50-60 mk a’tirapinda boladi. Ishine zat salinip tez aylandirilg’anda, zat sharlar za’rbinenmaydalanadi. Biraq zatlardin’ maydalaniw da’rejesi u’lken bolmaydi.
Bunday digirmanlarda tu’rli boyawlar, farmacevtka preparatlari, ku’kirt ha’m grafittin’ kolloid eritpeler tayarlanadi. Ku’kirttin’ kolloid eritpeleriawil xojalig’inda o’simliklerdin’ ziyankeslerine qarsi isletiledi.
Kolloid eritpelerdi aliwdin’ ultra dawis ha’m peptizaciya usillari. Ultradawis usili
Ultradawis usili sanaatda keyingi jillarda ken’ qollanilmaqda. Bul usilda, dawis tolqinlarinin’ ku’shli terbelisi na’tiyaesindebo’leksheler maydalanip, tegis tarqaladi.
Ultra dawis usilinda ku’kirt, boyaw, simob , qorg’asin. Cink, kauchuk, kraxmalha’m basqa zatlardi disperslew mu’mkin.
Peptizaciya usili
Bul usil zatlardi disperslewshi peptizatorlar ja’rdeminde gel jag’dayinan zol jag’dayina o’tiwine aytiladi. Peptizatorlar eritpedegi bo’lekshelerdin’ irileniwine sebeb bolatug’in koagulawshi ionlar neytrallanadi. Ma’slen, Fe(OH)3 zolin aliwda az mug’dardag’i FeCl3peptizator waziypasin atqaradi. Bul jag’dayda temir ionlari kolloid bo’leksheler sirtina jutilip, olarg’a on’ zaryad beredi. Na’tiyjede bir qiyli zaryadli on’ ionlar bir-birinen iyterilip tez gidrolizge aylanadi, yag’niy sho’kpe eritpe halina keledi.
Dostları ilə paylaş: |
