−
tuzish manbasi bo‘yicha;
−
tarkibi bo‘yicha;
−
aks ettiriladigan ob’ektlari bo‘yicha;
−
moddalarining tozaligi bo‘yicha;
−
ma’lumotlarni taqdim etish shakli bo‘yicha
2
.
Yuqorida keltirilgan mualliflar tomonidan bildirilgan fikrlarni tahlil qiladigan
bo‘lsak, buxgalteriya balansini turkumlashda e’tiborga olish kerak bo‘lgan belgilar
to‘liq keltirilmagan.
1
Рыбянцева М.С., Оксанич Е.А. Актуальные вопросы формирования информации бухгалтерского баланса в
современных условиях // Научный журнал КубГАУ, №71(07), 2011. http://ej.kubagro.ru/2011/07/pdf/12.pdf
2
Рябова М.А., Богданова Н.А. Теория бухгалтерского учета: учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2009. – 158 с.
41-бет
Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №11
6
O‘zbekistonlik olimlardan professor R.D.Dusmuratov balansning turlarini
turkumlash bo‘yicha quyidagi belgilarini ajratib ko‘rsatgan:
tuzish manbasi;
mulkchilik shakli;
axborotlar hajmi;
tuzish vaqti;
huquqiy maqomi;
taqdim etilish vaqti;
qayta tashkil etish tartibi;
tuzilish shakli;
soflik darajasi;
faoliyat turi;
tarmoqlar bo‘yicha;
tuzish usuli bo‘yicha
3
.
R.D.Dusmuratov tomonidan keltirilgan turkumlash belgilari boshqa mualliflar
tomonidan keltirilgan turkumlash belgilariga nisbatan to‘liqligi bilan ajralib turadi.
Rossiyalik mutaxassislar tomonidan buxgalteriya balansining tarkibi bo‘yicha
bildirilgan fikrlarda buxgalteriya balansi aktiv va passiv qismlardan iboratligi hamda
aktiv qismi aylanmadan tashqari aktivlar va aylanma aktivlardan, passiv qismi esa
kapital va rezerv, uzoq muddatli majburiyatlar va qisqa muddatli majburiyatlardan
iboratligi keltirilgan
4
.
O‘zbekistonlik mutaxassislar, jumladan R.D.Dusmuratov
5
ning
ishlarida
buxgalteriya balansi ikkita bo‘limdan: aktiv va passivdan iborat bo‘lib, balans aktivi
o‘z navbatida uzoq muddatli aktivlar va joriy aktivlar, passivi esa o‘z mablag‘lari
manbalari va majburiyatlardan iborat.
3
Dusmuratov R.D. Buxgalteriya hisobi nazariyasi. -T.: «Fan va texnologiya», 2013, 476 bet. 73-бет.
4
Рябова М.А., Богданова Н.А. Теория бухгалтерского учета: учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2009. – 158 с.
40-бет; Глущенко А.В. Теория бухгалтерского учета: учебное пособие. – Волгаград: Изд-во ВолГУ, 2003. – 134 с.
25-26 бетлар; Алексеева Г.Н. Теория бухгалтерского учета: Учебное пособие. Тамбов: Изд-во Тамб. гос. техн.
ун-та, 2004. 164 с. 27-бет; Астахов В.П. Теория бухгалтерского учета: Учебное пособие. Изд. 9-е, перераб. –
Москва: ИКЦ «МарТ»; Ростов н/Д: Издательский центр «МарТ», 2002. -576 с. 108-111 бетлар
5
Dusmuratov R.D. Buxgalteriya hisobi nazariyasi. -T.: «Fan va texnologiya», 2013, 476 bet. 69-бет.
1-bo‘lim.
Uzoq muddatli aktivlar
1-bo‘lim.
O‘z mablag‘lari manbalari
2-bo‘lim.
Joriy aktivlar
2-bo‘lim.
Majburiyatlar
|