va qo’llar jadal harakat qiladi (17-rasm).
bеrish kеrak (18-rasm).
bajariladi (19-rasm).
Xulosa
Yurish – bu odamning odatdagi harakatlanish usuli bo’lib, barcha yoshdagi
odamlar uchun ajoyib tarzdagi jismoniy mashq hisoblanadi. Uzoq vaqt
davomiyligidagi va ritm ko’rinishidagi yurish davomida odam tanasining deyarli
barcha muskullari ish bajarishga jalb qilinadi, bu holatda yurak va qon – tomirlar
tizimi, nafas olish, asab va organizmning boshqa organlar tizimlari faoliyati
kuchayadi, moddalar almashinuvi faollashadi. Odatdagi yurish eng avvalo,
sog’lomlashtiruvchi ahamiyatga ega hisoblanadi. Odam erta bolalik davridan
boshlab yurishni boshlaydi. Biroq, barcha odamlarning to’g’ri, chiroyli va
tejamkor ko’rinishda yurishni o’rganishi zarur hisoblanadi.
Sportcha yurish – yengil atletika turlaridan biri bo’lib hisoblanadi. Hozirgi
vaqtda sportcha yurish bo’yicha bellashuvlar barcha yirik musobaqalarda,
jumladan, olimpiya o’yinlarida ham o’tkaziladi. Musobaqalarda qabul qilingan
masofalardan (5, 10, 15, 20, 25, 30, 50 km) ikkitasi asosiy hisoblanadi: 20 km va
50 km.
Sportcha yurish bilan shug’ullanuvchi sportchilar soni yil sayin oshib
bormoqda. Ayollar orasida ham sportcha yurish ommalashib bormoqda.
Sportchilarning sport texnikasi natijalarini o’sib borishi yengil atletikaning
bu turiga yoshlarning kirib kelishi, musobaqalar soni, sportcha yurishning
ommalashtirilishi, mamlakatimiz va dunyoning tez yuruvchi sportchilarini mashq
qilish tajribasini umumlashtirish, sportcha yurishda mashq qilish va o’qitish
uslubiyatini o’rganish hamda ilmiy tadqiq etishga bog’liqdir.
Sportcha yurish bo’yicha dastlabki musobaqa 1986 yilda Angliyada
o’tkazilgan. Keyinchalik, sportcha yurish musobaqalari boshqa mamlakatlarda,
jumladan – Germaniya, Italiya, Kanada, Shvestiyada tashkil qilinishi boshlangan.
Olimpiya o’yinlari dasturi tarkibiga sportcha yurish 1906 yilda Afina shahrida
o’tkazilgan navbatdagi Olimpiya o’yinlari davomida kiritilgan. XVI Olimpiya
o’yinlaridan boshlab (Melburn shahri, 1956 yil), tez yuruvchi sportchilar o’rtasida
ayollar guruhlarida 20 km masofada, erkaklar guruhida 20 va 50 km masofalarda
yurish musobaqalari tashkil qilinishi belgilangan.
Hozirgi vaqtda erkakalar o’rtasida sportcha yurish bo’yicha dunyo rekordi
20 km masofaga Bernardo Segura, shu masofa shosseda Vladimir Kanaykinlarqa
tegishli bo’lib, Bernardo Segura 1:17:25,6 natija, (Meksika, 1994 yil), Vladimir
Kanaykin 1:17:16,7 (Rossiya, 2007 yil) teng natijalarni qayd qilgan bo’lsa, ayollar
o’rtasida sportcha yurish bo’yicha dunyo rekordi 20 km masofaga Olimpiada
Ivanova, shu masofa shosseda Yelena Lashmanovalarqa tegishli bo’lib, Olimpiada
Ivanova 1:26:52,3 natija, (Rossiya, 2001 yil), Yelena Lashmanova 1:25:02
(Rossiya, 2012 yil) teng natijalarni qayd qilgan.
Dostları ilə paylaş: