Daraxtsimon aloy - Aloyo arborescens Mill.
3- rasm. Daraxtsimon aloy (Aloyo arborescens Mill).
Yer yuzida aloening 250 dan ortiq turi mavjud. Ular orasida bo`yi 10 m ga yetadiganlari ham mavjud. Aloelar yovvoyi holda Afrikada, Hindistonda, madagaskar, va Saudiya Arabistonda tarqalgan. Bizda xonalarda va issiqxonalarda o`stiriladigan aloe Afrikadan chiqqan. Daraxtsimon aloe bo`yi 4 m ga yetadigan sershira doim yashil daraxtsimon o`simlik poyasi tik o`suvchi bo`lib pastki qismi shoxlangan. Poyasining asos qismidan chiqqan juda ko`p yon kurtaklar o`simlikning vegetativ ko`payishida katta ahamiyatga ega. Bargi yumshoq, etdor, sershira yashil qilichsimon yuqori tomoni botiq, pastki tomoni do`ng qirrasi tikanli uzunligi 20-65 sm qalinligi 12-15 mm ga teng bo`lib qini bilan poyada ketma ket joylashgan. Gullari to`pbarg o`rtasidan chiqqan uzun silindrsimon gul o`qiga joylashib shingil to`pgulni hosil qiladi. Gulqo`rg`oni oddiy tojsimon naycha shaklida qizg`ish gultojbargli 6 ta bo`lib 3 tadan 2 qator joylashgan. Otaligi 6 ta bular ham 2 qator o`rnashgan. Mevasi o`tmas 3 qirrali, silindrsimon, ko`sakcha. Aloe xona sharoitda kamdan kam gullaydi. Shunday qilib loladoshlar oilasiga bir va ko`p yillik o`simliklar kiradi. Ularni ichida aloe singari dorivorlari ham, lola kabi manzarali o`simliklar ham ko`p uchraydi.
Aloe tarkibida antratsen unumlari, smola, efir moylari saqlaydi. U tibbiyotda turli xil kasalliklarda, xususan, ichni yumshatadigan, o`t haydaydigan va bakteratsid ta`sir ko`rsatadigan, yallig`lanishga qarshi ta`sir ko`rsatadigan vosita sifatida foydalaniladi.
Dostları ilə paylaş: |
