Boshlashich sinflarda matematika u

Kushishni kupaytirishga almashtiring.

3+3+3+3+3= 6+6+6+6=

2. 
   Natijalarni xisoblang, uz urnida kushishni kupaytirishga almashtiring.
   

8+8+8+7= 9+9+6=

3. 
   Kupaytirishni kushishga almashtiring. 4*2= 5*3=
   
4. 
   Ifodalarni takkoslang va >,< yoki = belgilarni kuying.
   

4+4+4+4...4*3, 9*6...9+9+9+9+9, 7*4... 7+7+7+7+7

5. 
   Namuna buyicha natijalarni xisoblang.
   

5*7=35, 5*8= 8*3=24, 8*4=

Bulishning anik ma’nosi bulishga doyr masalalar echishda, e^ngra teng kismlarga doyr masalalar echishda ochib beriladi.

Kupaytirishning urin almashtirish xossasi va komponent na upish natijalarining nomiga botik; xolda bulishning komponentyapvip va natijasi nomi bilan tanishadilar.

3-sinf matematikasida kapaytmaning urin almashtirish xossasi kataklar, doirachalar, tugmalar, yulduzchalar kiPi predmetlar kdtoridan foydalanib tushuntiriladi. Mat |shnm Tugri turtburchakni chizib, uni kvadratlarga ajratishadi, uni sanashda oldin ustun buyicha, keyin k,ator buyicha sanab 4*;' P 2*4=8 ni keltirib chikdradilar. Bu xossa uchun xuyid.i i mashklarni bajarish mumkin.

1. 
   Tushurib koldirilgan sonlarni toping.
   

5. 
   . . . =60
   

2. 
   Namuna misoldan foydalanib xisoblang.
   

3*( 12+15)=3*12+3*15=36+45=81; 15*(5+1 )=

3. 
   Ifodalarni tak,koslang va ... lar urniga >,• • belgilarini kuying. 12*3... 72:2, 5...32:8.
   

SHu urinda jadvaldan foydalanish mumkin:

a	v	av	va
3	4
7	2
10	5

Natijada umumiy kurinishdagi a*v=v*atenglikni keltiri( ■ chik,aradilar.

Xususiy xolda 1 ga kupaytirish va bulish misolarida mustaxkamlanadi. Bulishdagi oson yullardan biri nol bilam tugaydigan sonlar ustida bulish amalini bajarishdir. 80:10 I

3. 
   Kupaytirish va bulish jadvali bilan ishlash. Jadvalda kupaytirish va bulish matematika ukitishnish muxim vazifalaridan biridir. Jedval asosan 2-sinfda tuzilig>
   

3. 
   4-sinflarda minglik va kup xonali sonlarga tabdik, kilinadi. Jadvalni tuzish kuyidagi reja asosida olib boriladi:
   

1. 
   Bir xil kurinishlarni kushish. Masalan: 5*3=5+5 ^L5=t5
   
2. 
   Namuna misol asosida boshk,a kupaytirishlarni bajarish. Masalan: 2*3=6, 2*4 ni toping. Uni 2*3+2=6+2=8
   

kurinishida xisoblash urgatiladi.

3. 
   Kupaytirishning kushishga nisbatan tak,simot xossasidan foydalanish.
   
4. 
   Kupaytirishning Urii almashtirish xossasidan foydalanish.
   

3*7=7*3

Uzgarmas songa kupaytirish va bulim jadvali kuyidagicha tuziladi. Masalan: 4*4=16, 4*5=20,4*6=24,4*7=28,4*8=32,4*9=36 yomidan 5*4, 6*4, 7*4, 8*4, 9*4 ni xisoblash topshiriladi:

16:4= 20:4= 24:4= 28:4= 32:4= 36:4= yonidan 25:5, 24:6, 28:7, 32:8, 36:9 topshirik/shri beriladi.

Tushuntirishda buyumlarning rasmlari, sonli figuralar, kv.sm, kv.dm, kartondan k,irk,ilgan uchburchaklardan foydalanish kerak.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
2
3
4

Kupaytirish jadvalini tuzish uchun 10x10 ta katak olinadi va uni utkazishda turri turtburchakdan foydalanish mumkin.

3. Jadval bilan kupaytirish va bu lishni urgatish

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
2					++
3					++
A					++
5					++
S					++
7					++
8	++	++	++	++	++
9
10

Kupaytirish jadvalini mustax;kam esda sa^lash uchun kuyidagi jadvalni yodda bilish talab k,ilinadi. 2-3 yozilmaydi, chunki u oldingi jadvalda bor. Kupaytirishning urin almashtirish xossasini bilish etarlidir.

2=2

3*2 3*3

4*2 4*3 4*4

5*2 5*3 5*4 5*5

6*2 6*3 6*4 6*5 6*6

7*2 7*3 7*4 7*5 7*6 7*7

8*2 8*3 8*4 8*5 8*6 8*7 8*8

9*2 9*3 9*4 9*5 9*6 9*7 9*8 9*9
Kupaytirish va bulish jadvaplarini tuzilgandan keyin hojii. bilan kupaytirish va bulish xrllari k,araladi. Masalan,

0*5= 0+0+0+0+0=0, umuman 0*6=0 kridalari kelib ch i kadi

Bunda

0:5=0 va 0:a kridalari kelib chik,adi.

4. 
   Jadvaldan tashkari kupaytirish va bulish
   

Bu kuyidagi tartibda tushuntiriladi.

1. 
   Sonni yigindiga kapaytirish va yigindiga nisbatan taksimot konunini urgangandan keyin yigindini songa bulish xossasi karaladi. Masalan, (3+2)*4 ni tushuntirish uchun doirachalardan foydalanish mumkin. (3+2)*4=4*5=20 yoki (3+2)*4=3*4+2*4=12+8=20 kurinishida xisoblab chik,iladi.
   

ООО#®

ОООФЩ

ООО##

ООО##
SHu rasmning uzidan yigindini ssnga bulish koidasi keltirib chikdriladi. Bunga 12 va 8 sonidan yigindisini 4 ga bulish xam ikki xil usul bilan beriladi.

(12+8):4=12;4+8:4=3+2=5 24:4=6 bunda yana kuyidagi kvadratchalar bilan berilgan mashk,larni xam bajartirish mumkin. Masalan,

(7+5)*4=...2*(10+6)=..,

8*5+7*5=(...+...)*... , 6*3+4*3=(6+4)*3.

2. 
   Jadvaldan tashkari kupaytirish va bulishda eng avvalo nol bilan tugaydigan sonlardan foydalanish mak,sadga muvofikdir. Masalan,
   

20*4 90:3

2.