Buxoro davlat pedagogika instituti tosheva nurzoda toshtemirona maktabgacha ta

HAFTALIK KUN TARTIBI REJASI 
T/r 
Faoliyat turlari 
O‘tkazish 
muddatlari 
1 
Bolalarni
erkin mustaqil
il faoliyati
Har kuni
4 
Har kuni
O‘yin faoliyati
5
Tasviriy faoliyat
Haftada 4 marta
6 
Haftada 2 marta
Atrof-muhitni o‘rganish
7 
Tabiat bilan tanishtirish
Haftada 1 marta
8 
Elementar matematika
Haftada 2 marta
9 
Musiqa
Haftada 2 marta
10 
Jismoniy tarbiya
Haftada 2 marta
11 
Nutq o‘stirish
Haftada 1 marta
12 
Savodga tayyorlash
Haftada 1 marta

---

338 
yoki kichik guruhni (har biriga 7-10 daqiqa vaqt ajratib) qamrab olishi 
mumkin.
Erkin faoliyat davri barcha bolalar taklif etiladigan muloqot, 
suhbat bilan almashadi. Bu vaqt oldingi kundagi yorqin taassurotlar, 
tabiatdagi o‘zgarishlar, yaqinlashib kelayotgan esdalik sanalar va 
h.k.ga doir erkin muloqotga bag‘ishlanadi. Suhbat jarayonida pedagog 
keyingi kunlardagi ta’limiy faoliyatlarning mavzularini rejalashtirish 
uchun foydalanilishi mumkin bo‘lgan maktabgacha yoshdagi bolalarni 
qiziqtirayotgan dolzarb masalalarni o‘zi uchun qayd etib boradi, 
kelajakda bolalar bilan qiziqarli o‘yinlarni rejalashtiradi. Agarda 
guruh hayotida nizo va kelishmovchiliklar qayd etilgan bo‘lsa, ularni 
ijtimoiy maqbul usullar bilan hal qilish yo‘llarini muhokama etish, 
bolalarning o‘zini tutish me’yor va qoidalari haqidagi tasavvurlarini 
aniqlashtirish, birgalikda “guruhga xos” qoidalarni ishlab chiqish 
mumkin.
Pedagog muhokama uchun badiiy matndan foydalanishi – 
ma’naviy-axloqiy mazmunga ega qisqagina hikoya, ertak, she’r o‘qib 
berishi, bolalar bilan birgalikda kitobdagi hamda ularning hayotidagi 
voqealarni o‘zaro taqqoslashi mumkin.
Zarur hollarda pedagog guruh doirasidagi muloqotni kelgusidagi 
ta’limiy faoliyatlarga ma’no-mazmun baxsh etadigan (mavzuni, 
muammoni bolalar uchun qiziqarli bo‘ladigan) badiiy matnni o‘qish 
bilan yakunlashi mumkin.
Guruh doirasidagi muloqotdan keyin kattalar bilan o‘tkaziladigan 
ikki ta’limiy faoliyat (atrof-muhit bilan tanishtirish, elementar 
matematika, tasviriy faoliyat va boshqalar – haftaning muayyan 
kuniga mos ravishda) guruh xonasida o‘tkaziladi va butun guruh bilan 
ishlashni ko‘zda tutadi (muayyan mavzu va mashg‘ulot mazmuniga 
ko‘ra maktabgacha yoshdagi bolalar qandaydir vazifalarni birgalikda 
yoki yakka tarzda bajarish maqsadida juftlarga bo‘linadi).
Ayrim bolalar ishda faol ishtirok etmasligi, chekkaroqdan boshqa 
bolalar faoliyatini kuzatib turishi mumkin. Bu hol bolaning 
mashg‘ulotdan hech qanday foyda olmayotganini anglatmaydi. 
Keyingi gal u dadilroq bo‘lib, ishga kirishiga jazm etadi.
Musiqa yoki sport zaliga o‘tganda bolalar katta yoshdagi boshqa 
ustozlar (musiqa xodimi, trener) bilan muloqot yuritadi. Har kuni 
guruh xonasi doirasidan tashqariga chiqish bolalar hayotiga rang-
baranglik 
olib 
kiradi, 
ularning 
ijtimoiy-madaniy 
makonini 

