Boshqaruvning umumdavlat organlari

Uyushma (ittifoq) - bu jismoniy va yuridik shaxslarning ko’ngilli jamoat birlashmalaridir. Bunday ubshmalar o’z faoliyatini muvofiqlashtirish, manfaatlarini himoya qilish va yagona ilmiy-texnik siyosatni ta’minlash maqsadida respublika xududida keng tarmoq yozgan. Bunday birlashmaga misol qilib:

• 
  O’zbekiston respublika savdo-xarid uyushmasi “O’ztayyorlovsavdo” (05.08.1994);
  
• 
  “Oziqovqatsanoat” va “Yog’maytamakisanoat” uyushmalari (26.09.1994);
  
• 
  “O’zmevasabzavotuzum sanoat” uyushmasi (28.10.1994)
  
• 
  “Pilla” uyushmasi (03.02.1995)
  
• 
  “Uzmaishiyuyushma”, ya’ni aholiga maishiy xizmat ko’rsatish korxonalari va tashkilotlarining O’zbekiston Respublikasi uyushmalarini keltirish mumkin. Bu uyushmalarning ijro etuvchi apparati tuzilmalari 3-7 ilovalarda keltirilgan.
  

Assotsiatsiya - bu korxonalarning paychilik asosida ko’ngilli birlashmasidir. U bir yoki bir necha ishlab chiqarish - xo’jalik vazifalarini birgalikda amalga oshirish maqsadida korxonalarning shartnomaviy asosida birlashishi natijasida tashkil topadi. Assotsiatsiyalar tarkibiga, odatda, muayyan xududa joylashgan va turdosh kasbga ixtisoslashgan korxonalar kiradi.
Assotsiatsiyani Muasislar kengashi boshqaradi. Bu kengash raisni saylaydi, boshqaruvni tuzadi.
Assotsiatsiyaga misol qilib:

• 
  “O’zkimyosanoat”, ya’ni sanoat korxonalari assotsiatsiyasi;
  
• 
  “O’zmontajmaxsusqurilish”, ya’ni montaj va maxsus ishlar bo’yicha O’zbekiston assotsiyatsiyasi;
  
• 
  “O’zbeksavdo” va boshqa assotsiatsiyalarni keltirish mumkin.
  

Viloyatlardagi savdo va umumovqatlanish boshqarmalari negizida xududiy savdo ishlab chiqarish kontsernlari tashkil etildi. Ular muassislar sifatida assotsiatsiya tarkibiga kirdilar va viloyatlarning hokimlari tasarrufiga olindilar. “O’zbeksavdo” va uning joylardagi organlarini assotsiatsiya raisi boshqaradi.