Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №11
6
O‘zbekistonlik olimlardan professor R.D.Dusmuratov
balansning turlarini
turkumlash bo‘yicha quyidagi belgilarini ajratib ko‘rsatgan:
tuzish manbasi;
mulkchilik shakli;
axborotlar hajmi;
tuzish vaqti;
huquqiy maqomi;
taqdim etilish vaqti;
qayta tashkil etish tartibi;
tuzilish shakli;
soflik darajasi;
faoliyat turi;
tarmoqlar bo‘yicha;
tuzish usuli bo‘yicha
3
.
R.D.Dusmuratov tomonidan keltirilgan turkumlash
belgilari boshqa mualliflar
tomonidan keltirilgan turkumlash belgilariga nisbatan to‘liqligi bilan ajralib turadi.
Rossiyalik mutaxassislar tomonidan buxgalteriya balansining tarkibi bo‘yicha
bildirilgan fikrlarda buxgalteriya balansi aktiv va passiv qismlardan iboratligi hamda
aktiv qismi aylanmadan tashqari aktivlar va aylanma aktivlardan,
passiv qismi esa
kapital va rezerv, uzoq muddatli majburiyatlar va qisqa
muddatli majburiyatlardan
iboratligi keltirilgan
4
.
O‘zbekistonlik mutaxassislar, jumladan R.D.Dusmuratov
5
ning
ishlarida
buxgalteriya balansi ikkita bo‘limdan: aktiv va passivdan iborat bo‘lib, balans aktivi
o‘z navbatida uzoq muddatli
aktivlar va joriy aktivlar, passivi esa o‘z mablag‘lari
manbalari va majburiyatlardan iborat.
3
Dusmuratov R.D. Buxgalteriya hisobi nazariyasi. -T.: «Fan va texnologiya», 2013, 476 bet. 73-бет.
4
Рябова М.А., Богданова Н.А. Теория бухгалтерского учета: учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2009. – 158 с.
40-бет; Глущенко А.В. Теория бухгалтерского учета: учебное пособие. – Волгаград: Изд-во ВолГУ, 2003. – 134 с.
25-26 бетлар; Алексеева Г.Н. Теория бухгалтерского учета: Учебное пособие. Тамбов: Изд-во Тамб. гос. техн.
ун-та, 2004. 164 с. 27-бет; Астахов В.П. Теория бухгалтерского учета: Учебное пособие. Изд. 9-е, перераб. –
Москва: ИКЦ «МарТ»; Ростов н/Д: Издательский центр «МарТ», 2002. -576 с. 108-111 бетлар
5
Dusmuratov R.D. Buxgalteriya hisobi nazariyasi. -T.: «Fan va texnologiya», 2013, 476 bet. 69-бет.
1-bo‘lim.
Uzoq muddatli aktivlar
1-bo‘lim.
O‘z mablag‘lari
manbalari
2-bo‘lim.
Joriy aktivlar
2-bo‘lim.
Majburiyatlar