Buxoro davlat universiteti qodirova saodat abduraximovna
Yüklə 44,74 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Nutqiy xatolarni to
ʻ g ʻ rilash 119 Ayrim oʻquvchilar yoʻl qoʻygan individual xatolar darsdan tashqari vaqtda, qoʻshimcha mashgʻulot jarayonida toʻgʻrilanadi. Oʻquvchi bilan individual suhbatda ham, sinfda jamoa boʻlib ishlash jarayonidagi kabi bolalarning aqliy faolligiga, ya’ni u xatosi nimadaligini tushunibgina qolmay, balki uni toʻgʻrilashi va tushuntirishiga erishish muhimdir. Grammatikaga oid mavzuni oʻrganishda oʻquvchilar yoʻl qoʻyishi mumkin boʻlgan xatoning oldini olish uchun mazkur mavzu ularga qanday imkoniyatlar yaratishi tushuntiriladi. Masalan, “Olmosh” mavzusini oʻrganganda, kishilik olmoshlarining takrorlangan soʻzlar oʻrnida qanday ishlatilishi oʻquvchilarga misollar bilan tushuntirilsa, ular ham insho yoki bayon yozishda shunga rioya qiladilar. Oʻquvchilarning ogʻzaki va yozma nutqini oʻstirishdagi muvaffaqiyat quyidagi uch asosiy omilga bogʻliq: 1) soʻzga e’tibor bilan munosabatda boʻlish, oʻquvchilarning koʻp mutolaa qilishi, atrofidagi kishilarning toʻgʻri va ifodali nutqi, ya’ni nutqiy sharoit; 2) bolalarning nutqiy tajribasi qanday tashkil etilishi; 3) nutq oʻstirishda oʻqituvchining til nazariyasiga, grammatikaga, leksikologiya va stilistika elementlariga asoslanish koʻnikmasi. Xatolarning oldini olish savodxonlikni har tomonlama takomillashtirishning asosiy garovidir. Oʻquvchilar yoʻl qoʻyishi mumkin boʻlgan xatolarning oldini olish uchun oʻqituvchi quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirishi lozim: - lugʻat ishini keng yoʻlga qoʻyish. Ona tili savodxonligining har bir soatida imlosi qiyin soʻzlarning yozilishini koʻrsatib berish; - har darsda oʻquvchilarning mustaqil ishlarida uchragan tipik xatolar hisobini olib borish va keyingi soatlarda mustaqil ishning tegishli xatolarni bartaraf etishga qaratilgan turlaridan foydalanish; - oʻquvchilarning oʻzaro diktant oʻtkazishlarini yoʻlga qoʻyish; - oʻquvchilarda toʻgʻri yozishga qiziqish uygʻotish, savodxonlik konkurslari uyushtirish. Xatolar oldini olishning eng muhim choralaridan biri oʻquvchilarning har kuni bajaradigan mustaqil ishlarida yoʻl qoʻygan Yüklə 44,74 Kb. Dostları ilə paylaş:
|