Bolalarda deviant xulqning namoyon bo’lish shakllari Qayumova Sharifa

Deviant xulq-atvor sotsiologiyasining mohiyati.

• 
  Jamiyatni isloh qilish va yangilash bo‘yicha ko‘p qirrali faoliyatimiz markazida inson, suveren O‘zbekistonning fuqarosi turadi. Islohotlarning mazmuni ayni har bir fuqaro o‘z qobiliyatini, o‘z iste’dodini namoyon etishiga, shaxs sifatida o‘zini ko‘rsatish imkoniyatiga ega bo‘lishiga qaratilgan. Shaxs sotsial o‘zaro ta’sir va munosabatlarning birlamchi omili bo‘lib hisoblanadi. Shu jihatdan qaraganda shaxsning o‘zi nima? Bu savolga javob berish uchun, avvalo, inson, individ, shaxs tushunchalarini bir-biridan farqlab olish kerak. Inson tushunchasi, umumiy, hamma uchun xos bo‘lgan sifat va qobiliyatini izohlash uchun qo‘llaniladi. Bu tushuncha dunyoda mavjud bo‘lgan, tarixan o‘ziga xos shunday rivojlanayotgan birlikki, insoniyatni anglatib, u boshqa hamma moddiy tizimlardan farqli o‘laroq o‘ziga xos ijtimoiy faoliyat usullari bilan farq qiladi.
  

Deviant xulq-atvor sotsiologiyasining mohiyati.

• 
  Ushbu hayotiy faoliyat usuli tufayli inson tarixiy rivojlanishning hamma bosqichlarida, dunyoning barcha nuqtalarida o‘ziga o‘xshash bo‘lgan antologiyaga oid holatni saqlab qoladi. Inson tushunchasi bioijtimoiy-ruhiy mavjudlikni ifodalaydigan tushuncha. Unda insonning zohiriy va botiniy sifatlari o‘z aksini topadi. Insonning umumiy sifatlari uning konkret holat va murakkab hayot sharoitlari namoyon bo‘ladigan xilma-xil kayfiyat, ruhiyat va munosabatlarning yig‘indisidir. Har bir insondagi alohida bu hususiyatlar betakror, o‘ziga xos holatlarda namoyon bo‘lishi mumkin. Demak, insoniyat o‘ziga xos moddiy voqelik sifatida mavjud bo‘ladi. Ammo, insoniyat o‘z holicha mustaqil mavjud bo‘lmaydi. Aniq insonlar yashaydilar va harakat qiladilar. Insoniyat alohida vakillarining mavjud bo‘lishi individ tushunchasi bilan ifodalanadi.
  

Deviant xulq-atvor sotsiologiyasining mohiyati.

Bolalarda deviant xulqning nomoyon bo'lish.

• 
  Boshqacha aytganda, alohida insonning o‘ziga xos tabiiy-biologik va ijtimoiy ehtiyojlari, manfaatlari, aqli, irodasi va hakozolar yig‘indisi ekanligi nazarda tutib, «individ» tushunchasi qo‘llaniladi. Individ mohir odam turiga mansub yaxlitlikni o‘zida gavdalantirgan alohida insondir. Individ - bu insoniyat zotining yakka vakili, insoniyatning hamma sotsial va ruhiy jihatlarini idrokiy, irodasi, ehtiyojlari, manfaatlari va hokazolarning sohibi hisoblanadi. Individ tushunchasi bu vaziyatda aniq inson sifatida foydalaniladi.