I ВОЦ. QURILISH MATERIALLARINING ASOSIY XOSSALARI V
1.1. Umumiy ma’lumotlar Qurilish materiallarining har bir turi o ‘ziga xos fizik, mexanik,
kimyoviy hamda maxsus texnologik (va shu kabilar) xossalarga ega
bo'ladi. Buyumlarning tarkibi, strukturasi fizik-kimyoviy, texnologik
jarayonlar ta’sirida o ‘zgarishi ulaming barcha xossalarini o ‘zgartiradi.
Qurilish materiallari kelib chiqishiga ko‘ra tabiiy va sun’iy bo‘ladi.
Ular xossalariga nisbatan plastik (bitum, giltuproq), elastik (yog‘och,
polat, rezina), mo‘rt (keram ika, shisha, beton, cho ‘yan), m aterial
mustahkamligiga qarab mustahkamligi yuqori (po‘lat, granit, shisha),
mustahkam (beton, yog‘och, polimerbeton, pishiq g ‘isht) va mustahkamligi
past (gips, ohaktosh, xomg‘isht, yacheykali beton) turlarga boMinadi.
Materiallarning ishlatilish sharoitiga ko‘ra konstruktiv (tabiiy tosh
materiallari, beton, keramika, yog‘och, plastmassa va h.k.) va maxsus
(issiqlik va tovush izolyatsiyasi, gidroizolyatsiya, korroziyaga chidamli,
olovga bardoshli, radiatsiyadan himoyalovchi, biologik muhitga chidamli
va h.k.) turlarga boMinadi.
1.2. Qurilish materiallarining fizik xossalari Zlchlik (g/sm3,g/m3) - absolyut zich materialning hajm birligidagi
massasi. Agar material m assasini
m, zich holatdagi hajm ini
Va deb
belgilasak, unda p= m/V
r a
Absolyut zich materiallar juda kam bo‘lib, ularga kvars, shisha, po‘lat,
plastmassalaming ba’zi turlari kiradi. Amaliyotda qattiq materiallarning
7.ichligi tarozi va hajm o ‘lchash asboblari yordamida aniqlanadi. Suyuq