---

339 
kengaytiradi. Ushbu ta’limiy faoliyatning bir qismini pedagog bolalar 
bilan birga o‘tkazishi, boshqa qismini esa yengil nonushta 
tayyorlashga sarflashi mumkin (agarda u ota-onalar iltimosi bilan 
tashkil etilayotgan bo‘lsa). Birgalikda ovqatlanish bolalar guruhining 
jipslashuviga xizmat qiladi. Nonushta paytida erkin, qulay muhitni 
vujudga keltirish, bolalarning bir-biri bilan o‘tgan ta`limiy 
faoliyatlardan olgan taassurotlari bilan bemalol fikr almashishiga 
imkon berish zarur. Nonushtadan keyin pedagogga stolni tartibga 
keltirish uchun navbatchilar yordamlashadi.
Kun bolalarning erkin faoliyati bilan yakunlanadi. Ayni shu
vaqtda pedagog haftada ikki marta bir necha bolani (qo‘shimcha 
mashg‘ulot zarur bo‘lganlarni) kommunikativ treningga taklif etadi. 
Barcha xohlovchilar ularga qo‘shilishi mumkin. Har bir guruh bilan 
mashqlar majmui 10 daqiqaga mo‘ljallangan. Hafta kunlardan birini 
pedagog bolalarda o‘yin faoliyatini usullarini rivojlantirish maqsadida 
ular bilan o‘ynashga bag‘ishlaydi.
Kattalarning bolalar bilan o‘yini va kommunikativ treningning 
tashkiliy o‘ziga xosligiga e’tibor qaratish lozim: pedagog bu ishni 
bolalarning erkin mustaqil faoliyati bilan bir vaqtda amalga oshiradi. 
Bu jarayonda pedagog kichik guruhlar bilan ishlaydi, u bolalarni o‘yin 
yoki suhbatga maxsus jalb qilishi yoki xohlovchilarni taklif etishi 
mumkin.
Taxminiy rejalashtirish.
Kalendar reja 1-2 haftaga tuziladi. U butun ish kuni 
davomidagi faoliyat batafsil yoritilgan reja-konspekt shaklida 
yoziladi:
Sana: _________
Ertalabki soat: Bolalarni kutib olish (ertalabki filtr)
“Men tabiatga qanday yordam beraman?” mavzusida suhbat:.
Maqsad: bolalarda “yaxshi” va “yomon” nimaligini tushunishni 
rivojlantirish, tabiatga muhabbat hissini shakllantirish.
“Yil mavsumlar”ga oid rasmlarni ko‘rish:
Maqsad: 
bolalarning 
mavsumlar 
ketma-ketligi 
haqidagi 
bilimlarini mustahkamlash. Yilning har bir mavsumiga xos xususi-
yatlarni aniqlash.
Yog‘ingarchilik turlarining o‘zgarishlari bilan tanishtirish.
“O‘simlikni uzib ol” mavzusida ta’limiy o‘yin:

---

340 
Maqsad: bolalarda o‘simlikning tuzilishi, qismlari va ahamiyati
haqidagi bilimlarni mustahkamlash.
Reja bo‘yicha ta`limiy faoliyatga o‘tish uchun undovchi kirish. 
Masalan, Bolalar, sizlar …………..ga bormoqchimisiz?
Bugun biz ………..ni bajarishimiz lozim. Siz….... ga yordam 
berasizmi?
Nima deb o‘ylaysiz, ……… bo‘ladimi? Nima uchun……?
Qaysi biringiz menga ……….. bajarishga yordam bera olasiz?
Bugun 
sizlar 
bilan 
ertaklar 
olamiga 
sayohat 
qilamiz. 
Siz…….ertaklar olamiga sayohat qilmoqchimisiz? Va hokazo.