Blackcurse

Qutbli kovalent bog`lanishda bog`lanishning elektron buluti nisbiy elektrmanfiyligi katta atomga tomon siljigan bo`ladi. Bunga uchuvchan anorganik birikmalar: HCl, H<sub>2</sub>O, H<sub>2</sub>S, NH<sub>3</sub> kabi molekulalar misol bo`ladi.

H + Cl = HCl 2H + O  H  O  H

Kovalent bog`lanish bir elektronli bulutlarning bir birini qoplashi hisobiga vujudga kelsa-bu bog`lanish hosil bo`lishining almashinish mexanizmi deyiladi. Kovalent bog`lanish hosil bo`lishining donor-akseptorli mexanizmida kimyoviy bog`lanish 1 ta atomning 2 elektronli buluti bilan boshqa atomning erkin orbitali hisobiga vugudga keladi, masalan:

+

H

H : N:+ H⁺ H: N : H: :H

H

Bir atomning 2 elektronli buluti va boshqa atomning bo`sh orbitall hisobiga kovalent bog`lanish hosil bo`lish mexanizmi donor-akseptorli yoki koordinatsion bog`lanish deyiladi.

H bog`lanish kimyoviy bog`lanishning o`ziga xos turidir, u molekulalararo yoki ichki molekulyar bo`lishi mumkin.

Molekulalararo H bog`lanish H xamda juda elektromanfiy element-F, O, N, Cl, S kiradigan molekulalar orasida vujudga keladi. Bunday molekulalarda umumiy elektron jufti H dan elektromanfiy element tomonga ko`proq siljiydi, H ning musbat zaryadi esa kichik hajmda yo`nalgan ekanligi sababli proton boshqa atom yoki ionning bo`linmagan elektron jufti bilan o`zaro ta`sirlashib, bu juftni umumlashtirib oladi. Natijada 2-ancha kuchsiz bog`lanish vujudga keladi, u vodorod bog`lanish deyiladi.