1
|
|
|
|
|
1/2
|
|
|
1/2
|
|
1/4
|
1/4
|
1/4
|
1/4
|
1/8
|
1/8
|
1/8
|
1/8
|
1/8
|
1/8
|
1/8
|
1/8
|
Vis '/16
|
Vie '/k
|
Vie V16
|
...
|
|
|
|
|
Kuyidagi savollar beriladi? Unga javob shaklga karab aytiladi:
kaysi biri katta? 1/2 mi yoki 2/4 mi? 1/4 mi yoki 3/4 mi? 2/2 mi yoki 4/4 mi?
1 butunda nechta 1/8 ulush bor?
>,<,= belgilarini kuying: 3/8...3/4, 4/5...1, 4/8...1/2
shunday sonni tanlangki, tenglik yoki tengsizlik urinli bulsin.
5/10=.../2, 3/8>.../4, 1/2<.../4
12-mavzu Arifmetik masalalar va ularning turlari
Reja:
Masalalar echishning axamiyati.
Masalalarni bilish va tarbiyaviy fuknsiyalari.
Arifmetik masalalarning turlari.
Masalalarni taxlil kilib echish metodikasi.
“Unlik” mavzusida masalalar echish.
Masalalar echishning axdmiyati
Matematikani ukitish sistemasida masalalar echish samarali mashk kilish turlaridan biridir.
Masalalar echish avvalo bolalarda mukammal matematik tushunchalarni shakllantirishi, ularning ukuv dasturida belgilab berilgan nazariy bilimlarni uzlashtirishlarida muxim axamiyatga ega.
Masala. Ukuvchida 4 ta rangli va 2 ta oddiy kalam bor. Ukuvchida xammasi bulib nechta kalam bor?
Bu masala orkali ukuvchilarda kushish xakidagi tushunchani shakllantirish, mustaxkamlash va yigindini topishga doyr bilimlar xosil buladi.
Masalalar echish orkali ukuvchilarda yangi bilim vujudga keladi va mavjud bilimlar tadbik kilinadi, shu orkali mustaxkamlanadi. Masalan, bilimlarning shakllanishida nazariyani amaliyot bilan ukitishni turmush bilan boglik olib borish imkonini beradi. Masala echish orkali xarid kilingan narsaning narxini, kvartira ta’mirlashning baxosi, poezdga kechikmaslik uchun uydan kachon chikish kerak, degan turli xildagi amaliy xisoblashlarni xal kilib beradi.
Ukuvchilar masalalarni echayotganda turli xil matematik tushunchalar - son, arifmetik amal, kushiluvchi, yigindi, koldik kabilar bilan tanishadilar, shuningdek atrof muxitdagi, fandagi, texnikadagi turli xil boglikli muammolar bilan tanishadilar va uni echadilar.
Masalalarning bilish va tarbiyaviy funksiyalari
YUkoridan kelib chikkan xolda masalaning 2 ta muxim funksiyasi mavjudpigini bilamiz.
a) masalaning bilish xarakteridagi funksiyasi
b) masalaning tarbiyaviy xarakteridagi funksiyasi
Masalalar echish jarayonining 9zi metodikada ukuvchilarning
akliy rivojlanishiga ancha ijobiy ta’sir kursatishi ma’lum. U akliy operatsiyalarni; analiz va sintez, konkretlashtirish va obstraklashtirish, takkoslash, umumlashtirish kabilarni rivojpantiradi. Turmushda sonlar bilan boglik bulgan turli xil 'Xayotiy xisoblashlar vujudga keladiki, uni xal sdalish uchun arifmetik amallar bajarishga tufi keladi,. Bunday xisoblash ishini talab kiladigan mazmun masala deyiladi.
Xar bir masala berilgan (ma’lum) va izlanayotgan (noma’lum) sonlarni uz ichiga oladi. Masaladagi sonlar, tuplamlar sonini yoki mikdorlarning kiymatmni xarakterlaydi, munosabatlarni ifodalaydi yoki topilishi kerak bulgan noanik sonlar buladi. Xar bir masalada shart va savol buladi. Masala shartida berilgan sonlar orasidagi va berilgan sonlar bilan izlanayotgan sonlar orasida boglanish kursatiladi; bu boglanishlar tegishli arifmetik amallarni tanlashni belgilab beradi. Savol esa kaysi son izlanayotgan son ekanini bildiradi.
Masala: Engil mashina 4 soat yulda 56 km tezlik bilan yurgan. Mashina kencha masofa yurgan?
SHarti: Engil mashina 4 soat yulda 56 km tezlik bilan yurdi (ma’lum yoki berilgan).
Savol: Mashina kancha masofa yurgan? (izlanayotgan yoki noma’pum) Masalani echish: bu masala shartida berilgan sonlar va izlanayotgan sonlar orasidagi botanishii ochib berish va shu asosda arifmetik amallarni tanlash, keyin esa ularni bajarish xdmda masala savoliga javob berish demakdir.
Dostları ilə paylaş: |
