Bəybala xankiŞİyev şahrza əLİyev


Bölmə 1. “Qısamüddətli aktivlər” Bölmə 2



Yüklə 0,67 Mb.
səhifə53/104
tarix02.01.2022
ölçüsü0,67 Mb.
#38265
növüDərs
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   104
Büdcə təşk. Uçot və Hesabat - Dərslik - 2013 WORD

Bölmə 1. “Qısamüddətli aktivlər” Bölmə 2. “Uzunmüddətli aktivlər” Bölmə 3. “Qısamüddətli öhdəliklər” Bölmə 4. “Uzunmüddətli öhdəliklər” Bölmə 5. “Xalis aktivlər (Kapital)” Bölmə 6. “Gəlirlər”

Bölmə 7. “Xərclər”

Bölmə 8. “Mənfəət (zərər)”


Dövlət büdcəsindən maliyyələşən təşkilatlar üçün Hesablar Planı


Maliyyə




Tövsiyə




Hesabatının

Hesabın

-si



olunan subhesab

Adı

bölməsi




-si




1







Qısamüddətli aktivlər

10







Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri




101




Kassa




102




Yolda olan pul köçürmələri




103




Bankda olan hesablaşma hesabları







103-1

Dövlət büdcəsinin mərkəzləşdirilmiş xərclərinin ödənilməsi üçün pul vəsaitləri







103-2

Kapital qoyuluşu üzrə dövlət büdcəsindən mərkəzləşdirilmiş xərclərin ödənilməsi üçün pul vəsaitləri







103-3

Başqa (sair) büdcələrin hesabına xərclərin ödənilməsi üçün pul vəsaitləri







103-4

Tapşırıqlar üzrə məbləğlər







103-5

Xüsusi vəsaitlər







103-6

Vergilər, rüsumlar və cərimələr







103-7

Büdcədənkənar fondlar







103-8

Valyutada olan pul vəsaitləri







103-9

Dövlət büdcəsinin yerli xərclərinin ödənilməsi üçün pul vəsaitləri







103-10

Kapital qoyuluşu üzrə dövlət büdcəsindən yerli xərclərin ödənilməsi üçün pul vəsaitləri




