Ukuvchilar 4+2=6, 2+4=6 kabi misollarni echish orkali urin almashtirish xossasi bilan tanishadilar va uni k,oida sifatida ifodalaydilar.
6=P + P ■ 7=SI +□ kabi kurgazmali mustakil ishlar beriladi. bosk,ich. a-5, a-6, a-7, a-8 kurinishdagi xollar uchun xisoblash usullari bilan tanishish.
Bunda xisoblash usullari yigindi bilan kushiluvchilar orasidagi bogpanishlarni bilishga asoslangan.
Bunda yigindi va kushiluvchilardan biri orkali ikkinchi kushiluvchini topishga asoslangan.
Kushish va ayirishni urganishga doyr tayyorgarlik ishi nomerlanishni urganishda birinchi darslaridanok, boshlanadi. Bunda yuk,orida aytib utilganidek, natural ketma-ketlikdagi sonlarning xosil bulish xollari (a+1) bilan bir kdtorda kushish va ayirishning boshka xollari xam karaladi. Bu amallarning natijalarini topishda tuplamlar ustida kup marta amallar bajarib, shuningdek masalalar echishda ukuvchilar tuplamlarni birlashtirish amallari kushish amaliga, ularning k,ismini ajratish esa ayirish amaliga mos kelishini aniklaydilar. Bundan tashkari ukuvchilarning e’tiborini kushganda oldingidan kupayishiga ayirganda esa kamayishiga e’tiborni karatmogi zarur.
Ukuvchilar nomerlashni urganishning oxiriga borib birinchi unlikdagi istapgan songa birni kushishi yoki ayirish bilan x;osil kushish usulini mustaxkam urganib borishlari va bu usuldan foydalanib (birin-ketin) sanash bilan emas, birni k;ushish va ayirish bilan bemalol bajarishlari lozim. Bolapar sekin-asta Uz kuzatishlarini umumlashtiradilar va kuyidagicha xulosaga keladilar:
Songa 1 ni kushish - bu undan keyingi keluvchi sonni aytish demakdir. Sondan 1 ni ayirish undan oldingi keluvchi sonni aytish demakdir. Aloxida ajratilgan dasrga urganilgan barcha a+1 xollar sistemapashtiriladi. Ukituvchi raxbarligida bolapar “1 ni kushish” va “1 ni ayirish” jadvallarini tuzadilar va ularni yod oladilar.
Bir tomondan, xisoblash usullarining uxshashligini, ikkinchi tomondan kushish va ayirish amallarining karama-karshi xarakterini ta’kidlash uchun “2 ni kushish” va “2 ni ayirish” xuddi shuningdek keyinrok “3 ni kushish va “3 ni ayirish” xamda “4 ni Kushish” va “4 ni ayirish” xollari bir-biri bilan takkoslanib bir vaktda urganiladi.
Xisoblash mapakalari ustida ish kuyidagi reja buyicha olib boriladi:
