Mikrotsefaliyaning avj olish xaritasi Zika virusi ilk marotaba 1947 yilda Afrikada qayd etilgan, biroq u yerda virus epidemiya darajasiga yetmagan, alohida holatlargina kuzatilgan.
U sariq bezgak chivini turidagi chivinlar orqali yuqadi. Uni mayda oq dog‘lar orqali tanib olish mumkin. Hashoratlar kunduz kuni faol bo‘ladi. Chivinlar yashaydigan barcha mintaqalarda ham kasallik avj olish holatlari kuzatilmayapti, biroq kasallikni yuqtiruvchilar bor ekan, kasallik ham yuzaga kelishi mumkin.
Zika virusini tarqatuvchilar Ushbu chivinlar iliq iqlimni xush ko‘radi. Issiq mamlakatlardan kasallikni yuqtirib olish orqali kasallik tarqalishi mumkin.
Xavfli deb hisoblangan mintaqaga borishning bo‘lajak bola uchun tahdidi U qadar katta emas. Braziliyada qayd etilgan 4000ta mikrotsefaliya holati barcha chaqaloqlar umumiy sonining 0,1 foizini tashkil etgan.
Homilaning zararlanishi havfi homiladorlik vaqtida tsitomegalovirusni yuqtirib olish xavfiga teng. Qizamiq, qizilcha va parotitga qarshi vaksina mavjud bo‘lmagan vaqtlarda aynan qizilcha mikrotsefaliyaning asosiy sababi bo‘lgan. Ya'ni mikrotsefaliyani Zika virusi orqali yuqtirib olish xavfi odatiy kasalliklarga qaraganda kamroq. Shuning uchun hatto Braziliyada ham ayniqsa repellentdan foydalanilganida kasallanish mushkul. Biroq homiladorlarga sayohatni keyinga surib turishga to‘g‘ri keladi.
Bola Zika virusi bilan kasallanganligini qanday aniqlash mumkin? Agar homilador bo‘lsangiz, shifokorga yuqtirib olish xavfi yuqori bo‘lgan mamlakatda bo‘lganingizni ayting. Agar toshmalar, yuqori harorat va ko‘zlarning qizarishi holatlari yuz bersa, bu haqida tezkorlik bilan shifokorga ma'lum etish darkor. Kasallik boshqa yuqumli kasalliklar kabi simptomatik davolanadi. Homiladorlarga qo‘shimcha ko‘rik talab etilishi mumkin:
PTsR usuli bilan qon tahlilini o‘tkazish Amniosentez – homila atrofidagi suvdan olib, virus mavjudligini tahlil etish;(Biroq bu usul homila uchun xatarli, shuning uchun juda kam hollardagina qo‘llaniladi);
Har 3-4 haftada doimiy ravishda ultrato‘lqinli tadqiqot o‘tkazish. (Bu esa bola miyasining rivojlanishini kuzatib borish imkonini yaratadi;
Murakkab sanalgan jihat shundaki, testning qanday natijalari mikrotsefaliyasi mavjud bo‘lgan bola dunyoga kelishiga ta'sir ko‘rsatishini aniq aytish imkonsiz. Ultrato‘lqinli tadqiq etish ham homiladorlikning 24 haftasigacha mazkur kasallikning rivojlanishini ko‘rsatib berolmaydi.
Shuning uchun, Zika virusini yuqtirib olgan bo‘lsangiz, noma'lumliklar talaygina bo‘lgan mushkul vaziyatda qolasiz Hech kim qonning ijobiy tahlili nimaga olib kelishi va virus bolaga qanday ta'sir o‘tkazishini bilmaydi.