104




Tələblərə əsasən verilən digər bank hesabları




105




Pul vəsaitlərinin ekvivalentləri







105-1

Akkreditivlər







105-2

Limitləşdirilmiş çek kitabçaları







105-3

Pul sənədləri







105-4

Maliyyə qoyuluşları

11







Qısamüddətli debitor borcları




111




Qısamüddətli debitor borcları







111-1

Malların satışı üzrə qısamüddətli debitor borcları







111-2

Xidmətlərin göstərilməsi üzrə qısamüddətli debitor borcları







111-3

Tikinti müqaviləsi üzrə qısamüddətli debitor










borcları







111-6

Əməliyyat icarəsi üzrə qısamüddətli debitor borcları







111-7

Sair gəlirlər üzrə qısamüddətli debitor borcları







111-8

İşçi heyəti üzrə qısamüddətli debitor borcları







111-10

Digər qısamüddətli debitor borcları

12







Ehtiyatlar




121




Material ehtiyatları







121-1

Xammal







121-2

Materiallar







121-3

Qablaşdırma materialları




122




İstifadə olunmuş məsrəflər







122-1

İstifadə olunmuş mallar







122-2

İstifadə olunmuş xammal







122-3

İstifadə olunmuş materiallar







122-4

İşçi heyətinə məsrəflər







122-5

Aktivlərin amortizasiyası







122-9

Sair məsrəflər




123




Tikinti müqavilələri üzrə bitməmiş tikinti işləri




124




Hazır məhsul




125




Satış məqsədilə saxlanılan digər aktivlər




126




Digər ehtiyatlar




127




Ehtiyatların dəyərinin azalmasına görə düzəlişlər

13







Sair qısamüddətli maliyyə aktivləri




131




Satış məqsədilə saxlanılan qısamüddətli investisiyalar




132




Ödənişə qədər saxlanılan qısamüddətli investisiyalar




133




Verilmiş qısamüddətli borclar




134




Digər qısamüddətli investisiyalar




135




Sair qısamüddətli maliyyə aktivlərinin dəyərinin azalmasına görə düzəlişlər

14







Sair qısamüddətli aktivlər




143




Verilmiş qısamüddətli avanslar




144




Təhtəlhesab məbləğlər




145




Digər qısamüddətli aktivlər

2







Uzunmüddətli aktivlər

22







Sair uzunmüddətli maliyyə aktivləri




222




Verilmiş uzunmüddətli borclar




223




Digər uzunmüddətli investisiyalar




224




Sair uzunmüddətli maliyyə aktivlərinin dəyərinin azalmasına görə düzəlişlər

23







Torpaq, tikili, avadanlıq və digər uzunmüddətli aktivlər




231




Torpaq, tikili və avadanlıq







231-1

Torpaq







231-2

Tikili və avadanlıq







231-3

Nəqliyyat vasitəsi







231-4

Sair torpaq, tikili və avadanlıq




232




Torpaq, tikili və avadanlığın amortizasiyası







232-2

Tikili və avadanlığın amortizasiyası







232-3

Nəqliyyat vasitəsinin amortizasiyası







232-4

Sair torpaq, tikili və avadanlığın amortizasiyası




233




Torpaq, tikili və avadanlıq üzrə kapitallaşdırılmış məsrəflər




234




Bioloji aktivlər







234-1

Bitkilər







234-2

Heyvanlar







234-3

Bioloji aktivlər üzrə kapitallaşdırılmış məsrəflər




235




Bioloji aktivlərin amortizasiyası







235-1

Bitkilərin amortizasiyası







235-2

Heyvanların amortizasiyası




236




Daşınmaz əmlaka investisiyalar




237




Daşınmaz əmlaka investisiyaların amortizasiyası




238




Daşınmaz əmlaka investisiyalar üzrə kapitallaşdırılmış məsrəflər

24







Qeyri-maddi aktivlər




241




Qeyri-maddi aktivlər







241-1

Elmi-tədqiqat və təcrübə-konstruktor işləri







241-3

Proqram təminatı







241-4

Patentlər







241-5

Müəllif hüquqları







241-6

Lisenziyalar







241-7

Ticarət markaları







241-8

Digər qeyri-maddi aktivlər




242




Qeyri-maddi aktivlərin amortizasiyası







242-1

Elmi-tədqiqat və təcrübə-konstruktor işlərinin amortizasiyası







242-3

Proqram təminatının amortizasiyası







242-4

Patentlərin amortizasiyası







242-5

Müəllif hüquqlarının amortizasiyası







242-6

Lisenziyaların amortizasiyası







242-7

Ticarət markalarının amortizasiyası







242-8

Digər qeyri-maddi aktivlərin amortizasiyası




243




Qeyri-maddi aktivlər üzrə kapitallaşdırılmış məsrəflər

25







Sair uzunmüddətli qeyri-maliyyə aktivləri




251




Sair uzunmüddətli qeyri-maliyyə aktivləri

3







Qısamüddətli öhdəliklər

30







Qısamüddətli kreditor borcları




301




Malsatan və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları




302




Törəmə (asılı) müəssisələrə qısamüddətli kreditor borcları




304




İcarə ilə bağlı qısamüddətli kreditor borcları




305




Tikinti müqavilələri ilə bağlı qısamüddətli kreditor borcları




306




Faizlər ilə bağlı qısamüddətli kreditor borcları




307




Əməyin ödənişi üzrə işçi heyətinə olan borclar




308




Vergi və sair məcburi ödənişlər üzrə öhdəliklər







308-1

Vergi öhdəlikləri







308-2

Sosial sığorta və təminat üzrə öhdəliklər







308-3

Digər məcburi ödənişlər üzrə öhdəliklər




309




Digər qısamüddətli kreditor borcları

