Boshlang’ich sinf o’quvchilarining intеllеktual imkoniyatlari to’G’risidagi hozirgi pеdagogik psixologik talablar

Tadqiqotning metodlari: 
Kuzatish, suhbat, test, anketa va ekspremental metodlar yordamida 
o’quvchilar intellektini aniqlash 
 
Tadqiqotning ilmiy yangiligi: 
Intellekt rivojlanishi psixologik jihatlari aniqlandi. Inson ongining sog’lom 
rivoji psixologik jarayonlarning narmal rivoji, muhit, rasmiy belgilar, ta’lim - 
tarbiya usullari, hamda yetarlicha moddiy – ma’naviy shart – sharoitlar bilan 
bog’liqlik tadqiq etildi.
Muommoning bunday o’rganilishi intellekt rivojlanishining psixologik 
jihatlari to’g’risidagi ilmiy tasavvaurlarni to’ldirdi.
Tadqiqotning nazariy ahamiyati:
Tadqiqot ishi yuzasidan amalga oshirilgan ilmiy adabiyotlar sharhi, 
manbalar taxlili, ilgari surilgan nazariy g’oyalar va ishlab chiqilgan xulosalar 
psixologiyadagi nazariy bilimlarni yanada boyitishga xizmat qiladi. Ayniqsa 
psixologik jihatlarining rivoji, intellekt rivojlanishiga ta’siri muommolari e’tiborga 
loyiqdir.
Tadqiqotning amaliy ahamiyati:
O’rganilgan muommo yuzasidan ishlab chiqilgan tavsiyalar psixologlar, 
o’qituvchilar, ota – onalar, o’quvchilar, talabalar, uchun muhim manba sifatida 
xizmat qiladi.
Ishning tuzilishi va xajmi: 
Bitiruv malakaviy ishi kirish, 2 ta bob, 5 ta paragraf, xulosa va tavsiyalar 
hamda foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan iborat. 

---

9 
I BOB. PSIXOLOGIYA FANLARIDA INTELLEKT MUAMMOSINING 
O’RGANILISHI 
 
1.1. Ilmiy psixologik adabiyotlarda intellekt muommosining o’rganilishi va 
hozirgi kundagi holati 
Ilmiy manbalarda qayd etilishiga ko’ra intellekt lotincha “
intelectus” 
so’zidan olingan bo’lib, u odatda aql – idrok, anglash, tushinish faxmlash degan 
ma’noni anglatadi. Intellekt individning ma’lum darajada mustaxkam, barqaror 
aqliy qobiliyatlar tuzishdan iboratdir.
Insonning aqliy taraqqiyotini tadqiqot qilish bugungi kundagi fan oldida 
turgan muxim fazifalvrdan biri bo’lib qolmasdan, balki bu muommo qadimgi 
davrdan beri mutafakkir, ma’rifatparvar olimlarning diqqat markazida bo’lib 
kelgandir. Xatto mazkur masala antik dunyoni yashab ijod etgan atoqli faylasuf 
olimlarning diqqatini o’ziga jalb etgan. Ularning nuqtai nazariga ko’ra, “nuo” 
inson ruhining oliy, shuning bilan birga o’ziga xos aqlli tarkibi bo’lsa, chunonchi 
Platon va Aristotellar olam hamda borliqni bilishning eng maqbul ekanligini 
takidlab o’tadilar. Xuddi shu boisdan, “kus” /aql/ bilishning eng yuksak bosqichi 
sifatida talqin qilinadi. 
O’rta asrga kelib, “intellekt” tushinchasining mazmuni va moxiyati ilm fan 
maxsullariga asoslangan xolda yanada kengaydi. Masalan o’sha davrdagi eng keng 
tarqalgan ta’limotlardan tarqalganhisoblingan oxolastikada ilohiy intellekt 
tushinchasi talqin qilina boshlandi hamma mazkur atama /termin/ bilan oliy, 
yuksak yuqori bo’lgan qobiliyatlari tushintiriladigan bo’ldi. Mashxur faylasuf 
Kantning ta’limotiga binoan intellekt nemischa