Bosh muharrir: Sharipov Qo‘ng‘irotboy Avezimbetovich Bosh muharrir o‘rinbosari: Karimov Norboy G‘aniyevich

Foydalanishning 
tashkiliy-iqtisodiy 
mexanizmi
Tashkiliy-
iqtisodiy 
tamoyillar
Maqsad
Vositalar
Samaradorlik 
ko‘rsatkichi
Mehnatni samarali 
tashkil qilish 
asosida mehnat 
samaradorligini 
oshirish
Rejalashtirish
Ma’lum jarayonning sodir 
bo‘lishiga oldindan muqobil 
rejalarni tuzib olish
Istiqbolda rivojlantirishning 
loyiha va dasturini ishlab 
chiqish
Iqtisodiy o‘sish;
Raqobatdoshlik
Ilmiylik
Mehnatni tashkil etish 
va boshqarishda fanning 
sunggi yutuqlarini joriy etish
Xorij va mahalliy sanoat 
korxonalarda hamda ilmiy 
tadqiqot institutlardagi 
mehnatni tashkil etish 
borasidagi yangilik va 
yutuqlarni faoliyatga kiritib 
borish
Boshqaruv 
samaradorligi;
Mehnatdan mamnun 
bo‘lish
Mehnat salohiyatini 
oshirish 
asosida mehnat 
samaradorligini 
oshirish
Motivatsiya
Xodimlarning mehnat 
salohiyatidan to‘liq 
foydalanish imkonini 
beradigan rag‘batlantirish 
tizimini ishlab chiqish va 
amalga qo‘llash
Munosib mehnat sharoitini 
yaratish;
Kadrlar malakasini oshirish;
Ijodiy erkinlik
Xavfsiz mehnat 
sharoiti;
Mehnat unumdorligi;
Mehnat sig‘imi
Adolatlilik
Xodimlarning individual 
mehnat natijasini hisobga 
olgan holda moddiy foydani 
taqsimlash
Mehnatni rag‘batlantirishda 
personal yondashish
Ijtimoiy-iqtisodiy 
samaradorlik
Innovatsion 
texnologiyalar 
asosida mehnat 
samaradorligini 
oshirish
Uzluksizlik
Ishlab chiqarish 
jarayonidagi beunum 
vaqt sarfini (nosozliklar, 
quvvatning pastligi va h.k) 
yo‘qotish
Innovatsion texnologiyalarni 
faoliyatga joriy etish;
Mehnat intizomini 
mustahkamlash
Ish vaqti 
samaradorligi;
Jonli mehnat tejalishi
Rentabellik
Faoliyatga chora-tadbirlarni 
qo‘llash asosida iqtisodiy-
moliyaviy samarani 
prognozlash
Resurslardan oqilona 
foydalanish;
Investitsion loyihalardan 
samarali foydalanish
Iqtisodiy-moliyaviy 
samaradorlik

---

T
ARA
QQIY
O
T
ПР
ОГРЕС
С
PR
OGRESS
142
YA S H I L I Q T I S O D I Y O T VA TA R A Q Q I Y O T
https://yashil-iqtisodiyot-taraqqiyot.uz
2023-yil, iyul.
№
7-son.
Innovatsion texnologiyalar asosida mehnat samaradorligini oshirish – yirik sanoat korxonalarida mehnat 
samaradorligini ilg‘or innovatsion texnologiyalarni faoliyatga keng jalb qilgan holda oshirishni ko‘zlaydi. Bunda, 
faoliyatga yangi ishlab chiqarish quvvatlari va texnologik modernizatsiya ishlarini amalga oshirish uchun faol 
investitsiya loyihalarini amalga oshirishni, shuning zamirida innovatsion texnologiyalarni hamda zamonaviy 
bilimlarga ega bo‘lgan kadrlarni jalb qilish bilan amalga oshiriladi.
Mehnatni samarali tashkil qilish asosida mehnat samaradorligini oshirish – bu insonning mehnat qilishi 
bilan bog‘liq omil zahiralarni inobatga olib, mehnat samaradorligi oshishiga ta’sir qiluvchi, kadrlar malakasini 
oshirish, ishni to‘g‘ri tashkil qilish, resurslardan oqilona foydalanish, xavfsiz mehnat sharoitini yaratishni inobat-
ga oladi. Bunda, kadrlar malakasi, resurslardan to‘g‘ri foydalanish va samarali boshqaruv asosiy o‘ringa ega.
Mehnat salohiyatini oshirish asosida mehnat samaradorligini oshirish – xodimlar o‘z mehnat imkoniyatlar-
ini namoyon qilishlari va ulardan samarali foydalanish imkonini beradigan choralardan iboratdir. Bu xodimlarni 
adolatli rag‘batlantirish, ijodiy erkinlik, qulay mehnat sharoitini yaratilishida namoyon bo‘ladi.
Yirik sanoat korxonalarida mehnat samaradorligini oshirishda innovatsion menejment mavjud zahiralardan 
foydalanishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmining har bir elementi harakatga kelishiga zamin yaratadi. Bunda, 
mehnatni tashkil qilishdagi (iqtisodiy, tashkiliy, ijtimoiy-psixologik, texnologik) elementlarni (1-rasm) hisobga 
olish maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz.