Biologiya (turlar bo’yicha) Termiz 2021

5-masala. Odamlarda daltonizm kasalligi retsessiv belgi bo’lib X xromosomada joylashadi. Qand kasalligi autosomada retsessiv holda joylashadi. Bu belgilar bo’yicha sog’lom ota-onadan qand va daltonik kasalligi bilan kasallangan o’g’il bola tug’ildi. Ularning ikkinchi o’g’illari ham shunday patologik belgilar bilan tug’ilish ehtimolini to­ping. Ulardan sog’lom qiz bolalar tug’iladimi?
6-masala. Gipertoniya geni autosomaga bog’liq holda irsiylanadi. Ko’zning optik atrofiyasi esa, retsessiv X Xromosomaga birikkan holda irsiylanadi. Agar ko’zi optic atrofiyali ayol gipertoniya bilan kasallangan erkakka (bu yigitning otasi ham gipertoniya bilan og’rigan bo’lib, onasi sog’lom) turmushga chiqsa, oilada tug’ilgan chaqaloqning yuqorida ko’rsatilgan kasalliklarning ikkisi bilan og’rish ehtimolini aniqlang? Bu oilada sog’lom bolalarning tug’ilish ehtimoli qanday?
7-masala. Katarakta (autosoma bilan irsiylanadigan domi­nant xili), qoni yaxshi iviydigan ayol, ko’zi normal, lekin gemofilik yigitga turmushga chiqqan edi. Ularda gemofilik o’g’il bola tug’ildi. Bu oiladagi kelgusi farzandlarning sog’lig’i to’g’risida qanday fikr bildirasiz?
8-masala. Tishlarning qoramtir rangi ikkita dominant gen ta’sirida rivojlanadi. Bu genlarning biri autosomada, ikkinchisi X xromosomada joylashgan. Tishlari qora erkak va ayoldan tish rangi normal bo’lgan qiz va o’g’il tug’ildi. Ayol tishini qoramtir rang geni X xromosomada, erkak tishini qoramtir rang geni autosomalarda joylashgan taqdirda, shu oilada keyingi farzandning tish rangini normal bo’lishi imkoniyati qanday? Agar erkak mazkur genlar bo’yicha geterozigota bo’lsa-chiq
9-masala. Quloqda yungi bo’lishi U jinsiy xromosomada joylashgan genga bog’liq. Polidaktiliya geni dominant bo’lib, autosomada joylashgan. Otasi gipertrixoz (quloqda yungi bor), onasi polidaktiliya bo’lgan oilada har ikki belgi bo’yicha nor­mal qiz bola tug’ildi. SHu oilaning keyingi farzandining ikki belgi bo’yicha normal holda bo’lish extimoli qanday?