“Azԥrbaycan 2020: gԥlԥcԥyԥ baxÕú” Dövlԥt KonsepsiyasÕ üçün
”Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕnÕn
TԤKLøFLԤRø
2012-ci il
(28 yanvar 2012-ci ildΩ “MΩdΩniyyΩt vΩ AzΩrbaycanÕn gΩlΩcΩyi”
kulturoloji seminarÕnda qΩbul edilmiúdir)
Qloballaúma úԥraitindԥ davamlÕ inkiúaf vԥ beynԥlxalq tԥhlükԥsizlik
hԥr bir ölkԥdԥ ԥqli, mԥnԥvi, hüquq, idarԥetmԥ vԥ iqtisadi mԥdԥniyyԥtin
inkiúaf sԥviyyԥsindԥn birbaúa asÕlÕdÕr. Effektiv hԥyat fԥaliyyԥti, istehsal
vԥ idarԥetmԥnin elmi ԥsaslanmÕú texnologiyalara tԥlԥbatlarÕnÕn artmasÕ
respublikamÕz üçün dԥ qanunauy÷undur.
Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn Prezidenti, cԥnab ølham Ԥliyev tԥrԥ-
findԥn irԥli sürülԥn, strateji milli resurs olan insan kapitalÕnÕn inkiúaf
etdirilmԥsi vԥzifԥsini ԥldԥ rԥhbԥr tutaraq vԥ dünyanÕn mütԥrԥqqi ölkԥlԥ-
rinin “biliklԥr cԥmiyyԥti” vԥ “biliklԥr iqtisadiyyatÕ”na keçid dövründԥ
Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn modernlԥúdirilmԥsi üçün elmin, tԥhsilin vԥ
maarifin xüsusi ԥhԥmiyyԥt kԥsb etdiyini nԥzԥrԥ alaraq, respublikanÕn
mövcud intellektual potensialÕnÕn milli inkiúaf maraqlarÕnda daha
effektiv istifadԥsinԥ xüsusi diqqԥt yetirmԥk mԥqsԥdԥuy÷undur.
AzԥrbaycanÕn milli inkiúafÕ üçün Azԥrbaycan elmindԥ yeni istiqa-
mԥt – insan kapitalÕnÕn inkiúafÕ, úԥxsiyyԥtlԥr vԥ liderlԥrin hazÕrlanmasÕ,
ölkԥnin modernlԥúmԥsi strateji problemlԥrinin hԥlli üçün ԥvԥzsiz elmi,
metodoloji vԥ praktik ԥhԥmiyyԥtԥ malik olan kulturologiya yeni imkan-
lar açÕr. XXI ԥsrin aparÕcÕ elmi paradiqmasÕ olan bu elmin qabaqlayÕcÕ
inkiúafÕna gԥlԥcԥk yardÕm – vԥtԥndaúlarÕmÕzÕn hԥyat rifahÕ vԥ keyfiyyԥti-
nin yüksԥldilmԥsinԥ, dövlԥtin davamlÕ vԥ tԥhlükԥsiz inkiúafÕ üçün onun
qeyri-mԥhdud dԥyiúdirici imkanlarÕndan effektiv istifadԥ etmԥyԥ imkan
verԥr.
Demokratik ölkԥlԥrin inkiúaf tԥcrübԥsinin çoxillik kulturoloji tԥdqi-
qatlarÕ “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕnÕn, aúa÷Õda
qeyd olunan, AzԥrbaycanÕn daha yaxúÕ gԥlԥcԥyinin qurulmasÕna istiqa-
mԥtlԥnmiú tԥkliflԥri formulԥ etmԥyԥ imkan verir:
Azԥrbaycanda Milli Mԥdԥniyyԥtin inkiúafÕ Onilliyinin keçiril-
mԥsi; ölkԥnin sosial-mԥdԥni dövlԥt siyasԥtindԥ intellektual, etik, hüquq
vԥ idarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti prioritetlԥrinin yaradÕlmasÕ imkanÕnÕn nԥzԥr-
dԥn keçirilmԥsi. Ölkԥdԥ ԥmԥk mԥdԥniyyԥtinin nüfuzunun tԥmin edilmԥ-
sinԥ vԥ intellektual mԥdԥniyyԥtin qabaqlayÕcÕ inkiúafÕna yardÕm etmԥk
303
iqtidarÕnda olan “øntellektual mԥdԥniyyԥt haqqÕnda Qanun”un qԥbul
edilmԥsi.
