Budjet nazorati

4. Stipendiya, pensiya va ijtimoiy to’lovlar hisobining nazorati 
Oliy o’quv yuriti va undan keyingi bosqichda ta’lim oluvchilarning 
stipendiya xarajatlari belgilangan stipendiyalar miqdori va stipendiya ta’minoti 
tartibidan kelib chiqqan holda hisoblanishi zarur. Stipendiyalarni hisoblab 
yozish va to’lash hisob-kitob qaydnomalarida oyiga bir marotaba buyruqlar 
asosida amalga oshiriladi. Bunda, oliy o’quv yuriti talabalariga stipendiya 
miqdorini tayinlashda bilim ko’rsatkichlarini belgilanishi baholar qaydnomalari 
bilan solishtirilgan holda alohida sinchkovlik bilan tekshiriladi. 
Stipendiya oluvchilar bilan hisob-kitoblar 174-son schyotda yuritiladi. 
Stipendiyalar miqdorini belgilashda ularning alohida o’rganiladi ya’ni, budjet va 
budjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha alohida subschyotlar ochilishi kerakligi 
inobatga olinadi. 
Ta’lim muassasalarida stipendiya oluvchilar bilan hisob-kitoblarni amalga 
oshirishda stipendiyalarning qaysi manbadan tayinlanishiga alohida e’tibor 
qaratish kerak bo’ladi. Davlat granti asosida ta’lim oluvchi talabalarga xarajatlar 
smetasi doirasida, to’lov-kontrakt asosida ta’lim oluvchi talabalarga esa to’lov-
kontrakt shakli mablag’lari bo’yicha daromadlar va xarajatlar smetasi asosida 
stipendiya tayinlanishi lozim. 
Talabalarga stipendiyalarni to’lashda plastik kartochkalar vositasida hisob-
kitoblar amalga oshirilishi mumkin. Bunda, tekshiruvchi plastik kartochkalarni 
o’z vaqtida va belgilangan tartibda tarqatilishi, plastik kartochkani oluvchining 
imzolarini solishtirish kerak. Plastik kartochkalarga mablag’larni o’tkazishda 
qaydnomalar alohida sinchkovlik bilan o’rganiladi.
Talabalarga, stajyor tadqiqotchi izlanuvchilarga stipendiya hisoblash 231-
“Budjet mablag’lari bo’yicha xaqiqiy xarajatlar” va 251-“Ta’lim muassasalarida 
o’qitishning to’lov-kontrakt shaklidan tushgan tushumlar hisobidan amalga 
oshirilgan xaqiqiy xarajatlar” schyotining debeti va 174-“Stipendiya oluvchilar 
bilan hisob-kitoblar” schyotining kreditida amalga oshiriladi.
Stipendiyalarning to’lanishi 174-“Stipendiya oluvchilar bilan hisob-
kitoblar” schyotining debeti va 120-“Milliy valyutadagi naqd pul mablag’lari” 
shuningdek, 232-“Budjetdan moliyalashtirish” va 111-“ Ta’lim muassasalarida 
o’qitishning to’lov-kontrakt shaklidan tushgan tushumlar” schyotlarining krediti 
orqali amalga oshiriladi. 
Hisoblangan stipendiyalar deponentga o’kazilishi 174-“Stipendiya 
oluvchilar bilan hisob-kitoblar” schyotining debeti va 177- “Deponentlangan 

---

to’lovlar bo’yicha hisob-ktoblar”schyotining krediti bo’yicha amalga oshiriladi. 
Tekshirish jarayonida ushbu deponentga o’tkazilgan summalarni 441-son 
shakldagi qoldiqlari yuqoridagi schyotlar yozuvi bilan taqqoslanadi. Deponent 
majburiyatining to’lanishi 177- “Deponentlangan to’lovlar bo’yicha hisob-
ktoblar”schyotining debeti va 120-“Milliy valyutadagi naqd pul mablag’lari” 
schyotining krediti orqali amalga oshiriladi.
Tekshiruvchi to’langan stipendiyalarni nazoratdan o’tkazish jarayonida 
kassa hisobotlariga ilova qilingan asoslovchi xujjatlarning xaqqoniyligini 
tekshiruvdan o’tkazishi kerak. Bunda, deponentlangan summalarni to’lanishi 
alohida o’rganiladi. Muddati o’tgan deponentlangan summalarni hisobdan 
chiqarilishiga e’tibor qaratish zarur. 
Ushbu schyotlarning qoldiqlari va aylanishlari har bir stipendiya oluvchi 
bo’yicha alohida holda yuritilgan analitik hisob registrlarining jamlamalari bilan 
solishtirilgan holda tekshiruvdan o’tkaziladi. 
Ijtimoiy sug’urta hisobidan beriladigan nafaqalarni tayinlanishi va 
to’lanishini tekshirishda O’zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy 
muxofaza qilish vazirining 2002 yil 1 apreldagi 21-son buyrug’i bilan 
tasdiqangan “Davlat ijtimoiy sug’urtasi bo’yicha nafaqalar tayinlash va to’lash 
tartibi to’g’risida”gi nizom (O’z.R. Adliya vazirligida 2002 yil 8 mayda 1136-
son bilan ro’yxatga olingan) asos qilib olinadi. 
Ushb unizomga asosan quyidagi to’lovlar hisoblanadi va amalga oshiriladi: 
1.
Pensiya to’lovlari; 
2.
Bola tug’ilganda beriladigan nafaqa; 
3.
Dafn etish marosimi uchun beriladigan nafaqa. 
Budjet tashkilotlari hisob-kitoblarni xududiy moliya organlari tarkibidagi 
budjetdan tashqari pensiya jamg’armasi bo’limlariga taqdim etish 
muddatlaridan kechiktirmasdan tuman (shaxar) byujet tashkilotining pensiya 
jamg’armasi hisobidan amalga oshiriladigan xarajatlarni to’lash uchun 
so’rovnomani taqdim etadi. Tekshirish jarayonida ushbu so’rovnomada aks 
ettirilgan nafaqa oluvchilar soni va to’lanadigan pensiya summasi, kishi vafot 
etganda beriladigan nafaqlar soni va summasi to’g’ri aks ettirilganligi 
aniqlanadi. 
Budjet tashkilotlari smetalari doirasida amalga oshiriladigan nafaqalarga 
quyidagilar kiritiladi: 
1.
Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqalari; 
2.
Xomiladorlik va tug’ish bo’yicha nafaqalar; 
3.
Qo’shimcha dam olish kuni uchun nafaqalar.