Buyumlar va ularning turlari
Yüklə 0,83 Mb.
|
|
GOST 2305-96 bo’yicha bolt, vint, shpilkalar bo’ylama qirqimda kesilmagan holda tasvirlanadi. Gayka va shaybalar ham yig’ma chizmada kesilmagan holda tasvirlanadi. Bitta detalning barcha tasvirlarda qirqim shtirixovkasi qiyaligi bir tomonga bo’lishi kerak.
Boltli birikmada mahkamlash detallari 3.1-shakl, a da ko’rsatilgandek shartli ravishda chiziladi. Bolt uzunligi uning oxirini gaykadan chiqib turgan qismi (K)ni hisobga olgan holda tanlanadi. Boltning uzunligini hisoblash formulasi: ℓb =a+b+Ssh+H+K; bu erda a va b birikuvchi detallar qalinligi; H bolt kallagi balandligi, rezbaning uzunligi esa birikmani mustahkamlik shartidan kelib chiqib tanlanadi. Ehtiyoj chorasi hisobga olingan rezba N≥2Ssh. Boltli birikma chizmasiga faqat uchta o’lcham qo’yiladi: rezba diametri, bolt uzunligi va birikadigan detallar teshigining diametri. GOST 2315-96 bo’yicha yig’ma chizmada mahkamlash detallari soddalashtirib yoki sterjen diametri 2 mm va undan kichik bo’lsa shartli tasvirlash mumkin. Soddalashtirib tasvirlaganda faska, yumaloqlashlar, bolt sterjeni bilan teshik orasidagi oraliq ko’rsatilmaydi. Shisha buyumlar puflash, kuyish, preslash va chuzish yuli bilan tayyorlanadi. Agar shisha pishirishda soda urniga potash ishlatilsa, kiyin suyuklanadigan shisha xosil buladi. Bu shishadan maxsus kimyoviy idishlar tayyorlashda ishlatiladi. Kremniy (IV) -oktsidga (SiO2) potash va kurgoshin (II) oksid (RvO) kushib suyuklantirilsa billur deb ataladigan tinik ogir shisha xosil buladi. Bu shisha tarkibida K slikat va Rv silikat buladi. Undan turli optik shishalar va badiy idishlar tayyorlanadi. Silikat angidridning ma`lum kismi urniga borat angidrid B2O3 kushilsa shishaning xossasi yana uzgaradi. Uning katikligi yanayam oshadi va yukori xaroratga xam bardoshli bulib koladi. Shuning uchun ulardan yukori xaroratlarga chidamli kimyoviy idishlar tayyorlanishda ishlatiladi. Shisha tayyorlashda ishlatiladigan kum tarkibida Fe birikmalari buladi. Shuning uchun shisha yashil tusga kiradi. Yashil rangni yukotish uchun selen kushiladi. U shishaga pushti rang beradi. Shishaning bu turlaridan tashkari elektr pechida suyuklantirilgan turi xam bulib, u kvarts deb ataladi. Uning boshka odatdagi turlaridan ancha afzaliklari bor, ya`ni suyuklanish xarorati 15000S bulganligi uchun uni yumshatish juda kiyin. Uning eng yaxshi xususiyatlaridan biri, kengayish koefitsienti juda kichik. Demak, bu shisha uta kiztirilganda yoki juda sovutilganda xam uz xajmini uzgartirmaydi. Ulardan laboratoriya idishlari va elektr lampalari tayyorlanadi. Uning kamchiligi shundaki, kvarts juda murt buladi, shuning uchun kam ishlatiladi. Shisha ishlab chikarish silikat sanoatining eng katta tarmoklaridan biridir. Shisha tolasini tortib chuzish orkali diametri 2 dan 10 mikrongacha bulgan shisha tolasi ishlab chikariladi. Shisha tukimasini xar xil sintetik simolalar bilan kushilsa, yangi konstruktsion materiallar- shisha plastikalar xosil buladi. U pulatdan 3-4 marta engil, puxtaliligi undan kolishmaydi. Binokorlikda, mashinasozliklda metall urniga xam, yogoch urnida xam foydalaniladi. Gildan yasalgan turli buyumlar keramika deb ataladi. Keramika dagal va nafis bulimlarga bulinadi. Dagal - gisht, cherepitsa, sopol idishlar sirlangan plitalar. Nafis - chinni va fayans. Keramika ishlab chikarish gilni suvga korilganda poastik loy xosil bulishiga asoslangan. Bu loy pishirlgandan keyin suvda ivimaydigan kattik govak massaga aylanadi. Keramika buyumlari mexanik yul bilan yoki maxsus stanoklarda kuyilib pechlarda pishiriladi. Bunda gilning tarkibidagi barcha suvlar buglanib ketadi. Natijada gil sergova bulib koladi. Past navli keramika buyumlari gisht, kuvurlar, cherepitsa va gultuvaklar gisht zavodalarida tayyorlanadi. Ular 10000Ñ äàí þkîðè áûëìàãàí xaroratda ïèøèðèëàäè. Óëàð xam govak bulib, tez suv shima oladi. Shuning uchun bunday buyumlar sirlanadi. Chinni buyumlar toza, oldindan loykalatib tindirilgan kaolinga taxminan shisha kvarts bilan dala shpati kushilgan aralashmadan yasaladi. Ular 12000Ñ xaroratda pishiriladi. Birinchi marta pishirilgandan sung tolkon kilingan dala shpatinining suvga korilgan butkasiga tushiriladi, bunda buyumlar dala shpatiga koplanadi va yana 14000Ñ da pishiriladi. Natijada dala shpati erib barcha govaklarni berkitib kuyadi. Shuning uchun ular shaffof va siri yaltirok buladi. Chinni birinchi bulib Xitoyda ixtiro kilingan. Shisha buyumlar puflash, kuyish, preslash va chuzish yuli bilan tayyorlanadi. Agar shisha pishirishda soda urniga potash ishlatilsa, kiyin suyuklanadigan shisha xosil buladi. Bu shishadan maxsus kimyoviy idishlar tayyorlashda ishlatiladi. Kremniy (IV) -oktsidga (SiO2) potash va kurgoshin (II) oksid (RvO) kushib suyuklantirilsa billur deb ataladigan tinik ogir shisha xosil buladi. Bu shisha tarkibida K slikat va Rv silikat buladi. Undan turli optik shishalar va badiy idishlar tayyorlanadi. Silikat angidridning ma`lum kismi urniga borat angidrid B2O3 kushilsa shishaning xossasi yana uzgaradi. Uning katikligi yanayam oshadi va yukori xaroratga xam bardoshli bulib koladi. Shuning uchun ulardan yukori xaroratlarga chidamli kimyoviy idishlar tayyorlanishda ishlatiladi. Shisha tayyorlashda ishlatiladigan kum tarkibida Fe birikmalari buladi. Shuning uchun shisha yashil tusga kiradi. Yashil rangni yukotish uchun selen kushiladi. U shishaga pushti rang beradi. Foydalanilgan adabiyotlar: 1.https://uz.wikipedia.org/wiki/Badiiy_buyumlar 2.https://www.google.com/search?q=buyumlar+va+ularning+turlari&oq=&aqs=chrome.0.35i39i362l8.752638j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF 3.https://azkurs.org/silikat-buyumlari-va-materiallarining-tavsifi-ularning-xalq-xo.html Yüklə 0,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|