ønsanÕn yaradÕcÕ hԥyat fԥaliyyԥti nailiyyԥtlԥri, qanunlarÕ,
texnologiyalarÕ vԥ imkanlarÕ haqqÕnda elmin - kulturologiyanÕn qabaq-
layÕcÕ inkiúafÕnÕn tԥmin edilmԥsi. Bütün ali mԥktԥblԥrdԥ kulturologiya
kafedralarÕnÕn, BakÕda vԥ AzԥrbaycanÕn regionlarÕnda kulturologiya
mԥrkԥzlԥrinin açÕlmasÕ, orta mԥktԥblԥr vԥ mԥktԥbԥqԥdԥr müԥssisԥlԥrdԥ
mԥdԥniyyԥtúünaslÕq fԥnninin daxil edilmԥsi, respublikada Dünya mԥdԥ-
niyyԥti Beynԥlxalq Universitetinin yaradÕlmasÕ mԥqsԥdԥuy÷unlu÷una
diqqԥt yetirilmԥsi. KulturologiyanÕn kompleksli, sistemli xarakterini nԥ-
zԥrԥ alaraq, kulturologiya, tarix, psixologiya, fԥlsԥfԥ, iqtisadiyyat, hü-
quq, pedaqoqika, sosiologiya, politologiya, mԥdԥniyyԥtúünaslÕq, filolo-
giya, dilçilik, ilahiyyԥt vԥ digԥr sosial vԥ humanitar elmlԥr sahԥsindԥ
aparÕcÕ mütԥxԥssislԥrin cԥlb olunmasÕ ilԥ, AR Prezidenti yanÕnda Dövlԥt
ødarԥçilik AkademiyasÕnda “Kulturologiya” vԥ “ødarԥetmԥ mԥdԥniyyԥ-
ti” ixtisaslarÕ üzrԥ dissertasiyalarÕn müdafiԥ olunmasÕ mԥqsԥdilԥ Dis-
sertasiya ùurasÕnÕn yaradÕlmasÕ imkanÕnÕn nԥzԥrdԥn keçirilmԥsinin mԥq-
sԥdԥuy÷unlu÷u.
Ölkԥmizin, - sülhün qorunmasÕna, münaqiúԥlԥr, müharibԥlԥr
vԥ terrorçulu÷un qarúÕsÕnÕn alÕnmasÕna yönԥldilmiú sülhsevԥr xarici si-
yasԥtinin gԥlԥcԥk inkiúafÕ mԥqsԥdilԥ, “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt
AssosiasiyasÕ “Homo sapiens” tipli insandan “Homo cultural” tipli insa-
na keçid beynԥlxalq proqamÕnÕn iúlԥnib hazÕrlanmasÕ vԥ hԥyata keçiril-
mԥsi tԥúԥbbüsünün Azԥrbaycan tԥrԥfindԥn BMT-dԥ irԥli sürülmԥsini
mԥqsԥdԥuy÷un hesab edir (tԥúkilat nԥzԥrdԥn keçirilmԥsi üçün proqra-
mÕn konsepsiyasÕnÕ daxil etmԥyԥ hazÕrdÕr).
“AzΩrbaycan 2020: gΩlΩcΩyΩ baxÕú” milli KonsepsiyasÕ üçün tΩk-
liflΩrin hazÕrlanmasÕna hΩsr olunmuú “MΩdΩniyyΩt vΩ AzΩrbaycanÕn gΩlΩ-
cΩyi” kulturoloji seminarÕn iútirakçÕlarÕ ümid edirlΩr ki, kulturologiya elmi,
tΩhsili vΩ maarifinin gΩlΩcΩk inkiúafÕ, insanÕn hΩyat fΩaliyyΩtinin yeni kultu-
roloji inkiúaf texnologiyalarÕ vΩ milli inkiúafÕn sistemli kulturoloji modellΩ-
rinin iúlΩnib hazÕrlanmasÕ - intellektual, etik, istehsal, iqtisadi, hüquq, ida-
rΩetmΩ, informasiya, bΩdii, tibbi, ekoloji mΩdΩniyyΩtin gΩlΩcΩk yüksΩliúinΩ,
AzΩrbaycanÕn davamlÕ, rΩqabΩtqabiliyyΩtli vΩ tΩhlükΩsiz inkiúaf sΩviyyΩsi-
nin artÕrÕlmasÕna yardÕm edΩcΩkdir.
304
Kulturoloji simvollar üçün açarlar
“Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕnÕn hԥyat fԥlsԥfԥsi vԥ
dԥyԥrlԥrini ԥks etdirԥn kulturoloji simvollar.
“Simurq” - Azԥrbaycan mifologiyasÕnda Hԥyat, øúÕq, Bilik-
lԥr, Hԥqiqԥt vԥ XeyirxahlÕq simvoludur, Xilasa vԥ Dirçԥlisԥ aparan yol-
dur. Simurq surԥti göydԥn yaxud Müqԥddԥs da÷dan “hԥyat a÷acÕnÕn”
pöhrԥsini Yer üzünԥ ilk dԥfԥ gԥtirԥn böyük qartalabԥnzԥr quú – quúlarÕn
úahÕ haqqÕnda qԥdim avrasiya ԥfsanԥsi ilԥ sÕx ba÷lÕdÕr.
Azԥrbaycan xalqÕnÕn mentalitetindԥ “Simurq” – özünü tԥkmillԥú-
dirmԥ, yüksԥk mԥnԥvi ideyalara sadiqlik, qԥlԥbԥ ԥzmi, mücahidlik vԥ
fԥdakarlÕ÷Õ, xalqÕn inkiúafÕ vԥ mԥdԥni tԥrԥqqisi üçün nԥcib mԥqsԥdlԥrԥ
nail olma u÷runda mübarizԥni simvollaúdÕrÕr. “QuúlarÕn söhbԥti”ndԥ
Simurq - hԥqiqi biliyin alleqorik ifadԥsi, yaradanÕn vԥ yaradÕcÕlÕ÷Õn
simvoludur. Sonralar Simurq simvolu AzԥrbaycanÕn dünyԥvi mԥdԥniy-
yԥti, ԥsasԥn, tԥtbiqi incԥsԥnԥtdԥ vԥ Azԥrbaycan na÷ÕllarÕnda tԥcԥssüm
edilmiúdir: Simurq quúu Mԥlikmԥmmԥdi QaranlÕq sԥltԥnԥtdԥn øúÕqlÕ sԥl-
tԥnԥtԥ keçirmiú vԥ onu hԥyata qaytarmÕúdÕr.
Eyni zamanda Simurq, Azԥrbaycan xalqÕnÕn yalnÕz milli dԥyԥrlԥrini
deyil, hԥm dԥ ümumbԥúԥri humanizm mԥdԥni dԥyԥrlԥrini dԥ özündԥ tԥ-
cԥssüm etdirir. Simurq hԥm ùԥrqdԥ, hԥm dԥ Qԥrbdԥ yeni, ԥbԥdi hԥyatÕn
ümumdünya simvolu kimi qԥbul edilmiú, allahlarÕn mԥrhԥmԥti vԥ ölkԥ-
nin çiçԥklԥnmԥsinin qԥdim simvolu – sԥkkizguúԥli ulduzun mԥna sino-
nimlԥrindԥn biridir.
“Hԥyat a÷acÕ” – hԥm insan hԥyatÕnÕn baúlan÷Õc simvolu,
hԥm dԥ insanÕ bütün heyvanat alԥmindԥn fԥrqlԥndirԥn vԥ, onun tԥfԥkkü-
rü, davranÕúÕ vԥ fԥaliyyԥtini müԥyyԥnlԥúdirԥn, millԥtlԥrin vԥ xalqlarÕn
sivil inkiúaf yolu, dԥyԥrlԥri vԥ nailiyyԥtlԥrini tԥyin edԥn insan mԥdԥniy-
yԥtinin simvoludur. A÷acÕn budaqlarÕ insanÕn a÷lÕ, hisslԥri vԥ ԥmԥyindԥn
ibarԥt vahid köklԥ qidalanÕrlar. A÷Õl bioloji vԥ sosial varlÕq kimi, insana
inkiúaf etmԥk imkanÕ verir. O, hisslԥrԥ vԥ ԥmԥyԥ qarúÕ münasibԥtdԥ mü-
ԥyyԥnedici ԥhԥmiyyԥtԥ malikdir. Hisslԥr insanÕn mԥnԥvi vԥ estetik seçi-
mini müԥyyԥn edir. Ԥmԥk ruhi vԥ maddi dԥyԥrlԥri yaradÕr. A÷acÕn bu-
daqlarÕ – dil, elm, mԥnԥviyyat, insan münasibԥtlԥri, tԥhsil, iqtisadiyyat,
incԥsԥnԥt, din, hüquq, siyasԥt, informasiya vԥ s. kimi mԥdԥniyyԥtin
müxtԥlif sosial institutlarÕ vԥ sahԥlԥridir. A÷acÕn meyvԥlԥri – mԥdԥni dԥ-
yԥrlԥr, insanÕn hԥyat fԥaliyyԥti texnologiyalarÕ, formalarÕ vԥ normalarÕ,
“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət
Assosiasiyasının emblemi. Qoz
ağacından əl işi. 1990-cı il.
“Simurq” AMA-nın loqosu. 1990-cı il.
Həyat ağacı, Simurq quşunun simvollarından biri
Simurq quşunun Həyat ağacının
pöhrəsi ilə kiçik heykəli
“Simurq” AMA-nın qobeleni.
1990-cı il.
“Simurq” AMA-nın öyrənmə və yaratma kulturologiya piramidası
“Simurq” AMA-nın ruhi mədəniyyətin inkişafındakı
xidmətlərə görə verilən medalı
“Simurq” AMA-nın nişanı. 1990-cı il.
1991 г. Kosta-Rikada Azərbaycan
mədəniyyəti günlərinin keçirilməsi
üçün hazırlanmış nişan. 1991-ci il.
1990-cı ildə “Simurq” AMA-nın öz fəaliyyətinə başladığı Azərbaycan Elmlər
Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutunun binası
“Simurq” AMA-nın ofisi: Fuad Məmmədov və Yaqub Kərimov türkiyəli qonaq ilə.
1990-cı il.
“Simurq” AMA-nın rəhbərləri və fəalları. Soldan sağa: ak. Maqsud Əliyev, prof.
Əli Rəcəbli, Fuad Məmmədov, Rauf Muqimov, Leonid Muzıkantski. 1991-ci il.
“Simurq” AMA-nın rəhbərləri və fəalları. Soldan sağa: Leonid Muzıkantski, Fuad
Məmmədov, Fərid Məmmədov, ak. Maqsud Əliyev, Tahirə Kərimova. 1991-ci il.
Kosta-Rika prezidenti Rafael Anxel Kalderon Furnyenin təsviri olan xalça.
1991-ci il.
Kosta-Rika. Kosta-Rikanın mədəniyyət naziri Aida Vaysleder ilə əməkdaşlıq
haqqında müqavilənin imzalanması. Avqust, 1991-ci il.
Assosiasiyanın “Kulturologiya.
Nəzəriyyə və tarix məsələləri” kitabı.
Bakı, 2002-ci il.
Assosiasiyanın “Kulturologiya effektiv
həyat fəaliyyətinə doğru yol kimi”
kitabı. Bakı, 2006-cı il.
Assosiasiyanın “Norveç mədəniyyəti
dünya sivilizasiyası kontekstində”
kitabı. Bakı, 2000-ci il.
Assosiasiyanın “Azərbaycanda
yeni mədəniyyət siyasətinin formalaş dırıl -
masına yardım” kitabı. Bakı, 2001-ci il.
“Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyası.
20 il” kitabı. Bakı, 2010-cu il.
“Simurq” AMA-nın “Akkulturasiya”
kitabı. Bakı, 2013-cü il.
Assosiasiyanın “İdarəetmə
mədəniyyəti. Xarici ölkələrin
təçrübəsi” kitabı. Bakı, 2009-cu il.
Assosiasiyanın “İdarəetmə mədəniyyəti.
Xarici ölkələrin təcrübəsi” kitabı.
Bakı, 2013-cü il.
“Simurq” Beynəlxalq kulturoloji
jurnal, №3.
Azərbaycanda yoxsulluğun azaldılması
üzrə layihə proqramının üz qabığı.
Bakı, 2003-2004 cü illər.
“Simurq” Beynəlxalq kulturoloji
jurnalın ilk sayı. 2008-ci il.
“Simurq” Beynəlxalq kulturoloji
jurnal, №2.
“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının ikinci qurultayı.
Bakı Sosial İdarəetmə və Politologiya İnstitutu. 1995-ci il.
Dünya Mədəniyyəti Beynəlxalq Universitetinin təsis edilməsi.
Bakı Sosial İdarəetmə və Politologiya İnstitutu. Bakı, 1995-ci il.
Azərbaycanda “Üçüncü sektor”un yaradılması üzrə Məsləhətçi prosesi və seminar.
Bakı Sosial İdarəetmə və Politologiya İnstitutu. Bakı, 1995-ci il.
“Milli ideologiya və ümummilli lider” kulturoloji seminarı.
Bakı, Həmkarlar Konfederasiyası, 1997-ci il.
“Milli ideologiya və ümummilli lider” kulturoloji seminarının iştirakçıları.
Bakı, Həmkarlar Konfederasiyası, 1997-ci il.
BMT-nin Azərbaycandakı nümayəndəsi Paolo Lembo və Ümumdünya Federalistlər
Assosiasiyasının prezidenti, prof. Con Andersonun iştirakı ilə “Demokratiya
mədəniyyəti və BMT” beynəlxalq kulturoloji seminar. Bakı Sosial İdarəetmə və
Politologiya İnstitutu. Bakı, 1997-ci il.
ADR yaranmasının 80 illiyinə həsr olunmuş konfrans.
Bakı Sosial İdarəetmə və Politologiya İnstitutu. Bakı, 1998-ci il.
“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının üçüncü qurultayı.
Bakı “İrşad” hoteli, 2000-ci il.
“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının üçüncü qurultayı.
Azərbaycanda Norveç Krallığının səfiri Olav Berstatın “Simurq”
AMA-nın fəxri üzvü seçilməsi. Bakı, “İrşad” hoteli, 2000-ci il.
“Simurq” AMA-nın prezidentinin Millenium üzrə beynəlxalq konfransda çıxışı
(soldan – Turizm İnstitutunun prorektoru, dosent Eldar Aslanov).
Nyu-York, 2000-ci il.
Qlobal idarəetmə üzrə Beynəlxalq seminarın iştirakçıları.
Bakı, “Həyat recinsi” hoteli, 2003-cü il.
Milli Aviasiya Akademiyasında kulturoloji konfrans.
Bakı, 2003-cü il.
“Simurq” AMA-nın nümayəndə heyəti Macarıstanda qeyri-hökumət təşkilatlarının
Ümumdünya Assosiasiyasının beynəlxalq konfransında. Budapeşt, 2004-cü il.
“Simurq” AMA-nın üzvləri Macarıstanda beynəlxalq konfransda.
Budapeşt, 2004-cü il.
Azərbaycanın mədəniyyət tarixi üzrə beynəlxalq kollokviumunun iştirakçıları
Fransada Azərbaycan Respublikasının səfiri Elyanora Hüseynova ilə.
Paris, İNALKO, 2004-cü il.
“Simurq” AMA-nın etik mədəniyyət üzrə seminarının iştirakçıları.
Bakı, “İrşad” hoteli, 2006-cı il.
“İdarəetmə mədəniyyəti. Xarici ölkələrin təcrübəsi” monoqrafiyasının təqdimat
mərasimi iştirakçıları. Bakı, “Həyat recinsi” hoteli, 2009-cu il.
“Simurq” AMA-nın beşinci qurultayının iştirakçıları və qonaqları.
Bakı, “Həyat recinsi” hoteli, 2010-cu il.
“Simurq” AMA-nın rəhbərləri: birinci vitse-prezident Maqsud Əliyev, vitse-prezident
Asəf Nadirov, vitse-prezident, əməkdar incəsənət xadimi Arif Əziz.
Bakı, “Həyat recinsi” hoteli, 2010-cu il.
İlk “İdrak” televiziya verilişinin iştirakçıları. Azərbaycanın xalq şairi Nəriman
Həsənzadə, professor Bəhruz Abdullayev və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının tələbələri. Bakı, 2010-cu il.
İnsan kapitalının inkişafına həsr olunmuş kulturoloji seminar. Xalq şairi Nəriman
Həsənzadənin 80 illik yubileyi münasibəti ilə təbrik etmə.
