Yetersizliğinde megaloblastik anemi görülür. Kemik iliğinde değişiklikler oluşur. Üç yaşından küçük çocuklarda demir (Fe) eksikliğinden sonra megaloblastik anemi önemli sorun yaratır. C vitamini eksikliğinde de, folik asit etkin şekline dönüşemez ve dolayısıyla eksikliğe neden olur. Megaloblastik anemide, eritrositler sayı olarak normal, ancak görünümleri normalden büyük ve olgunlaşmamıştır. Şekilleri düzensizdir ve görevlerini yapamazlar. Bu şekildeki eritrositlere makrosit denir. Lokopeni görülür. Megaloblastik anemi tedavisinde folik asit kullanılır. En zengin kaynaklar; karaciğer ve diğer organ etleri, balık, yumurta, yeşil sebzeler, kıvırcık, domates, ıspanak, ceviz içi, portakal sayılabilir. Besinlerin pişirilmesi ile kayıplar oluşur. Kısa sürede ve az suda pişirip, pişirme suyunu kullanmak gerekir. Normal bir diyetle günlük gereksinme karşılanabilir. Yetersizliğinde, B9 vitamin içeriği zengin besinler alınarak eksikliği giderilebilir.
Suda ve alkolde erir. Isı ile kayıplar oluşur. İçinde kobalt minerali içermektedir. B12 vitamininin etkin olabilmesi için, mide mukozasından salgılanan intrensek faktöre gereksinimiz vardır. B12 vitamini DNA sentezi için gereklidir. B12 vitamini intrensek faktör ile birlikte ince bağırsaktan emilir. İnce bağırsaktaki emilme bozuklukları, ilaçlar, bağırsak parazitleri emilimi engeller. Vücutta bazı reaksiyonlara yardımcıdır. Suda ve alkolde erir. Isı ile kayıplar oluşur. İçinde kobalt minerali içermektedir. B12 vitamininin etkin olabilmesi için, mide mukozasından salgılanan intrensek faktöre gereksinimiz vardır. B12 vitamini DNA sentezi için gereklidir. B12 vitamini intrensek faktör ile birlikte ince bağırsaktan emilir. İnce bağırsaktaki emilme bozuklukları, ilaçlar, bağırsak parazitleri emilimi engeller. Vücutta bazı reaksiyonlara yardımcıdır. Günlük gereksinme erişkinlerde 3 mikrogram kadardır. Daha çok vejetaryenlerde yetersizlik belirtileri görülür. Eksikliğinde pernisiyöz anemi görülür.
Pernisiyöz anemi kan, sindirim ve sinir sistemine ile ilgili belirtiler görülür. Kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin sayısında azalma, eritrositler büyük fakat olgunlaşmamış, lökositlerin yapısı bozulmuştur. Kanda eritrositlerin yıkım ürünü olan biluribin artmıştır. Kişide halsizlik, çabuk yorulma, solgun cilt ve mukozalar, yorgunluk, nefes darlığı, çarpıntı, dilde yanma ve kızarma, mide ağrısı, şişkinlik, ellerde ve ayaklarda titreme, kaslarda zayıflık, dengesizlik vb. belirtiler görülebilir. Pernisiyöz anemi kan, sindirim ve sinir sistemine ile ilgili belirtiler görülür. Kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin sayısında azalma, eritrositler büyük fakat olgunlaşmamış, lökositlerin yapısı bozulmuştur. Kanda eritrositlerin yıkım ürünü olan biluribin artmıştır. Kişide halsizlik, çabuk yorulma, solgun cilt ve mukozalar, yorgunluk, nefes darlığı, çarpıntı, dilde yanma ve kızarma, mide ağrısı, şişkinlik, ellerde ve ayaklarda titreme, kaslarda zayıflık, dengesizlik vb. belirtiler görülebilir.Sadece bitkisel besinlerle beslenmek,İntrensek faktör yetersizliği veya yokluğu, B12 vitaminin emilebilmesi için intrensek faktöre ihtiyaç vardır. İntrensek faktöre yokluğunda B12 vitamini emilememektedir.B 12 vitamini hayvansal kaynaklı yiyeceklerde bulunur. Yeterince alınmazsa veya emilimi engellenirse eksikliği görülür. Bu eksikliği gidermek için günde 2 bardak süt ve 1 yumurta yemeleri yeterli olacaktır.
Suda eriyen bir vitamindir. Sıcaklığa, ısıya, oksidasyona dayanıklıdır. Yiyeceklerde serbest niasin olarak veya proteinlere bağlı olarak bulunur. Elzem aminoasitlerden olan triptofandan niasin elde edilebilir. Vücuttaki görevleri; protein, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında etkileri vardır. Suda eriyen bir vitamindir. Sıcaklığa, ısıya, oksidasyona dayanıklıdır. Yiyeceklerde serbest niasin olarak veya proteinlere bağlı olarak bulunur. Elzem aminoasitlerden olan triptofandan niasin elde edilebilir. Vücuttaki görevleri; protein, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında etkileri vardır. Günlük ihtiyacımız 1000 kal için 6. 6 mg dır. Bir yetişkin içi günlük miktar 12-20 mg dır. Diyet, niasin ve triptofandan fakir ise pellegra hastalığı görülür. Mısır ve mısır ürünlerine dayalı beslenmelerde pellegra hastalığı görülebilir. Pellegra hastalığını önleyici etmene “PP” adı verilmiş iken, daha sonra niasin olarak isimlendirilmiştir. Pellegra hastalığının tedavisinde yoğunlaştırılmış maya kullanılmaktadır. Bu hastalığın belirtileri; sinir, sindirim sistemi bozuklukları ve deride yaralar oluşur. Pellegra hastalığının en önemli 3 belirtisi vardır. Bunlar demans, diyare ve dermatit’dir. Bu hastalığın 3 önemli belirtisi olduğu için 3D hastalığı adı verilmiştir. Bu belirtilerin dışında güneş gören yerlerde simetrik yaralar, kusma, karın ağrısı olabilir. Son yıllarda niasin (nikotinik asit) kolesterol düşürücü olarak da kullanılmaktadır. Mayalı ekmek, mayasızdan daha zengindir. Hayvansal kaynaklı yiyeceklerde triptofan çok vardır. Süt, yumurta, karaciğer, et, buğday, ekmek gibi yiyeceklerde bulunur. Ülkemizde kepeği alınmamış ekmekle beslenme çok olduğu için eksikliği çok görülmez. Niasin eksikliğinde, niasin içeriği zengin besinler alınmalıdır.
Safradan elde edilmiş, lipidlerin taşınması ve metabolizması için gereklidir. Safradan elde edilmiş, lipidlerin taşınması ve metabolizması için gereklidir.
Dostları ilə paylaş:
|