31







Qısamüddətli faiz xərcləri yaradan öhdəliklər




311




Qısamüddətli bank kreditləri







311-1

Bank overdraftı




312




İşçilər üçün qısamüddətli bank kreditləri




314




Qısamüddətli borclar




317




Digər qısamüddətli faiz xərcləri yaradan öhdəliklər

32







Qısamüddətli qiymətləndirilmiş öhdəliklər




321




İşdən azadolma ilə bağlı qısamüddətli müavinətlər və öhdəliklər




323




Qısamüddətli zəmanət öhdəlikləri




324




Digər qısamüddətli qiymətləndirilmiş öhdəliklər

33







Sair qısamüddətli öhdəliklər




331




Qısamüddətli pensiya öhdəlikləri




332




Gələcək hesabat dövrlərinin gəlirləri




333




Alınmış qısamüddətli avanslar




334




Qısamüddətli məqsədli maliyyələşmələr və daxilolmalar




335




Digər qısamüddətli öhdəliklər

4







Uzunmüddətli öhdəliklər

40







Uzunmüddətli kreditor borcları




401




Malsatan və podratçılara uzunmüddətli kreditor borcları




402




Törəmə (asılı) müəssisələrə uzunmüddətli kreditor borcları




403




Tikinti müqavilələri üzrə uzunmüddətli kreditor borcları




404




Faizlər üzrə uzunmüddətli kreditor borcları




405




Digər uzunmüddətli kreditor borcları

41







Uzunmüddətli faiz xərcləri yaradan öhdəliklər




411




Uzunmüddətli bank kreditləri




412




İşçilər üçün uzunmüddətli bank kreditləri




414




Uzunmüddətli borclar




416




İcarə üzrə uzunmüddətli öhdəliklər




418




Digər uzunmüddətli faiz xərcləri yaradan öhdəliklər

42







Uzunmüddətli qiymətləndirilmiş öhdəliklər




422




Uzunmüddətli zəmanət öhdəlikləri




424




Digər uzunmüddətli qiymətləndirilmiş öhdəliklər

5







Xalis Aktivlər (Kapital)

50







Ödənilmiş nizamnamə (nominal) kapitalı




501




Nizamnamə (nominal) kapitalı




502




Nizamnamə (nominal) kapitalının










ödənilməmiş hissəsi

52







Geri alınmış kapital (səhmlər)




521




Geri alınmış kapital (səhmlər)

53







Kapital ehtiyatları




531




Yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat




532




Məzənnə fərqləri üzrə ehtiyat fondları




533




Qanunvericiliyə əsasən yaradılan ehtiyat fondları




535




Digər ehtiyat fondları

54







Bölüşdürülməmiş mənfəət (ödənilməmiş zərər)




541




Hesabat dövrü üzrə xalis mənfəət (zərər)




542




Uçot siyasətində dəyişikliklər və əhəmiyyətli səhvlər ilə bağlı mənfəət (zərər) üzrə düzəlişlər




543




Keçmiş illər üzrə bölüşdürülməmiş mənfəət (ödənilməmiş zərər)

6







Gəlirlər

61







Birja əməliyyatlarından gəlirlər




611




Satış







611-1

Malların satışı







611-2

Xidmətlərin göstərilməsi üzrə gəlir







611-3

Tikinti müqavilələri üzrə gəlir







611-5

İcarə üzrə gəlir







611-6

Sair satış




612




Satılmış malların qaytarılması




613




Verilmiş güzəştlər

62







Qeyri-birja əməliyyatlarından gəlirlər




621




Dövlət büdcəsindən alınmış vəsaitlər




622




Digər büdcələrdən alınmış vəsaitlər




623




Kapital ayırmaları kimi qeyd olunmamış köçürmələr




624




Digər təşkilatlardan köçürmələr




625




Sair gəlirlər

63







Digər gəlirlər




631




Digər əməliyyat gəlirləri







631-1

Torpaq, tikili, avadanlığın və digər uzunmüddətli aktivlərin satışından gəlirlər







631-2

Yenidən qiymətləndirilmədən gəlirlər







631-3

Əvəzsiz olaraq alınmış aktivlər







631-4

Cərimələr və digər oxşar ödənişlər







631-5

Keçmiş illər üzrə gəlirlər







631-6

Ümidsiz borcların bərpası







631-7

Silinmiş ehtiyatların bərpası







631-8

Məzənnə fərqləri üzrə gəlirlər




632




Fəaliyyətin dayandırılmasından qazanclar




633




Maliyyə gəlirləri







633-1

Faiz gəliri







633-2

Qiymətdən düşmüş borclar üzrə faiz gəlirləri







633-3

Dividend üzrə gəlir

7







Xərclər

70







Birja gəlirləri üzrə xərclər




701




İstehsal olunmuş məhsulların (məmulatların) dəyəri




702




Yerinə yetirilmiş işlərin dəyəri




703




Göstərilmiş xidmətlərin dəyəri

72







Maliyyə xərcləri




721




Faiz xərcləri







721-1

Qısamüddətli bank kreditləri üzrə faiz xərcləri







721-2

Uzunmüddətli bank kreditləri üzrə faiz xərcləri




722




İşçilər üçün bank kreditləri üzrə faiz xərcləri







722-1

İşçilər üçün qısamüddətli bank kreditləri üzrə faiz xərcləri







722-2

İşçilər üçün uzunmüddətli bank kreditləri üzrə faiz xərcləri




725




Digər maliyyə xərcləri

73







Qeyri-birja gəlirləri üzrə xərclər




731




İstehsal olunmuş məhsulların dəyəri




732




Yerinə yetirilmiş işlərin dəyəri




733




Göstərilmiş xidmətlərin dəyəri

74







Sair mənbələr hesabına xərclər




741




İstehsal olunmuş məhsulun dəyəri




742




Yerinə yetirilmiş işlərin dəyəri




743




Göstərilmiş xidmətlərin dəyəri

8







Mənfəət (zərər)

