Bugungi jamiyat hayotida ommaviy axborot vositalarining
Yüklə 0,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 2 « Научный импульс » Мая , 2023 719 yana bir muhim jihati bor. Bu jihat - axborot terroriga, mafkuraviy tahdidlarga munosib javob berish, ma’naviy-mafkuraviy jihatdan xalqimizni tobe etishga intilishlarning yo‘q qilish va yurtimiz fuqarolarida mafkuraviy immunitetni shakllantirish bilan bog’liq. Ommaviy axborot vositalarining ta’sir kuchini kursatadigan bir gap bor: "Har qanday puch g’oya, uydirma haftasiga uch martadan to’rt yil davomida takrorlansa - "haqiqat" tayyor bo’ladi, odamlar unga chippa chin ishonadilar". Oxirgi paytlarda informatsion hurujlarning tez-tez uyushtirilayotgani aslida urushga munosabatning o’zgarganligidan va qurolning yangi turi kashf qilinganidan darak beradi. Bu qurol - axborotdir. Bunday qurol yordamida olib boriladigan informatsion urushlarda insonning ongi va qalbi nishonga olinadi. Go‘yo u daydi o’q singari insonni jismonan yo’q qila olmasada, uning qo’poruvchilik kuchi, keltiradigan talofotlari har qanday ommaviy qirg’inlardan kam emas. Chunki bu qurol yordamida onga berilgan zarbalar kishini adashtiradi, uni o’z manfaatlariga zid harakat qilishga undaydi va demak insonni boshqarish, uning ustidan hukmronlik qilish imkonini beradi. Axborot maqsadga erishishning eng arzon vositasi ham sanaladi. Haqiqatan ham, informatsion hurujlar uyushtirish uchun u qadap ko’p mehnat, u qadap ko’p harakat, u qadap ko’p harajat talab etilmaydi. Bunday mafkuraviy hurujlar otishmalar va qon tukishlarni keltirib chiqarmasada, milliy o’zlikni anglashni zaiflashtirish evaziga tanazzulga olib keladi. Zamonaviy OAV, televideniye, kompyuter, Internet, uyali telefon va boshqa vositalar, insonlar, ayniqsa, yoshlarning milliyligi, tafakkuri va dunyoqarashini o’zgartirib yubormoqda. Taraqqiy etgan mamlakatlarning mazkur vositalar yordamida jahon xalqlari ongi, dunyoqarashi va turmush tarzini bir qolipga solish hamda unga o’zlari shakllantirayotgan «ommaviy madaniyat»ni singdirishi bosh strategik siyosatga aylantirayotganligida yaqqol namoyon bo‘lib bormoqda. Internet bugungi axborot makonining muhim bo‘g‘iniga aylandi. Bugun internetdan nafaqat kompyuter tarmog‘i, balki kosmik aloqa yo‘ldoshlari, radiosignal, telefon, uyali aloqa orqali ham foydalanish mumkin. Internet kishilar hayotining ajralmas qismiga aylanib bo‘ldi. Bugungi kunda milliardlab kishilar u yoki bu darajada undan foydalanishi ham mazkur fikrlarning to‘g‘riligini tasdiqlaydi. 50 millionlik auditoriyaga erishib, ommalashish uchun radioga 38 yil, televideniyega 13 yil, kabel televideniyega 10 yil kerak bo‘lgani holda, bu bosqichni internet 5 yilda bosib o‘tdi. Internet odamlar ongiga, hissiyotlariga, tafakkur tarziga, xulq- atvorlariga ta’sir ko‘rsatishda katta imkoniyatlarga ega. Internetning bugungi kundagi rivoji g‘oyaviy va mafkuraviy ta‘sir o‘tkazishning miqyosi va ko‘lamining keskin darajada o‘sishiga olib keldi. Turli saytlar internetdan foydalanuvchilarning xohish-istagidan qat’i nazar, ularning diqqatini torta oladi. Jumladan, tadqiqotlarda 42 foiz bolalar va o‘smirlar onlayn pornografiya ta‘siriga tushishi qayd qilinadi. Shuningdek, mutaxassislar ma’lumotlariga ko‘ra, internet orqali tarqatiladigan komyuter o‘yinlarining 49 foizi sezilarli darajada zo‘ravonlik va yovuzlik ko‘rinishiga ega, 41 foiz jangari (turli otishmalar va portlashlarga asoslangan) o‘yinlarda esa o‘yin qahramoni o‘z maqsadiga etishish uchun shunday zo‘ravonlik va yovuzlik sodir etadi. 17 foiz o‘yinlarda ana shu zo‘ravonlik va yovuzlikning o‘zi bosh maqsad hisoblanadi. Internet rivoji, u berayotgan imkoniyatlar o‘ziga xos |