5. Biznes tarkibini o’zgartirish (restruktrizatsiya) bo’yicha qaror qabul qilish
(Sotib olish kerakmi? yoki o’zimiz ishlab chiqarishimiz ma’qulmi? qarorini qabul qilishga relevantli yondashish)
Mahsulotlarni butlash uchun yig’uv operatsiyalari talab qilinadigan “sotib olish yoki ishlab chiqarish” qarorini tanlash nafaqat ularni tayyorlashdagi tannarx va xarid narxlar to’g’risidagi ma’lumotlarni taqqoslash, balki, asosan bunday holatda bo’sh qoladigan uskuna va boshqa ishlab chiqarish resurslaridan muqobil foydalanishini chuqur tahlil qilishga asoslangan bo’lishi talab qilinadi.
Misol: Xo’jalik yurituvchi subyekt tayyorlayotgan detali bo’yicha quyidagi ma’lumot mavjud:
Shunday detalni 24.0 p.b.da sotib olishga taklif mavjud, ya’ni sotib olish imkoniyati bor.
Shu detalni xo’jalik yurituvchi subyekt o’zi ishlab chiqarish kerakmi (27.0 p.b.) yoki sotib olishi lozimmi (24.0 p.b.) - ?
Faraz qilaylik, 75000 p.b.dagi doimiy umumishlab chiqarish xarajatlarining 45000 p.b.dagisi qanday qaror qabul qilinishidan qat’iy nazar o’zgarmaydi. Bular, bor jihozlarning amortizatsiyasi, mol-mulk solig’i, sug’urta to’lovlari, sex boshqaruv apparati xodimlarining ish haqi va sh.k. Shu holda har bir mahsulotga to’g’ri keladigan norelevant xarajatlar 4,5 p.b.ga teng (45000:10000).