İslam İnqilabının Böyük Rəhbəri həzrət Ayətullah Seyid Əli Xameneinin elm və elm istehsalı barədə çıxışlarından seçmələr Birinci cild

Qədim orta təhsil sisteminin iman sarıdan eybi

İman sarıdan eybi bu idi ki, yeni orta təhsil sistemini ölkəyə gətirənlərin niyyəti nəinki xalqı və gəncləri dindar etmək deyildi, hətta əksinə, xalqı dini etiqadlardan uzaqlaşdırmaq idi. Qətiyyətlə belədir. Əlbəttə, ölkədə Təlim və Tərbiyə Nazirliyini ilk yaradanlar, proqram hazırlayanlar, dərs vəsaiti yazanlar hamılıqla dinsiz adamlar deyildilər. Xeyr! Onların arasında dindar adamlar da vardı, lakin ümumi proqram belə idi. Həmin proqram orta təhsildə bir formada, hicabın qadağan olunmasında bir formada, Rza xanın vasitəsi ilə dini mərkəzlərə qarşı təzyiqdə bir formada özünü göstərirdi; yəni qeyri-dini və hətta antidin təfəkkürlərin inkişafı.

Orta təhsil belə bir düşüncə əsasında yaradıldı. Qeyd etdiyim kimi, əvvəldən orta təhsil sistemini quranların hamısı dinsiz insanlar deyildilər, dindarlar da vardı. Dindarlıq əlamətləri də həmin orta təhsil sisteminin bəzi yerlərində və qədim kitablarda görünür. Biz bəzilərini keçmişdə, yeniyetməlik dövründə görmüşdük və bəzi şeylər bilinirdi. Lakin bünövrə antidin idi, qeyri-dini yox; dinlə ziddiyyət əsasında qurulmuşdu və zaman ötdükcə Pəhləvi dövrünə qədər bu antidin cəhət daim artdı.⁴²²