Bitiruv malakaviy ishi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ATROF MUHIT MUHOFAZASI. 
 
Ishlab chiqarish orxonalalrining rivojlanishi atrof muhitni 
ifloslanishiga, turli ekologik muommolarni kelib chiqishiga sabab 
bo’lmoqda.oxirgi yillarga kelib atrof muhitni muhofaza qilish 
insoniyat oldidagi eng dolzarb muammolardan biriga aylanib qoldi. 
Chunki, ichlab chiqarish rivojlanb borayotgan bir vaqtda turli xil 
tarmoqlar kengayib bormoqda. Aholi soni o’sib borgani sari ishlab 
chiqrish korxonalarining soni ham ortib bormoqda.Shu sababli bu 
muammoga xalqaro miqyosda e’tibor qaratib kelinmoqda. 
O’zbekiston Respublikasining Prezidenti I.A. Karimov 
“O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida xavfsizlikka tahdid. Barqarorlik 
shartlari va taraqqiyot kafolatlari ” asarida O’zbekistondagi mavjud 
quydagi ekologik muammolarga to’xtalib o’tgan.
1. Yerning chelanganligi va nihoyat darajada sho’rlanganligi.
2. Yer usti va yer osti suvlarining tansiqligi va ifloslanganligi
3. Orol dengizini qurib borishi.
4. Havo bo’shlig’ining ifloslanishi. 
Bu muammolarni hal qilish uchun davlat miqyosida ko’p ishlar 
amalga oshirilmoqda. Jumladan 1992 yil 19 dekabr kuni “Atrof 
muhitni muhofaza qilish” haqida 6 may 1993 yil “suv va suv 

---

resurslaridan oqilona foydalanish ”haqida, 1996 yil 27 dekabr kuni 
“Atmosfera havosini muhofaza qilish ”haqida, 2002 yil 5 aprelda 
“Chiqindilar ” haqida qonunlar qabul qilindi. Ushbu qonunlarni 
ijrosimi nazorat qilishni ta’minlash uchun O’zbekistonda mavjud 
ekologik harakat azolaridan 15 kishi Oliy majlisga deputat etib 
saylandilar. Neft va neftni qayta ishlash korxonalarin atmosfera 
havosiga uglevodorodlar, vodorot sulfit(
S) , oltingugurt (IV) –
oksidi, uglerod oksidlari(CO,
) , azot birikmalarini tashlaydilar. 
Havoga chiqindilar maxsus gazlarni yig’ib tashkil qilingan manbadan 
jihoz va moslamalarning germetigini buzilishi hisobiga jarayonlarning 
boorish texnologiyasini buzilishi hisobiga hom ashy ova mahsulotlarni 
tashish vaqtida tushishi mumkin.
Atmosfera havosini changdan tozalash uchun quydagi usullar 
qo’llaniladi,
1. Gravitasion
2. Quruq inversion va markazdan qochma kuch ta’sirida 
tozalash. 
3. Filtrlash. 
4. Xo’llash. 
5. Elktrostatik. 
6. Tovush va ultratovush yordamida koagullash. 
Havoni zararli gazlardan tozalash uchun quydagi usullar 
qo’llaniladi. 
1. Absorbsion
2. Adsorbsion
3. Katalitik
4. Termik
Sanot korxonalarida turli maqsadlardan suvdan foydlanish 
natijasida ko’p miqdorda sanoat va maihiy oqava suvlar hosil bo’ladi. 
Ularnitozalashuchunquydagiusullarqo’llaniladi. 
1. Mexanik, tindirish, cho’ktirish, suzib olish. 

---

2. Fizik- kimyoviy: koagulyatsiya, flokulatsiya, flatatsiya, reagent 
qo’shish, ion almashtirish.
3. Kimyoviy. 
3.1. Regenrativ: xaydash, adsorbsya, reftifikatsiya, ekstraksiya. 
3.2. Destruktiv:oksidlash,termooksidlash 
4. Biokimyoviy. 
4.1 Tabiiy sharoitda- aerobli. 
4.2 suniy sharoitda-anaerobli. 
Xosil bo’ladigan qattiq chiqindilarni qayta ishlash uchun 
quydagi usullar qo’llaniladi. 
1. Mexanik
2. Mexano-termik 
3. Termik