Çağdaş Azərbaycan nəsri



Yüklə 5,38 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/59
tarix21.03.2017
ölçüsü5,38 Mb.
#12112
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59

2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

azaldığı  bir  vaxtda  sən  elə  bir  dərslik  kitabı  yazmısan  ki,  onu 



min sayla yox, yüz min sayla nəşr eləmək, bütün dünyaya yay-

maq,  dünyanın  aparıcı  dillərinə  tərcümə  eləmək,  ali  məktəb-

lərdə  tədris  etmək  lazımdı,  qoy  dünya  görsün  ki,  gecikən  eti-

raflarımız, ağır günahlarımız, buraxılan səhvlərimiz bizə nələrə 

başa  gəlib.  Qoy  dünya  oxusun  ki,  «Erməni  adındakı  hərflər» 

əsərinin müəllifi əsərin heç bir yerində erməni xalqını söymür, 

onları təhqir eləmir, alçaltmır. Ən yüksək ziyalı mədəniyyəti ilə 

erməni  xislətinin  mahiyyətini  açıb  göstərir  ki,  bu  da  mənim 

xalqımın yüksək mədəniyyətinin dəqiq göstəricisidir. 

Əzizim Mövlud Süleymanlı! 

Bütün  əsərlərin  mənim  üçün  əzizdən  əziz  olsa  da, 

«Erməni adındakı hərflər» romanı nəsrimizdə, ədəbiyyatımızda 

yeni bir mərhələnin – fikirdə, düşüncədə, təfəkkürdə, dildə, ta-

rixdə, üslub tərzində gec də olsa oyanış mərhələsinin başlanğı-

cıdır.  Bu  əsərdə  bütövlükdə  elmilik,  tarixilik  və  bədiilik  baxı-

mından sən özün-özünü ötüb keçmisən. 

Bu  gün  hər  hansı  səviyyəli  oxucu  bu  kitabı  oxumasa  bir 

qat günahkardır, oxuyub dərk etməsə ikiqat günahkardıq, dərk 

edib çıxış yolu axtarmasa üçqat günahkardıq. Ümumiyyətlə, bi-

ganəlik  göstərsə  onda  vay  bizim  halımıza,  vay  millətin  halına, 

keçmişə də heyf, gələcəyə də. 

Mən  bu  əsəri  oxuduqca  hansı  varaqlara  göz  yaşım  tökü-

lübsə, o varaqlar var olsun, hansı səhifələrdə ürəyim pencər ki-

mi  ovulubsa,  o  səhifələr  var  olsun!  Hansı  üç  nöqtədən  sonra 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

saatlarla  xəyala  dalmışamsa  o  nöqtələr  var  olsun!  Hansı  nida 



işarəsində əsəri stolun üstünə atıb yerimdən dik durmuşamsa o 

nidalar var olsun! Ermənilər əhatəsində təhqir olunmağı qeyrə-

tinə  sığışdırmayıb  öz  əliylə  öz  boğazını  kəsən  şəhid  qanını 

ermənilərin  üstünə  tökən  Ağbilən  müəllimin  qeyrətini  tarixin 

yaddaşına həkk edən qələmə eşq olsun! 

Millətimin qəmçəkəni, dərddaşıyanı, milli və ruhani yaza-

rı  Zəlimxanın  ruh  və  nəfəs  qohumu,  qələm  qardaşı  Mövlud 

Süleymanlısı var olsun. 

Amin!!! 

 

 

 

                 



 

 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

 

“...o əsrə ki, yer üzünə insanı 

göndərdim...”   

“ Quran-i Kərim ”, 103-cü surə.                                                          

 

 

 



ERMƏNİ ADINDAKI 

HƏRFLƏR... 

 

Sonun başlanğıcı... 

(Proloq əvəzi) 

 

Dörd  tərəf  silsilə  dağlardı,  dağlardan  o 



yana  heç  nə  görünmür,  görünən    üzü  Şirak 

ovalığıdı.  İmirxanlının  yozumuyla  Şirak,  çırak- 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

sirak  Göytürk  tayfalarının  adıyla  bağlıdı... 



Şöröy,  Şoray,  Saray,  Şərur  da  deyilib,  indi  də 

deyilir.  

