"binary digit" adlanır. Say sistemləri növbəti fəsildə daha ətraflı
öyrəniləcəkdir.
1.4. Informasiyanın ölçü vahidləri
Qeyd olunduğu kimi, müasir informasiya texnologiyalarının
xüsusiyyətlərindən irəli gələrək, informasiyanın həcminin
ölçülməsi üçün bit və bayt baza vahidlərindən istifadə edilir. Digər
ölçü vahidləri baytdan törəmə ölçü vahidləridir.
Bit – informasiyanın saxlanması üçün istifadə olunan ən
kiçik
ölçü
vahidi
olub
yaddaş
qurğularının
fiziki
texnologiyasından irəli gəlmiş və informasiyanın saxlanması üçün
nəzərdə tutulmuş elementlərlə müəyyən olunmuşdur. Məlum
olduğu kimi, 1 bit – bir ikilik simvola, yəni 0 və ya 1 rəqəmlərinə
uyğun gəlir.
Informasiyanın emalı zamanı bitlərin istifadəsi əlverişli
olmur. Bu məqsədlə baytlardan istifadə olunur. Bayt - verilənlərin
və ya kompüterin yaddaşının ünvanlana (müraciət oluna) bilən ən
kiçik vahididir. 1 bayt 8 bitdən ibarətdir. Ilk baxışdan elə yanlış
təsəvvür yarana bilər ki, baytda saxlanılan informasıyanın miqdarı
onun hər hansı bitindəki informasiyanın həcmindən 8 dəfə çoxdur.
Əslində baytda informasiyanın həcmi üçün bitlərin sayı deyil, eyni
zamanda onların sıradakı mövqeyi də əhəmiyyət kəsb edir. Belə
ki, 00000001, 00001000, 10000000 baytları bitlərin, yəni 1 və 0
rəqəmlərinin sayının eyni olmasına baxmayaraq, müxtəlif ölçülü
məlumatları (uyğun olaraq 1, 8 və 128 ədədlərini) ifadə edirlər.
15
Onluq say sistemində olan ədədlərin ikilik say sistemində
ekvivalentinin tapılması, ədədlərin bir sistemdən digərinə
çevrilməsi qaydalarına növbəti fəsildə baxılacaqdır. Lakin burada
qeyd etmək lazımdır ki, 1 baytın, yəni 8 bitin köməyilə 256 (0-dan
255-ə qədər) ədədi ifadə etmək mümkündür:
Dostları ilə paylaş: |