80







Ümumi mənfəət (zərər)




801




Ümumi mənfəət (zərər)
V FƏSİL. BÜDCƏ TƏŞKİLATLARINDA QISAMÜDDƏTLİ AKTİVLƏRİN UÇOTU

5.1. Pul vəsaitləri və onların uçotu, 5.2. Qısamüddətli debitor borcların uçotu, 5.3. Material və sair ehtiyatların uçotu, 5.4. Qısamüddətli maliyyə aktivlərinin uçotu,



    1. Sair qısamüddətli aktivlərin uçotu.

    1. Pul vəsaitləri və onların uçotu

Hesablar Planının Büdcədən maliyyələşən təşkilatlar üçün müəyyən olunmuş “Qısamüddətli aktivlər” bölməsində təşkilat tərəfindən nəzarət edilən və gələcəkdə səmərənin əldə edilməsi gözlənilən, növbəti hesabat dövrü və ya təşkilatın adi əməliyyat dövrü ərzində pul vəsaitlərinə çevrilməsi gözlənilən aktivlər uçota alınır. Qısamüddətli aktivlər aşağıdakı maddələrə bölünür:



      • “Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri”;

      • “Qısamüddətli debitor borcları”;

      • “Ehtiyatlar”;

      • “Sair qısamüddətli maliyyə aktivləri”;

      • “Sair qısamüddətli aktivlər”.

Bu bölmədə təşkilatın birja və qeyri-birja fəaliyyəti ilə bağlı iş və xidmətlərin icrasının təmin edilməsi üçün pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinin, o cümlədən, kassada, bankda olan hesablarda, tələblərə əsasən verilən digər bank hesablarında olan pul vəsaitlərinin, habelə yolda olan pul vəsaitlərinin və digər pul ekvivalentlərinin hərəkəti uçota alınır. Həmçinin, bu bölmə təşkilatın yerinə yetirdiyi iş və göstərdiyi xidmətlə bağlı ehtiyatların, o cümlədən, material ehtiyatlarının, istifadə olunmuş məsrəflərin, tikinti müqavilələri üzrə bitməmiş tikinti işlərinin, hazır məhsulun, başqa ehtiyatların hərəkəti uçota alınır.

Pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərinin uçotu Hesablar Planının 10-cu maddəsində əks etdirilir. Bu maddə aşağıdakı sintetik hesablardan ibarətdir:



  1. №-li “Kassa” hesabında təşkilatın kassalarında milli və xarici valyutada olan pul vəsaitlərinin mövcudluğu və hərəkəti uçota alınır;

  2. №-li “Yolda olan pul köçürmələri”;

  3. №-li “Bankda olan hesablaşma hesabları”;

  4. №-li “Tələblərə əsasən verilən digər bank hesabları”; 105 №-li “Pul vəsaitlərinin ekvivalentləri”.

Pul vəsaitləri kassaya daxil olduqda 101 №-li hesabın debeti və müvafiq hesabların krediti ödənildikdə isə 101 №-li hesabın krediti və müvafiq hesabların debeti üzrə əks etdirilir.

Nağd pul vəsaitlərinin alınması üçün çek kassirin və ya onu əvəz edən şəxsin adına yazılır.

Bir neçə bölməsi olan təşkilatlarda əmək haqqının, müvəqqəti iş qabiliyyətini itirdiyinə görə müavinətlərin, təqaüdlərin, pensiyaların və başqa ödənişlərin verilməsi təşkilatın rəhbərinin yazılı sərəncamına əsasən kassirdən başqa müəyyən şəxslərə (baş mühasib istisna olmaqla) də həvalə edilə bilər. Bu zaman həmin şəxslərlə tam maddi məsuliyyət barədə yazılı müqavilə bağlanılmalıdır. Kassir tərəfindən maddi-məsul şəxslərə verilən nağd pul vəsaitlərinin uçotu müvafiq çoxqrafalı kitabda aparılır.