Dağların 

görünməyən 

üzü 

Ağbaba 


bölgəsidi,  -  Amasiya...Şirak-  Sirak  ovalığı 

oralara qədər uzanır. Sağa Gürcüstandı, axska-

sak  türklərinin  boş  qalmış  yurdlarıdı,  indi 

ermənilər  yaşayır,  Axalkələkə  qədər...  Solda, 

dağların  görünən  üzü  Çubuqlu  yaylasıdı,  o  üzü 

Dərələyəzdi,  islama  qədərki  daha  doğrusu, 

bizim  eradan  əvvəlki  yüz  illiklərin  tarixi 

abidələriylə  dolu  olan  Dərələyəz...baxırsan, 

abidələrin  çoxu  ot  gətirib,  təpələrdən  seçilmir, 

yam-yaşıldı, 

göyərib 

yerə-yurda 

qarışıb. 

Bəzilərinin  də  üstünü-  başını  ermənilər  dəyişib 

özünə 

oxşadıb... 



Dərələyəzdən 

sola 


Vedibasarla  birləşir;  şidli-hun  tayfalarının 

yurdlarıdı,  gedir  Naxçıvana  çatır...İmirxanlı 

deyir, 

burda 


“basalaq- 

basarat” 

ərazi 

mənasındadı... 



Arada  Mığırlı-Muğ-Muğan,  Maq  -  Maday 

elləri...O  yan  Anadolu  torpaqlarıdı,  el  arasında 

“...  o  üz”  deyilir;  o  üz...  İçərilərdə  Göyçədi, 

İravan  xanlığıdı,  yəni,  Uluxanlı.  Zəngəzurdu, 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Qaraqoyunlu,  Qaramanlı,  Candar  ellərinin 



yurdlarıdı.  Dağ  Borçalıdı  –  Qaraxaç  -  Qarakas 

yaylaları. Qaraxaçın əslində Qarakas olduğu da 

İmirxanlının  fikridi...  Yəqin  ki,  indən  belə  də 

çox  fikirlər  olacaq,  çoxları  çox  şey  deyəcək, 

amma  yaddaşlara      vurulmuş  damğa,  yəni  fakt 

odu ki, iyirminci əsrin iyirminci illərindən sonra 

bütün  bu  yurd  yerlərinə  Ermənistan  adı 

verildi... 

Kim  verdi  bu  adı?!  Bir  adamın  adını 

dəyişmək  mümkün  deyilsə,  bu  boyda  yerin-

yurdun  adını  kim  dəyişdirə  bilərdi?  Sərhəd- 

sınır deyildi ki, götürüb başqa yerdən çəkəsən. 

İdeya  deyildi  ki,  çeynəyib-  tüpürüb  üstündə 

sosializm  qurasan.  Yüz  il  bundan  qabaq  yer 

üzünün  xəbəri  olmadan  baş  verən,  indinin 

özündə  də  davam  edən  bu  haqsızlıq  əslində 

oğurluq 

deyilmi? 

Tarixi 

yaranışların, 



yaddaşların,  milli  anlayışların  qarət  edilməsi 

deyilmi?    Bu  da  meşələrin  quruması,  çayların, 

göllərin,  dənizlərin  yoxa  çıxması,  sağalmaz 

yaraların,  SPİD-in,  xərçəng  xəstəliklərinin,  ağ 

ölümlərin,  əlacsız  dərdlərin,  böyüksüzlüyün, 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

tərbiyəsizliyin,  yalanların,  haramın  baş  alıb 



getməsi kimi fəlakət deyilmi?! 

“...Elə  xalq  var  ki,  haralı  olduğu  bilinməz, 

bilməzsən aran adamıdı, dağ adamıdı.” – bu da 

Azərbaycan  Dövlət  Universitetinin  tələbəsi 

İmirxanlının fikirlərindəndi... 

“...Erməni  nə  aran  adamına  oxşayır,  nə 

dağ  adamına,    bizə  deyilən  kimi  deyə 

bilməzsən  ki,  erməninin  bir  suyu  hansı 

torpağasa,  hansı  yerəsə  çəkir,  oxşadığı, 

bənzədiyi torpağı tapa bilməzsən...çünki vətəni 

yoxdu,  bu  mənada  erməni  xalqı  bir  az  vağzal 

uşaqlarına  oxşayır.  Ona  görə  də  bizdən 

ayıqdılar,  bizdən  çoxbilmişdilər...gözləməyi, 

səbrli  olmağı  bacarırlar,  ona  görə  də  hamı 

onları  tanıyır...-Dayanıb  başına  yığışmış  kənd 

adamlarına 

göz 

gəzdirdi, 



heç 

nə 


anlamamışdılar,  ona  görə  də  sözünü  dəyişdi.

Bəlkə  də  bu  cür  olmaq  daha  yaxşıdı...vətəni 



neynirlər,  vətənin  dərdi  böyük  olur,  gərək 

dərdini  çəkəsən,  lazım  gələndə  uğrunda  ölə 

biləsən... -Bir şey də var ki, indinin millətindən 

gərək  baş  açmayasan...  Yoxsa  türk,  başını 

qaldıran  kimi  tanıyırsan;  saz  heç,  saz  onun 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

qapısıdı,  dünya  üzünə  o  qapıdan  keçib  gəlib, 



elə belə, adicə pendirindən tanıyırsan, hələ bir, 

arsız-arsız  ad  da  qoyur,  çanaq  pendiri,  motal 

pendiri,  cılğı,  axtarma  pendiri,  sucuq,  çeçil... 

yağı ayrı, ayranı ayrı, hərəsinin bəlkə də on adı 

var.  “...ayrana  doyran  demədim,  mən  Dədə 

Qorqud...”  fikir  ver,  ən  azı  iki  min  il  bundan 

qabaq  deyib,  amma  ağlına  gəlməyib  ki,  gül 

kimi  əlifbasına  yiyə  dursun,  qalmasın  daşların 

üstündə...  iynə  kimi,  hamını  bəzədi,  özü  lüt 

gəzdi,  zəhləm  getmiş,  əmisinə,  dayısına  da 

dayı dedi, qalib gəldiyi, yendiyi xalqa da... özü 

məktəblər  yaratdı,  dünya  bunnan  dövlət 

qurmağı  öyrəndi,  dərs  aldı,  indi  özü  məktəbsiz 

qalıb...Bunun  atının,  itinin  də  məktəbi  olub, 

nəinki  özünün,  atı,  iti  az  qala  adam  kimi  dil 

bilir,  elə  atını,  itini  görən  kimi  tanıyırsan  ki, 

bu, erməni deyil, türkdü... 

-...ermənini  atın  belində  görəndə  deyirsən 

ki,  indicə  yıxılacaq,  -  bunu  da  İmirxanlının 

sözünə qüvvət Qarakəlləoğlu dedi. 

-...indi  at  var,  beş-altısı  qalıb,  onun  da 

hamısı  öskürür,- 

camaatın  Arıq  dediyi, 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

doğrudan  da  arıq  olan  adam  boğazını  uzadıb 



nazik səslə dilləndi. 

İmirxanlının  da  dedikləri  hələlik  özünə 

ləzzət  eləyirdi.  Yanındakılar  da  “...gör  bir... 

boooy, nələr varmış, bizim də xəbərimiz yox...” 

deyə-deyə  mat-məətəl  qaldıqlarını  bildirib  ət-

rafı  coşdururdular.  Yaşlıların  çoxu  başlarına 

saçaqlı  papaq  geyinmişdi, isti  olsa  da, papağın 

altında  kölgədə  oturmuş  kimiydilər.  İmirxanlı 

onların papağına bir də nəzər salıb əllərini irəli 

uzatdı:  

-...  baxan  kimi  papağınnan  tanıyırsan,  - 

dedi, - türkü, türkməni, lap elə azərbaycanlını, 

bir  qoyunun  qarnını  yarıb  başına  geyinib... 

Yaylaq  da  qalmayıb,  az  qala  hamısını  əlindən 

alıblar, hələ də elə bilir yaylaqdadı, evin içində 

də  bağıra-bağıra  danışır,  niyə?    Soruş, 

bilməz...çünki,  gizlin  bir  sözü  yox,  hamısı 

dilinin  ucunda,  sirri  qalmayıb,  bomboş,  ona 

görə də sözünü deyib bitirə bilmir...” 

İmirxanlı  beləcə,  başının  üstəki  erməni 

qorxusunu,  kəndin içindəki  Partkom  qorxusunu 

unudub Yerevanda akademik Acaryanın, Bakıda 

Balacahunlunun  yaratdıqları  yeni  tarixdən 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

danışırdı...Bu 



iki 

akademik 

Moskvanın 

tapşırığıyla  kəndin  içindəki  yazılı  abidənin 

dağıdılmasına rəhbərlik etmişdilər. 

Otuzuncu  illərin  axırlarıydı...  Yazılı  daşları 

araşdırıb  ikisi  də  eyni  fikrə  gəldilər:  erməni 

əlifbası  deyil,  heyf...gürcü  də  deyil,  ona  da 

heyf.  Balacahunlunun  çıxışından:-  amma  kafir 

abidəsidi,  ay  camaat...kafirlər  tikib,  dağıdın! 

“...  ay  camaat...”da  sağlam,  üzüyola,  indi  ver 

gəlsin,  yəni,  nə  deyirsən  de,  hara  buyurursan 

buyur,  birinin  də  üstünə  beşini  qoyub  da-

ğıdacaqlar,  dağıtdılar  da,  tarix  məsələlərində  

eyni 

cür 


düşünən 

akademiklərin- 

Balacahunluyla  Acaryanın  göstərişiylə  yazılı 

daşları  yerə  gömdülər...üstündən  otuzuncu 

illərin  arabaları  keçdi,  otuzuncu  illərin  otu 

bitib, suyu axdı... 

Uraa...! 



kəndin 

səsiydi, 

abidənin 

yerləşdiyi  dağda  əks-səda  verirdi.  Amma 

görkəmli  türkoloq  Acaryan  susmuşdu,  niyəsini 

bir  özü  bilirdi,  yıxılmış  abidənin  yerində  arıq 

uca  boyuyla  heykəl  kimi  dayanmış,  ağarmış 

saçlarını 

Qarakasın 

yelləri 


darayan 

Balacahunluya  da  heç  nə  demirdi,  yerə 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

gömülsə  də,  fikrində  qalmış  yazını  düşünürdü, 



“...türk  əlifbasıdı...”  bunu  necə  anlamışdısa, 

tükləri biz-biz olmuşdu, “...Qafqazda türklər...”  

qolundan  tutub  aşağı  endirdilər:  dedilər, 

akademikin təzyiqi qalxıb... 

-Aradan  qırx  il  keçsə  də,  elə  bilirəm, 

dünəndi,  -dedi,  Qarakəlləoğlu,-  beş-on  yaşım 

vardı,  gözümün  qabağında  yıxdılar,  hamı 

külüng  götürmüşdü....Yaxşı,  a  bajıoğlu,  bir 

şeyi soruşum sənnən,  o tikili kafır tikilisiydisə, 

erməni niyə yıxırdı? 

-  Aya,  boooy...!  -  kəndin  səsidi,  kənd 

təəccüblənməyini belə bildirirdi. 

-Birini  də  deyim,-Qarakəlləoğlu  ortalıa 

keçdi. –Əgər kafır abidəsidisə, bə biz daşınnan 

niyə öpürdük...? 

-Düz deyir, heç ağlımıza gəlmiyib...  

Bu, gənc İmirxanlını daha da coşdururdu:  

-Bilirsiz,  düşmən  türkün  müsəlman  olmağı 

deyil  ki,  türk  olmağıdı,  türk...eşitmisiz,  dəli 

Petro,  1  Pyotr?  Bax,  o,  vəsiyyət  eləyib  ki, 

türkləri  yenmək  istəyirsənsə,  dini  qatılaşdır, 

elə  iş  gör  ki,  hamısı  molla  olsun,  ibadətdən 

başı açılmasın. 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Kənd  məətəl  qalmışdı:  “-nə  deyir,  əə, 



Sayanın yiyəsiz oğlu?!” 

Anası  nə  qədər  dedi,  a  yetim,  niyə 

qoymursan  harda  ölürəm-  ölüm...camaatı 

başına yığıb nədi dediyin? 

Amma  Partkomun  sözü  olmasın,  mən  də 

elə  bil  kəndə  bunnan  ötrü  gəlirdim,  elə  bil 

hazırlayıb göndərirdilər... “Şpiyon” 

“  –Çoban  olmaq  da  əslində  dövlət  qurmaq 

kimi  bir  şeydi.  Çoban  olmaq  o  deməkdi  ki, 

varın-  dövlətin  var...Yaxşı,  erməni  niyə  qoyun 

otarammır,  hıı,  Dəmir  kişi?  Niyə  çoban  deyil? 

Çünki  dövləti  olmayıb,  yazdığı  yalançı  tarixlərə 

baxma.  Dövləti  olsaydı,  bu  işləri  də 

bilərdi...Gör  bir,  əti  sevir,  qoyunun  özünü 

sevmir,  bir  yana  baxanda  da  düz  eliyir,  elə... 

Dağı səni kimi başa düşmür ki, səni kimi ucalıq 

görəndə  salavat  çevirsin.  Sən  yağışın  altında 

islanırsan, erməni qaçıb gizlənir. Niyə? 

Min 

doqquzyüz 



yetmişinci 

illərin 


ortalarıydı... 

-Gör  bir,  haraları  fikirləşir,  Sayanın  oğlu,  - 

dedi,  ikinci  dünya  savaşında  bir  ayağını  dizdən 

aşağı itirmiş, qoltuq ağacında olan medallı kişi, 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

camatın  arasından  bir  addım  irəli  çıxdı, 



sinəsindəki  orden-medallar  səs-səsə  verib 

qəribə  bir  avaz  yaratdı,    elə  döşündəki 

medalların  avazına uyğun  səslə  gülüb  soruşdu. 

-  Yaxşı,  niyə  mən  islanıram,  erməni  islanmaq 

istəmir? 

-Çünki  sən  görürsən  atın  islanır,  sən  də 

islanırsan.  Erməni  belə  eləməz,  atdı,  islanır, 

islansın,  erməni  bayır  adamı  deyil,  içərinin 

adamıdı, dünyaya səpələnməyi də hər yerdə ev 

axtarmağınnandı...həmişə  qarın-yağışın  altında 

olan dağı erməni neynir... Ona görə də erməni 

Qafqaz  adamı  deyil,  Qafqazı  ona  biz  vermişik, 

bizdən  alıb  veriblər,  eşitmisiz,  deyirlər,  Qafqaz 

xalqı, 


Qafqaz 

xarakteri, 

bu 

xarakter 



ermənilərdə yoxdu...! 

-Nə  danışırsan,  əə,  sən?!  -  Partkomdu, 

hardan  çıxdığını  heç  kəs  bilmədi,  hamı  birdən 

döndü.  Ucaboylu  adamdı,  camaatın  başı 

üstündən  əllərini    silkələyirdi.  -İndi  deyərəm, 

gəlib  səni  deşik-deşik  eliyəllər,  əlli-ayaqlı 

gedərsən! Aranı qatmağına bax... 

-Narahat  olma,  ay  Partkom,  vallah  bunun 

dediyini  heç  kəs  başa  düşmür...elə  mənim 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

özüm,  nə  qədər  yadımda  saxlayıram,  yadımda 



qalmır...  -Qarakəlləoğlu  Partkomu  camaatın 

arasından  çıxardıb  araladı,  amma  Partkom 

yenə əllərini silkələyə-silkələyə qışqırırdı... 

Elə  həmin  axşamı  mənə,  -  qaç,  -  dedilər, 

qaçırtdılar.  Artıq  rayona    çatdırmışdılar.  İşin 

ikisini  də  kəndin  özü  gördü;  xəbəri  də  kənd 

verdi,  qaçırtmağı  da  kənd  elədi;  dovşana  qaç, 

tazıya  tut...  Gürcüstana  addatdılar,  ordan  da 

Bakıya,  sonra  da  qayıdıb  rayona  zəng  elədilər 

ki, qaçdı.  

O gedəndi, arada bir quruca adını eşidirlər, 

özü  də  Dövlət  Radiosundan,  gah  şairlik  eləyir, 

gah  aşıqlıq...son  vaxtlar  da  belə  bir  söz  çıxdı 

ki,  erməni  qızı  alıb,  bəs  deməzsənmi,  qızın 

atası  da  varlı  Bakı  ermənisidi,  mayor 

Sevortyan... 

Həə...o  vaxtdan  kəndə  gəlmir,  ara-sıra 

qardaşının 

üstünə 

teleqramlar 



göndərir, 

vəssalam,  “...anam  necədi,  Uğurlu,  başına 

dönüm,  bilirəm  ev  tikdirirsən,  köməyim  dəymir 

sənə,  amma    pula  doğru  sürətlə  irəliləyirəm, 

bu 

yaxınlarda 



göndərəcəm... 

anamnan 


muğayat ol!” 

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

Anası  da,  yıxıla-qalxa,  qapı-qapı  düşüb 



oğlunun 

məktubunu 

axtarırdı, 

teleqramı 

görəndə də Partkomun qapısının ağzında çır-çır 

çığırırdı: 

-Bu  məktub  döyül,  məni  allatmayın,  belə 

məktub  olmaz,  bu,  əsgərlik  kağızıdı...Booy, 

Allah  mənə  ölüm  ver,  uşağı  davaya  aparıblar, 

ay  Partkom,  ay  camaat,  ay  el,  sizə  qurban 

olum,  dava  harda  gedir?  Haradı  ora?  Başınıza 

dönüm, görün neynirsiz!   

Xeyli  vaxtdı  beləcə,  kəndin  diliylə  desək, 

sayıqlaya-  sayıqlaya  yaşayırdı.  Sonra  yatağa 

düşdü, “... oğlunun kürlüyünü eləyir ”, dedilər, 

yığışıb  oğluna  teleqram  vurdular:  “...sroçno 

priyezjay, mat tyajelo bolna...

1

”    



Gürcüstandan  yola  saldılar  ki,  ermənilərin 

əlinə  keçməsin...  Belə  də  oldu,  unutmayaq, 

İmirxanlı teleqramı alan kimi, yəni min doqquz 

yüz yetmişinci illərin axırında   Yerevana, ordan 

da  Gürcüstan  yoluyla  kəndə  gedəcək...  o 

maraqlı  səfərin  şahidi  olacağıq,  yadımızda 

saxlayaq... 

                                                           

1

 Tez gəl, anan ağır xəstədir... (rusca). 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

İndisə  min  doqquz  yüz  səksən  səkkizinci 



ilin  yaz  aylarındayıq...  Narahatçılıq  elə  kəndə 

girməmişdən  bilinir,  səs-  səmir  yoxdu, 

İmirxanlının  dediyi  olmasın,  öz  evində  də 

bağıra-  bağıra  danışan  kənd  adamlarının    səsi 

eşidilmir...  hamı  başı  aşağı  harasa  gedir, 

amma  heç  kim  bilmir,  hara  gedir;  qapı 

heyvanları  da  həmişəki  kimi  deyillər,  bunun 

fərqinə  varan  olmasa  da,  it  səsi  gəlmir 

kənddən,  nələr  olacağını  bəlkə  də  yiyələrindən 

yaxşı bilən qapı itləri içindən- içindən ulaşırlar. 

Kəndə  gələn  yollar  düşüncələrdə  məftil  kimi 

dartınıb səs eləyir... 

Əli-  ayağı  tutan  yığışıb  gedib.  Bu  günlərdə 

sədr  də  getdi,  ferma  müdiri  də,  bir  yerdə 

yığışdılar...Sədrin  yerinə  də    elə  ferma  müdiri 

danışdı,  idarənin  eyvanına  çıxıb  əlini  uzaqdan- 

uzağa kəndin üstündə gəzdirib dedi: 

  -Sədrimiz  telefonnan  danışır,  ay  bizim 

camaat,  -  yuxarıları  göstərdi,  -oralarla  əlləşir 

bayaqdan,  indi  gedəcəyik,  işləri  düzəldib 

gələcəyik, siz salamat qalın... 

Hələlik  salamatlıqdı,  kənd  elliklə  işığı 

sönmüş  kimi  olsa  da  yerindədi,  çoxunun  ağlı 


www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



2016 

 

Mövlüd Süleymanlı



            

“And olsun, əsrə…”

 

kəsmir,  inanmırlar  ki,  evi-  eşiyi  atıb  çıxıb 



gedələr. 

Uğurlunun  özü  təzə  evinə  yenicə  köçüb, 

öldürsələr  də  evdən  çıxan  deyil,  camaat  bilir 

bunu, iki mərtəbəli evdi, dişi-dırnağıyla, axır ki 

tikdi,  qurtardı.  Qardaşı  İmirxanlı  bu  neçə  ildə 

bir qəpik də göndərmədi, amma Uğurlu hamıya 

deyirdi  ki,  onun  puluyla  tikmişəm...Qaraca 

müəllim  o  gün  evə  baxıb-  baxıb:  “...-Sən  də 

vaxt  tapdın  ev  tikdirməyə...”  dedi.  Bunu  bir 

neçə  ay  qabaq  qarda  boranda  bir  yığın 

erməniylə  it  boğuşdurmaq  adına  kəndə  gəlmiş 

Şaliko  Sumikyan  da  dedi,  xeyli  güldü,  “...sən 

evi  erməniyə  tikirsən,  ay  kirvə,  özüvə  yox...” 

belə  dedi,  hələ  yanaşı  dayanıb  Uğurluyla  şəkil 

də çəkdirdi.  

-Şükür sənə, ay Allah...! 

Həyat  yoldaşı  Şallı  boyludu,  amma  hələ 

boyundakı  yük  hiss  olunmurdu,  evlə  üz-  üzə 

elə  durmuşdu,  elə  bil  ev  deyildi,  evin  yerindən 

Ay  doğmuşdu,  indi  salavat  çevirəcəkdi,  elə 

çevirdi də: 

-Allah, sənə şükür!- bir də dedi. 



www.kitabxana.net

 – Milli Virtual Elektron Kitabxana 



Yüklə 5,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin