Cilt: sayı: Yıl: 2020 Sayfa: 37-52

SONUÇLAR VE ÖNERİLER 
SSCB'nin çöküşünden bu yana Rusya ile Çin arasındaki ilişkilerin evrimi bir başarı öyküsü 
olmuştur ve hala devam etmektedir. İki büyük ve güçlü devletin, yaygın ortak geçmişleri ve 
modern zorluklarının ne kadar zor olsa da, sadece farklılıklarını yönetme ve uzlaştırmayı 
değil, aynı zamanda genellikle stratejik bir ortaklık olarak adlandırılan ilişkiyi kurmasının da 
dikkate değer bir örneğidir. Bazı gözlemciler bu durumu endişe verici bir görüş olarak 
görürken, diğerleri umutları araştırmaya daha istekli olmakla birlikte, Rusya-Çin ilişkilerinin 
Avrasya, Asya ve küresel jeopolitik düzenin geleceği için önemi evrensel olarak kabul 
etmektedir. Bununla birlikte, doğal olarak, dünyanın en büyük ve dünyanın en kalabalık 
ülkeleri arasında ortaklık modelinin ne kadar süreyle veya gerçekte sürdürülebileceğinin 
sorusu ortaya çıkmaktadır. Bu soruyu sormanın bir nedeni, Rus-Çin'in tüm pragmatik 
destekleriyle ilişkisinin istikrarlı gözükmesine rağmen, statik olmadığıdır. Çin, öngörülebilir 
gelecekte Rusya’nın gerçekçi bir şekilde ümit edebileceğinden çok daha hızlı büyüyor ve bu, 
güç potansiyellerinin ikisi arasındaki ilişkiyi günlük olarak değiştiriyor. Daha da önemlisi, bu 
ilişki Moskova ve Pekin'in birbirine güvenme ihtiyacının eşit derecede güçlü olmadığı 
anlamında asimetriktir. 
Sonuç olarak, Avrupa, Çin faktöründen bağımsız olarak Rusya'yı dahil etme politikasını 
izlemelidir. AB’nin Rusya’da, ikisi arasındaki normatif ayrışmayı azaltacak bir değişime 
ihtiyacı var ve bu ilişkiyi açık, karşılıklı saygı duyulan ve uygulanan kurallar üzerine kurmaya 
çalışmalıdır. Özellikle, Rusya’nın DTÖ üyeliği gibi meseleler söz konusu olduğunda, Avrupa 
muhtemelen Çin’den çok fazla uzak olmayan bir konumda yer alacaktır. Yine de, defalarca, 
bu makalede belirtildiği gibi, Doğu Asya’daki olası bir Amerikan’ın yeniden 

---

ABD’NİN KUZEY SURİYE POLİTİKASI  
49 
konumlandırılmasından faydalanabilmek için, Avrupa’nın Rusya’nın modernleşmesine olan 
ilgisinden de faydalanmak için, ikincisi ise kendi içini açmaya, yabancı yatırımların güvenliği 
ve dış politika seçkinlerinin içgüdüsel ‘AntiWesternizminden’ kurtulmak ikili arasında 
ilişkiler inişli çıkışlı politikalar çerçevesinde ilerlemektedir. Eğer ikili bunları yapmazsa, 
Rusya’nın Çin’deki etkisi ya da Çin’in Asya’daki jeopolitik konumu karşısında bir düşüşün 
çok ötesine uzanacaktır.