Xidmət göstərilən təşkilatlar uzaqda yerləşdiyindən ödəmə və ya hesab ödəmə cədvəlləri məsul şəxslər tərəfindən mühasibatlığa 3 gün müddətində qaytarıla bilmədiyi hallarda əmək haqqının ödənişi təhtəlhesab şəxslər tərəfindən həyata keçirilməlidir. Belə hallarda əmək haqqı ödənişləri üçün zəruri olan məbləğ kassadan kassa məxaric orderi üzrə təhtəlhesab şəxsə verilir və 144 №-li hesabın debetində əks etdirilir.

Kassir tərəfindən kassa kitabında pul vəsaitlərinin mədaxili və ya məxarici haqqında yazılışlar hər bir kassa orderi və ya onu əvəz edən sənəd üzrə əməliyyat baş verdikdən sonra dərhal həyata keçirilməlidir.

Hər iş gününün sonunda kassir gün ərzində əməliyyatların yekununu hesablayaraq, növbəti iş gününün əvvəlinə kassada olan pul vəsaitlərinin qalığını çıxarır, mədaxil və məxaric sənədləri ilə birlikdə kassa hesabatının surətini (gün ərzində kassa kitabında yazılışların surətini) kassa kitabına imza etdirməklə mühasibatlığa təqdim edir.

Təşkilatlarda kassa əməliyyatlarının analitik uçotu kassa mədaxil orderlərində, kassa məxaric orderlərində və kassa kitabında aparılır.

Dövlət büdcəsindən maliyyələşən təşkilatlarda kassa əməliyyatları Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin 13 yanvar 2009-cu il tarixli İ-07 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş və Ədliyyə Nazirliyində 30 yanvar 2009-cu il tarixli 3431 nömrəli şəhadətnamə ilə dövlət qeydiyyatına alınmış “Dövlət büdcəsindən maliyyələşən təşkilatlarda kassa əməliyyatlarının aparılması qaydaları”na uyğun olaraq aparılır.

Büdcə təşkilatlarının banklardan aldıqları nağd pullar müvafiq qaydada kassaya mədaxil edildikdən sonra təyinatı üzrə xərclənir. Büdcədən ayrılan təxsisatdan başqa, digər mənbələrdən əldə etdikləri gəlirdən və daxilolmalardan kassaya mədaxil olunan nağd pul müvafiq xəzinədarlıq orqanının müvəkkil bankdakı tranzit hesabına köçürüldükdən sonra xəzinədarlıq haqqında mövcud qaydalara uyğun olaraq təyinatı üzrə xərclənir.

Müxtəlif mənbələrdən aldıqları nağd pul Dövlət xəzinədarlığının Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş müvəkkil banklardakı xəzinə hesabına və ya kassaya müvafiq qaydada mədaxil edildikdən sonra təyinatı üzrə xərclənməsi Dövlət xəzinədarlığının vasitəsilə həyata keçirilir.

Büdcə təşkilatları müəyyən edilmiş limitlərdən əlavə kassada olan nağd pulu bütövlükdə müvafiq qaydada və müddətlərdə müvəkkil banklara təhvil verməlidir.

Büdcə təşkilatlarının kassalarında onlar üçün müəyyən edilmiş limitlərdən əlavə nağd pul banklardan alındığı və digər mənbələrdən qəbul edildiyi gün də daxil olmaqla ən çoxu 3 iş günü müddətində saxlanıla bilər.

Büdcə təşkilatlarının kassalarından təhtəlhesab şəxslərə nağd pul müvafiq müddətlərə verilir. Təhtəlhesab şəxslər aldıqları avansların təyinatından asılı olaraq 5 iş günü müddətində onların xərclənməsi barədə mühasibatlığa avans hesabatı təqdim etməlidirlər və xərclənməyən pul qalığını kassaya qaytarmalıdırlar.

Ezam olunan şəxslərə xidməti ezamiyyətlərlə əlaqədar xərclər üçün nağd pul bu məqsədlə müvafiq normativlər əsasında ödənilməli olan məbləğ həddində verilir.

Ezam olunan şəxslərə verilən və xərclənməyən nağd pul ezamiyyə müddəti qurtardıqdan sonra ən geci 3 iş günü ərzində kassaya qaytarılmalıdır.

Kassada nağd pulun lüzumsuz saxlanılmasına yol verməmək məqsədi ilə büdcə təşkilatlarının mərkəzi aparatlarının kassasında saxlanıla biləcək nağd pulun məbləği üçün 1000 (bir min) manat, onların tabe təşkilatları üçün 500 (beş yüz) manat limit müəyyən edilir.


Büdcə təşkilatlarında istifadə olunan anlayışlar aşağıdakı mənaları ifadə

edir:


1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   104




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin