Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta

Adabiyotlar ro‘yxati: 
1. Abdullayev S. Maxmudov A. XII-XIX asrlarda Sharq miniatyurasini o‘qitish 
metodlari haqida ocherklar. Buxoro, 1995. 
2. Sabirov M. Hajimetov B. “Mutaxassislik bo‘yicha materialshunoslik”. 
Toshkent. INFO CAPITAL GROUP 2018. 
3. Sabirov M. “Miniatyura kompozitsiyasi”. Toshkent, 2019. 
 
 
 
 
MUSIQA DARSLARIDA INTERFAOL USULLARDAN SAMARALI 
FOYDALANISH 
Yarashev Jo‘rabek To‘rayevich 
BuxDUPI “San’atshunoslik” kafedrasi dotsent, p.f.f.d., (PhD) 
Murotova Dilnavoz O‘ktamovna

---

734 
Buxoro davlat universiteti
BuxDUPI 
3-bosqich talabasi
. 
 
Annotatsiya
. 
Maqolada o‘quvchilarning musiqiy estetik rivojlanishlari uchun 
o‘qituvchi o‘zining ish faoliyatida astoyidil tayyorlanishi, musiqa darslarini yuksak 
metodik darajada olib borishi o‘qituvchidan katta irodaviy kuch, izlanish, 
hozirjavoblik, hamda turli pedagogik vaziyatlarga tezda munosabat bildirishi va 
shu bilan birga musiqa madaniyati darslarida jamoaviy qo‘shiq kuylash, musiqiy 
ritmik harakatlarni bajarish, musiqa tinglash, musiqiy savodxonlik, musiqa 
ijodkorligi, bolalar cholg‘u ansambllarida chalish faoliyati haqida ma’lumotlar 
keltirilgan.
 
Kalit so‘zlar:
pedagogika, san’at, musiqa, madaniyat, audio, nota, 
illyustratsiya, T-sxemasi, Senkveyn metodi, Venn diagrammasi.
 
O‘zbekistonning 
“Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuniga ko‘ra, 
ta’limni 
demokratlashtirish, individuallashtirish, mintaqaviy xususiyatlarni hisobga 
tamoyillari asosida barcha o‘quv predmetlar, shu jumladan musiqa fani bo‘yicha 
ham o‘qitish Konsepsiyasi ishlab chiqilgan. Musiqa darsi o‘quvchilarning 
ma’naviy, badiiy va axloqiy madaniyatini shakllantirishga, milliy g‘urur va 
vatanparvarlik tarbiyasini amalga oshirishga mahorat, nafosat, badiiy didni 
o‘stirishga fikr doirasini kengaytirishga, mustaqillik va tashabbuskorlikni 
tarbiyalashga xizmat qiladi. 
 
Musiqa darsi umumiy ta’lim maktablarida o‘qitiladigan barcha o‘quv fanlari 
jumladan adabiyot, tasviriy san’at, jismoniy tarbiya, mehnat va boshqa fanlar bilan 
chambarchas bog‘liq.
 
Barcha o‘quv fanlari qatori musiqiy ta’limda ham davlat ta’lim standarti 
(DTS) ning joriy etilishi milliy musiqiy meroslardan to‘la qonli foydalanish 
imkonini beradi. Bular ommaviy xalq kuy va qo‘shiqlarida, xonanda va 
sozandalarning ijodiy faoliyatlari, maqom, shashmaqom, dostonlar hamda bugungi 
zamonaviy musiqiy faoliyatda o‘z aksini topadi. Musiqa san’atining bu kabi 

---

735 
imkoniyatlari yangi avlodni munosib tariyalashda ularni barkamol bo‘lib 
yetishishlarida o‘ziga xos va takrorlanmas manbaa bo‘lib xizmat qiladi.
 
Musiqa darsidan davlat ta’lim standartlari (DTS) asosida yangi ta’lim 
mazmuni o‘quvchilarning musiqiy bilim va malakalari bilan birga ularda 
kuzatuvchanlik, xotirani mustahkamlash, obrazli va musiqiy did kabi hislarni 
rivojlantirishni taminlaydi.
 
O‘quvchilarning musiqiy estetik rivojlanishlari uchun o‘qituvchi o‘zining ish 
faoliyatida astoyidil tayyorlanib, darslarni yuksak metodik darajada o‘tilishini 
ta’minlashi lozim. Zero, dars o‘qituvchidan katta irodaviy kuch, izlanish, 
hozirjavoblik, hamda turli pedagogik vaziyatlarga tezda munosabat bildirishini 
talab etadi. Samarasiz, omadsiz dars, kamchiliklar uzoq vaqt o‘qituvchiga orom, 
halovat bermaydi, ortga nazar solib uni sabablarini qidirishga ehtiyoj sezadi. 
 
Musiqa madaniyati darslari musiqiy faoliyatning turli shakllarini o‘z ichiga 
oladi. Bular jamoaviy qo‘shiq kuylash, musiqiy ritmik harakatlarni bajarish, 
musiqa tinglash, musiqiy savodxonlik, musiqa ijodkorligi, bolalar cholg‘u 
ansambllarida chalish faoliyatidir.
 
Dars-musiqa tarbiyasi sistemasida yetakchi omil hisoblanadi. Unda bolalar 
yalpi tarzda qamrab olinadi. Musiqa darslari boshqa fan darslaridan o‘zining 
badiiyligi, qiziqarliligi va bolalardan ko‘proq ijodiy zavq, emotsional tuyg‘ular 
hamda obrazli kechinmalar uyg‘otish bilan ajralib turadi. Musiqa darslari eng 
avvalo tarbiya darsidir. Badiiy tarbiya uning mantiqiy mazmuni hisoblanadi.