91
bunda adenindan-adenozinmonofosfat (AMF), adenozindifosfat (ADF) va
adenozintrifosfat
(ATF);
guanozindan-guanozinmonofosfat
(GMF),
guanozindifosfat (GDF) va guanozintrifosfat (GTF); sitidindan-sitidinmonofosfat
(SMF),
sitidindifosfat
(SDF)
va
sitidintrifosfat
(STF);
timidindan-
timidinmonofosfat (TMF), timidindifosfat (TDF) va timidintrifosfat (TTF);
uridindan-uridinmonofosfat (UMF), uridindifosfat (UMF), uridintrifosfat
(UMF)lar hosil bo‗ladi. Bunda agar nukleotid komponenti tarkibiga karbonsuv
sifatida dezoksiriboza kirsa, unda tegishli nukleotidni
dezonsi
qo‗shimchasi
qo‗shib nomlanadi, masalan, d-ATF-dezoksiadenozin-5
―
-trifosfat yoki d-STF-
dezoksisitidin -5
―
-trifosfat. Hujayralarda erkin nukleozidfosfatlarning paydo
bo‗lishi DNK va RNK larning fermentativ sintelanishini boshlanishidan darak
beradi.
Nukleozidtrifosfatlar, ayniqsa, ATF ning ko‗p xildagi biologik funksiyalari
orasida eng muhimlaridan biri, ularning energiya almashinuvidagi ishtiroki
hisoblanadi.
Quyida
nukleotidmono-,
nukleotiddi-
va
nukleotidtrifosfat
molekulalarning hosil bo‗lish sxemasi ifodalangan (15-rasm):
15-rasm.
Dostları ilə paylaş: