Biologik faol moddalar olish texnologiyasi

6
. 
Yog‘lar tarkibidagi parafin, mum, smola aralashmalarini aniqlash
.
0,5 n spirtli eritmasidan 10 ml solib, chayqatib qizdiriladi. Bu aralashma tezda sovunlanib, 
tiniq eritma hosil qiladi. Bu aralashmaga 25 ml suv qо‘shilganda u loyqalanmasligi kerak, 
agar loyqalansa uning tarkibida parafin, mum, smola moylari aralashmasi borligi ma’lum 
bо‘ladi.
Yog‘lar konstantalarini aniqlash usullari 
Birikmalarning xossalarini ifodalovchi turg‘un sonlar shu moddalarning о‘zgarmas sonlari, 
ya’ni konstantalari deb ataladi.
Yog‘larning konstantalari 2 ga bо‘linadi: fizikaviy va kimyoviy konstantalarga.
Yog‘larning fizikaviy konstantalarini aniqlash 
Bu konstantalarga: 
- Yog‘larning solishtirma og‘irligi.
- Erish va qotish temperaturasi.
- Refraksiya soni.
- Yopishqoqligi.
- Eruvchanligi va boshqalar kiradi.
- Yog‘larning solishtirma og‘irligi (zichligi) piknometr yordamida aniqlanadi.
- Refraksiya soni, refraktometr yordamida aniqlanadi.
Yog‘larning kimyoviy konstantalarini aniqlash 
Bu konstantalarga: 
- Kislota soni.
- Sovunlanish soni.
- Yod soni.
- Efir soni va boshqalar kiradi.
Kislota soni 
deb 1 g yog‘ tarkibidagi sof kislotalarni neytrallash uchun ketgan KOH 
ning milligramm miqdoriga aytiladi; 5 g yog‘ + 50 ml efir + spirt
(1:1) + f.f 
30 sekund ichida о‘zgarmaydigan pushti rangga kirguncha 
titirlanadi.
V 
- titirlashga ketgan OH1 ni ml miqdori (0,1 n)
R 
- yog‘ni gr. miqdori 5,61 - titrlashga ketgan 1 ml ishqor tarkibidagi 
KOH ni (0,1n) milligramm miqdori.
 

---

Sovunlanish soni 
Sovunlanish soni deb 1 g yog‘ tarkibidagi sof kislotalarni neytrallash va murakkab efirlarni 
sovunlash uchun ketgan KOH ning mg miqdoriga aytiladi.
1) 2 g yog‘ + KOH (0,5) 25ml spirtli eritmasi soat 1 
0 
t 
2) Tekshirish (solishtirish) tajribasi ham о‘tkaziladi (yog‘siz).
Sо‘ngra ikkala idishga 25 ml dan issiq suv, 1 mm f.f. qо‘shib, ortib qolgan ishqorni 0,5 n NS1 
bilan rangsizlanguncha titrlanadi.
Sovunlanish soni quyidagi formula bо‘yicha:
V1 
- tekshirish tajribasi uchun ketgan HCl ning ml miqdori.
V2 
- asosiy tajribasi uchun ketgan HCl ning ml miqdori.
R 
- yog‘ning miqdori, g.
28,05 - KON ning 0,5 n eritmasini 1ml da gi mg miqdori.