Big data texnologiyalari Big data



Yüklə 101,83 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/9
tarix25.12.2023
ölçüsü101,83 Kb.
#195457
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Big data

Business intelligence 
(
biznes-analitika


aniq strukturaga ega 
bo‘lmagan juda katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlash natijasida 
muqobil biznes yеchimlar izlashga aytiladi. 
Effektiv biznes-analitika ichki va tashqi ma’lumotlarni analiz 
qiladi, 
ham 
bozor 
axborotlarini, 
ham 
mijoz-kompaniyaning 
hisobotlarini hisobga oladi. Bu biznesni butunlay tushunishga yordam 
beradi, shu bilan birga, strategik va operatsion qarorlar qabul qilishga 
zamin 
yaratadi 
(mahsulot 
narxini 
aniqlashda, 
kompaniya 
rivojlanishining asosiy yo‘nalishlarini belgilab olishda). 
Bu atama 1958-yilda IBM taqdiqotchisi Xans Piter Lun 
maqolasida 
birinchi 
bo‘lib 
ko‘rsatilgan. 
1996-yilda 
axborot 
texnologiyalari bozorini o‘rganishga asoslangan Gartner analitik 
agentligi business intelligence tarkibiga data mining metodikasini ham 
qo‘shgan. 
Katta ma’lumotlarga misollar. 
Big Data texnologiyalarini 
bozorga va zamonaviy hayotga faol joriy etish, dunyoning taniqli 
kompaniyalari dunyoning deyarli har bir burchagida o‘z mijozlariga 
ega bo‘lganlaridan foydalanishni boshlaganidan keyin boshlandi. 
Bu Facebook va Google, IBM. Kabi ijtimoiy gigantlar, 
shuningdek, Master Card, VISA va Bank of America singari moliyaviy 
tuzilmalardir. 
Masalan, IBM davom etayotgan kassa operatsiyalariga katta 
ma’lumotlar usullarini qo‘llaydi. Ularning yordami bilan 15 foizga 
ko‘proq soxta bitimlar aniqlandi, bu esa himoyalangan mablag‘lar 
miqdorini 60 foizga oshirish imkonini berdi. Shuningdek, tizimning 


55 
noto‘g‘ri signallari bilan bog‘liq muammolar hal qilindi, ularning soni 
yarmidan ko‘piga kamaytirildi. 
VISA shu kabi yoki boshqa operatsiyani amalga oshirish uchun 
qilingan firibgarliklarni kuzatib, Big Datadan foydalangan. Buning 
yordamida ular har yili 2 milliard dollardan ko‘proq mablag‘ni tejashga 
imkon beradi. 
Germaniya Mehnat vazirligi ishsizlik bo‘yicha nafaqa berish 
bo‘yicha katta ma’lumot tizimini joriy etish orqali xarajatlarni 10 
milliard yevroga kamaytirishga muvaffaq bo‘ldi. Shu bilan birga, 
fuqarolarning beshdan biri bu imtiyozlarni hech qanday sababsiz 
olayotganligi aniqlandi. 
Big Data o‘yin sanoatini qo‘ldan boy bermadi. Shunday qilib, 
World of Tanksning ishlab chiquvchilari barcha o‘yinchilar haqida 
ma’lumotni 
o‘rganishdi va ularning faoliyatining mavjud 
ko‘rsatkichlarini solishtirishdi. Bu kelajakda o‘yinchilarning ketishini 
taxmin qilishda yordam berdi. Qilingan taxminlarga asoslanib, tashkilot 
vakillari foydalanuvchilar bilan yanada samarali aloqada bo‘lishdi. 
Taniqli yirik ma’lumotlar tashkilotlariga HSBC, Nasdaq, Coca-
Cola, Starbucks va AT&T kiradi. 
Katta ma’lumotlarning eng katta muammosi uni qayta ishlashning 
narxi. 
Bunga 
qimmatbaho 
uskunalar 
va 
katta 
miqdordagi 
ma’lumotlarga xizmat ko‘rsatadigan malakali mutaxassislarning ish 
haqi xarajatlari ham kirishi mumkin. Shubhasiz, uskunalar doimiy 
ravishda yangilanib turilishi kerak, shunda u ma’lumotlarning 
ko‘payishi bilan minimal ish qobiliyatini yo‘qotmaydi. 
Ikkinchi muammo yana qayta ishlanishi kerak bo‘lgan juda ko‘p 
ma’lumotlar bilan bog‘liq. Agar, masalan, tadqiqot 2-3 emas, balki ko‘p 
sonli natijalarni beradigan bo‘lsa, obyektiv bo‘lib qolish va umumiy 
ma’lumot oqimidan faqat hodisaning holatiga real ta’sir ko‘rsatadigan 
narsalarni tanlash juda qiyin. 
Katta 
ma’lumotlarning 
maxfiyligi 
muammosi. 
Ko‘pgina 
mijozlarning xizmatlari onlayn ma’lumotlardan foydalanishga 
o‘tishlari sababli, kiber jinoyatchilar uchun boshqa maqsadga aylanish 
juda oson. Hatto biron bir onlayn tranzaksiya qilmasdan shaxsiy 
ma’lumotlarni oddiy saqlash ham bulutli saqlash mijozlari uchun 
nomaqbul oqibatlarga olib kelishi mumkin. 
Axborotni yo‘qotish muammosi. Ehtiyot choralar oddiy bitta 
ma’lumotni zaxiralash bilan cheklanmaydi, lekin kamida 2-3 ta zaxira 


56 
nusxasini talab qiladi. Biroq, hajmning o‘sishi bilan, zaxira bilan 
bog‘liq qiyinchiliklar kuchaymoqda va IT-mutaxassislari ushbu 
muammoning maqbul yechimini topishga harakat qilmoqdalar. 

Yüklə 101,83 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin