Buklet Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Kollegiyasının 20 noyabr 2009-cu il tarixli 29 saylı
Yüklə 1,29 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1-ci dövr: başlanğıc (30 san.)
- 2-ci dövr: tonik qıcolmalar (30 san.)
- Qısamüddətli olmasına baxmayaraq, bu, ən təhlükəli dövrdür, beyinə qansızmadan qəflətən ölüm baş verə bilər.
- Qıcolmadan sonra koma vəziyyəti yaranır. Hamilənin huşu aydınlaşdıqdan sonra retroqrad amneziya baş verdiyindən, qıcolmanı xatırlamır.
- DİAQNOSTİKA
- Ağır preeklampsiya
- Hamilə qadınlarda hipertenziyanın differensiasiyasının alqoritmi
- RİSK FAKTORLARI
|
Buklet Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Kollegiyasının 20 noyabr 2009-cu il tarixli 29 saylı qərarı ilə təsdiq edilmiş “Ağır preeklampsiya və eklampsiyanın reanimasiya üzrə klinik protokol” əsasında Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. həkimlərin yaddaş
kitabçası EKLAMPSİYANIN GEDİŞİ Eklampsiyanın gedişini 4 dövrə ayırmaq olar:
Sifət əzələlərinin, sonra yuxarı ətrafların xırda fibrillyar dartınmaları Baxış bir tərəfə fiksasiya olub Bəbəklər genişlənib və göz qapaqlarının altına gedir, göz ağı görünür Boyun gərgindir Vidaci venalar şişir Trizm (xəstə dilini dişləyə bilər)
Bütün skelet əzələlərinin başdan, boyundan və yuxarı ətraflardan gövdəyə və qarına yayılan yığılmaları. Baş geriyə qatlanır, bəzən opistotonus müşahidə edilir Tənəffüs dayanır Sianoz sürətlə artır Xəstə huşunu itirir Nəbz praktik olaraq əllənmir
Bədən əzələlərinin sistemsiz yığılması – yuxarıdan aşağıya inkişaf edir Buna qədər hərəkətsiz, gərgin uzanan xəstə əlləri və ayaqları ilə hərəkət edərək, yataqda çırpınmağa başlayır Tənəffüs hərəkətləri qeyd olunmur Sifət tünd qırmızı-göy rəngdə olur
Qıcolmalar azalır və sona yetir Xəstə xırıltı ilə müşayiət olunan dərin, küylü nəfəs alır Ağızdan köpük gəlir (çox vaxt qanlı) Tənəffüs müntəzəm olmağa başlayır Sianoz azalır Nəbz bərpa olur Bəbəklər tədricən daralır Qıcolmadan sonra koma vəziyyəti yaranır. Hamilənin huşu aydınlaşdıqdan sonra retroqrad amneziya baş verdiyindən, qıcolmanı xatırlamır. Bəzən qadın komadan çıxmadan, növbəti qıcolma başlayır. Bu hal “eklamptik status” adlanır. eklampsiya • •
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • DİAQNOSTİKA Preeklampsiyanın diaqnostik meyarları* Preeklampsiya AT: hamiləliyin 20 həftəsindən etibarən SAT 140 mm.c.süt.-dan artıq və ya DAT 90 mm.c.süt.-dan artıq Proteinuriya: 0,3 q və ya çox/24 saatlıq sidikdə Ağır preeklampsiya AT: SAT 160 mm.c.süt. və ya artıq və DAT 110 mm.c.süt. və ya artıq – hamilə qadının yataq şəraitində olduğu 6 saat müddətində azı 2 dəfə qeyd olunursa Proteinuriya: 5 q və ya çox/24 saatlıq sidik müayinəsində və ya 3+ sidikdə zülalın təyini testində – 4 saat müddətində götürülmüş sidikdə Başqa əlamətlər: oliquriya (< 500ml/24 saat və ya < 30 ml/saat), plazmada kreatinin > 1,2 mq/dl, baş ağrısı, serebral və vizual pozğunluqlar, sianoz, ağ ciyər ödemi, mədə nahiyəsində ağrı, göz dibinə ekssudasiya və qansızma, qaraciyər funksiyasının pozğunluqları, trombositopeniya, dölün bətndaxili inkişafının ləngiməsi *Preeklampsiya diaqnozu qoyulması üçün hipertenziya ilə proteinuriyanın birgə müşahidəsi mütləqdir. Ödemlərin əmələ gəlməsi və artması ağır preeklampsiyaların mövcudluğunu və ya ağırlıq dərəcəsini əks etdirmir. Laborator müayinələr ağır preeklampsiyaların idarə edilməsində dəyərli olsa da, bu günə qədər proqnostik cəhətdən etibarlı test yoxdur. Arterial təzyiqi 140/90 mm.c.süt.-dan yüksək olan 20 həftəliyədək hamiləlik 20 həftədən artıq hamiləlik Proteinuriya yoxdur və ya dəyişməzdir Yeni və ya artan proteinuriya, artan AT və ya HELLP sindrom Xroniki
hipertenziya Xroniki hiperten- ziyaya qoşulan preeklampsiya Pre- eklampsiya Hamiləlik hipertenziyası Proteinuriya var
Proteinuriya yoxdur
Hamilə qadınlarda hipertenziyanın differensiasiyasının alqoritmi Ana ilə əlaqəli faktorlar: •
•
Yaşı 20-dən az •
Ailə anamnezində preeklampsiya •
İlk hamiləlik •
Əvvəlki hamiləlikdə preeklampsiya •
Spesifik tibbi şərtlər: hamiləlik diabeti, piylənmə, trombofiliya •
Stress FƏSADLAR Ağır preeklampsiyanın və eklampsiyanın mümkün fəsadları: •
Ağ ciyərlərin ventilyasiya pozğunluğu •
DDL sindrom •
HELLP sindrom •
Böyrək çatışmazlığı •
Ağ ciyər ödemi •
Böyüklərin kəskin respirator distress sindromu •
Serebrovaskulyar ağırlaşmalar •
Ürəkdayanma •
Ölüm DDL SİNDROM eklampsiyalı qadınların təqribən 7%-də baş verir. Plasentar hipoperfuziya döl tərəfdən də ağırlaşmalara səbəb olur. Bunlardan: •
dölün bətndaxili tələf olması •
dölün bətndaxili inkişafdan qalması •
perinatal ölüm hallarının artması Ağır preeklampsiya və eklampsiya, az hallarda rast gəlinsə də, hamiləliyin çox ciddi fəsadı hesab olunur. Eklampsiyadan ölüm halları 1,8%, eklampsiyanın başqa ağırlaşmaları 35% təşkil edir. Ağır preeklampsiya hamilə qadınların ölümünə səbəb olan xəstəliklər sırasında qanaxma və emboliyalarla birlikdə ilk 3 yeri bölüşdürür. Preeklampsiya kəskin böyrək çatışmazlığı, serebrovaskulyar və kardiovaskulyar ağırlaşmalar, DDL sindrom ilə təzahür edir, bununla da ana ölümü riskinin artmasına səbəb olur.
Risk faktorları arasında mikrovaskulyar patologiyaya səbəb olan xəstəliklər üstünlük təşkil edir: Xroniki hipertenziya Şəkərli diabet Damar və birləşdirici toxuma xəstəlikləri Antifosfolipid sindromu Böyrək xəstəlikləri Digər risk faktorları hamiləliyin özü ilə və ya hamilə qadının sağlamlıq vəziyyəti ilə əlaqədardır Hamiləliklə əlaqəli faktorlar: •
Xromosom anomaliyaları •
Çoxdöllü hamiləlik •
Oositin donasiyası və ya donor sperması ilə inseminasiya •
Dölün anadangəlmə inkişaf qüsurları •
Hamiləlik zamanı sidik traktı infeksiyaları EKLAMPSİYA • •
• •
Yüklə 1,29 Mb. Dostları ilə paylaş:
|