Bilan fizika darslarining samaradorligini oshirish mavzusida yozgan

1.1 Fanlarni o’qitishda yangi pedagogik texnologiyalar va ularning                                      

qo’llanilishi 

Hozirgi kunda ta’lim muassasalarini maxsus tayyorlangan pedagogik kadrlar 

bilan  ta’minlash,  ularning  ish  jarayonida  raqobatga  asoslangan  muhitni  yuzaga 

keltirish,  o’quv-tarbiya  jarayonini  sifatli  o’quv  adabiyotlari  bilan  va  ilg’or 

pedagogic  texnologiyalar  bilan  ta’minlash  kabi  masalalarni  amalga  oshirish 

dolzarb  masaladir.  Fan  –  texnikaning  rivojlanishi  va  axborot  texnologiyalari 

sohasidagi  erishilgan  yutuqlar  insoniyat  oldida  turgan  turli-tuman  yangidan  yangi 

muammolarni  echishga  imkon  beradi.  Ta’lim  tizimida  o‘quv  jarayonini  tashkil 

qilishning  sifat  ko‘rsatkichlari  bo‘yicha  jahon  andozalari  darajasiga 

ko‘tarish,zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalarini yurtimizda keng joriy 

etish metodikasini yaratish dolzarb uslubiy masalalardan hisoblanadi.  

Dasturlarni  ommalashtirish  maqsadida  va  talabalarga  dars  jarayonida 

o‘tiladigan  multimedia  ma’ruzalarini  oldindan  ularga  taqdim  etish  maqsadida 

“Ta’limga  yangi  nigoh”  shiori  ostida  sayt  yaratildi.  Bu  saytlardan  talaba  va 

o‘qituvchilar fizika fanidan ma’ruzalarning elektron ko‘rinishini ko‘chirib olishlari 

va  virtual  laboratoriya  ishlarini  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  on  line  rejimda  bajarishlari 

mumkin  bo‘ldi.  Ta’lim  jarayoniga  xususan  O‘zbekiston  Respublikasida  aniq 

fanlarni  o‘qitishda  inqilobiy  burilishga  sabab  bo‘ladigan  dasturiy  ta’minotlar 

xususida to‘xtalib o‘tmoqchiman.  

Bu  an’anaviy  uslubda  o‘quvchi  (talaba)  nazariy  materialarni  o‘rganib  chiqib, 

o‘rgangan  bilimini  mustahkamlash  uchun  masala  echadi  va  laboratoriya  ishlarini 

bajaradi.  Bunda  o‘quvchi  nazariy  va  amaliy  bilimga  ega  bo‘ladi.  Bu  an’anaviy 

uslubda  fizika  fanini  o‘rganish  albatta  o‘z  samarasini  beradi.  Lekin  fizika  fani 

misolida  bir  jarayonni  keltirib  o‘taman.  Ko‘pgina  fizikaviy  masalalarni  echishda 

o‘quvchi  (talaba)  masaladan  kelib  chiqqan  holatda  fizika  qonuniyatlarining 

matematik  formulasini  yozadi  va  hosil  bo‘lgan  tenglamalar  sistemasidan  masala 

shartida so‘ralayotgan fizik kattalikni keltirib chiqaradi, kerak bo‘lsa, tahlil qiladi. 

Manashu  bilan  masala  echish  jarayoni  tugaydi.  Lekin  o‘quvchi  shu  ishlagan 

masalasini tajribada tekshirib ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘lmaydi.  

---

11 

 

Odatda pedagogik texnologiyalarni uchta darajasi mavjud deb aytiladi. 

1. 

Umumiy 

metodik 

daraja. 

Umumiy 

pedagogik 

(umumdidaktik, 

umumtarbiyaviy)  darajada  pedagogic  texnologiyaning  umumiy  qonuniyatlari, 

konseptual  asoslari,  o’qituvchii  va  o’quvchilarning  bilish  faoliyatini  tashkil  etish 

va boshqarishning o’ziga xos xususiyatlari ishlab chiqiladi. 

2. 

Xususiy  metodik  daraja.  Bu  darajada  muayyan  bir  o’quv  fani  yoki  kursini 

o’qitish  jarayonining  maqsadi  va  vazifalarini  amalga  oshirish  maqsadida  ta’lim 

mazmunini  o’quvchilar  onggiga  singdirshda  foydalaniladigan  o’qitish  metodlari, 

vositalari va shakllarining majmuasi tushuniladi. 

3. 

Local  (modul)  daraja.  Bu  darajada  ta’lim  tarbiya  jarayonining  ma’lum  bir 

qismida  yoki  bosqichida  xususiy  didaktik  va  tarbiyaviy  maqsadni  hal  etishga 

qaratilgan texnologiya tushuniladi. 

Biror fanni yoki kursni yaxshi o’qitish pedagoglarning yuksak vazifasidir. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

12