Bob. Natural son miqdorlari va sonlar ustidagi arifmеtik amallarning ta'rifi

«20 ichida qo’shish va ayirish»
o’tkaziladigan didaktik o’yin: «Doiraviy misollar» («hisoblashni qaysi son bilan boshlagan bo’lsang, o’sha son bilan tugat»).
Didaktik topshiriq: xayolda tez hisoblash (4—5 ta misol).
o’yin topshirig’i: misol yechish, so’ngra hosil bo’lgan sondan boshlanadigan ikkinchi misolni topish va shu tariqa 5 ta misol yechish. Oxirgi misolning natijasi o’yin boshlangandagi songa to’g’ri kelgan o’quvchi g’olib chiqqan hisoblanadi.
Foydalaniladigan buyumlar: ichiga misolli qog’ozchalar solib qo’yilgan konvertlar. Mana o’shanday qogozchalardan bir qanchasi:

17 + 3 = 13 + 6 =

20 - 3 = 20 - 4 =

16 – 3 = 19 + 1=

Bunday o’yinni ilgari hech o’ynamaganmiz – deydi o’qituvchi. Men sizlarga ichiga misollar solingan konvertlar tarqataman. Endi o’yinni qanday o’tkazish kerakligini kuzatib turinglar. Vali, sen konvertni olib birinchi misolni o’qi. Sizlarga tushunarliroq bo’lishi uchun men misolni yozib boraman.
«17 + 3 = » —deb o’qiydi Vali o’qituvchi 17 sonini doira ichiga olib qo’yadi.
— Bu sonni esda tutinglar,— deydi o’qituvchi,— biz misolni ana shu sondan boshladik. Endi, Vali, misolni yech, lekin javobini aytmay, yodingda saqla. hozir-cha, son bilan boshlanadigan misol top.
Vali o’sha son bilan boshlanadigan misolni darhol topadi va «17—4» deydi, o’qituvchi esa yozib oladi. 5 ta misolning hammasi shunday bajariladi. Natijada 20—3=17 bo’ladi. Bu sonni o’qituvchi doira ichiga olib qo’yadi.
— Vali, misolni qaysi sondan boshlaganim esingdami? — deb so’raydi o’qituvchi. 17 dan,— javob beradi Vali. Misolni qaysi son bilan tugatdik^ 17 bilan.
— Ana endi,— deydi o’qituvchi,— konvertlardan misollarni olinglar va yechinglar. qanday tekshirish kerakligini unutmanglar. Kim misolni yechsa, qo’l ko’tarsin
Ko’pchilik o’quvchilar masalani 2—3 minut ichida yechdilar. Deyarli hech kim barmoq bilan hisoblamaydi