Bakı, Qərb Universiteti, 2011-ci il.
“Simurq” AMA-nın rəyasət heyəti və ekspert-məşvərət şurasının üzvləri.
2014-cü il.
Azərbaycan Dövlət mükafatına təqdim olunmuş “İdarəetmə mədəniyyəti. Xarici
ölkələrin təcrübəsi” monoqrafiyasının müzakirəsinin iştirakçıları.
Bakı, Qərb Universiteti, 2014-cü il.
“Simurq” AMA-nın rəhbərləri. Soldan sağa: əməkdar incəsənət xadimi Arif Əziz,
ak. Tofiq Nağıyev, prof. Fuad Məmmədov, ak. Maqsud Əliyev, əməkdar mədəniyyət
işçisi Namiq Hüseynov. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. Bakı, 2015-ci il.
“Simurq” AMA-nın Konstitusiya Məhkəməsində səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2010-cu il.
“Simurq” AMA-nın Azərbaycan Milli Ensiklopediyasında səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2011-ci il.
“Simurq” AMA-nın “Qafqaz” Universitetində səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2011-ci il.
“Simurq” AMA-nın Müəllimlər İnstitutunda səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2012-ci il.
“Simurq” AMA-nın Polis Akademiyasında səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2013-cü il.
“İdrak” televiziya verilişi: Kulturologiya və mədəniyyətlərin dialoqu.
2013-cü il.
Azərbaycan televiziyasında tələbələr üçün kulturologiya üzrə mühazirə.
“Mühazirə” verilişi. 2013-cü il.
Layihə iştirakçıları və “Akkulturasiya” kitabının təqdimatı.
Bakı, 2013-cü il.
Azərbaycan Vergilər Nazirliyinin əməkdaşları üçün kulturoloji treninq. 2014-cü il.
Simurq” AMA-nın AR Prezidenti yanında Bilik Fondunda səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2014-cü il.
“ASAN xidmət” əməkdaşları üçün kulturoloji treninq. 2014-cü il.
“Simurq” AMA-nın 220 saylı ümumtəhsil məktəbində səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2014-cü il.
“Simurq” AMA-nın Dövlət İqtisad Universitetində səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2015-ci il.
“Simurq” AMA-nın Bakı şəhəri Notariat İdarəsində səyyar mühazirəsi.
Bakı, 2015-ci il.
305
biliklԥr, bacarÕqlar, mütԥúԥkkillik, mԥnԥviyyat vԥ yaradÕcÕ fԥaliyyԥtԥ ma-
lik olan mԥdԥni insanÕn özü, hԥmçinin onun tԥrԥfindԥn yaradÕlan vԥ tԥk-
millԥúdirilԥn sivilizasiyalardÕr.
“Simurq”un hԥyat fԥlsԥfԥsinԥ uy÷un olaraq, yalnÕz vicdanlÕ ԥmԥyԥ
artÕrÕlmÕú yüksԥk ruhi (intellektual vԥ etik) mԥdԥniyyԥt cԥmiyyԥtin davam-
lÕ inkiúafÕ, rifahÕ vԥ hԥyat keyfiyyԥti mԥnbԥyidir. Vԥ, dünya mԥdԥniyyԥti
destruktiv proseslԥrdԥn qoruyarsa, yalnÕz o, dünyanÕ xilas edԥ bilԥr.
“Xeops piramidasÕ”, simvolik olaraq, insanÕn cahillikdԥn –
dԥrk etmԥyԥ vԥ dԥyiúilmԥyԥ, kamillԥúmԥyԥ vԥ yüksԥk ruhi mԥdԥniyyԥtԥ
ԥsaslanan etibarlÕ gԥlԥcԥyi tԥmin edԥn yeni inkiúaf imkanlarÕna aparan
sԥkkiz pillԥ ilԥ qalxmasÕdÕr.
“Yüksԥk mԥdԥniyyԥt qapÕlarÕ” simvolik olaraq, Assosiasi-
yanÕn yüksԥk ruhi mԥdԥniyyԥtԥ malik vԥ öz yaradÕcÕlÕqlarÕ ilԥ onun inki-
úafÕna yardÕm edԥn insanlarÕ birlԥúdirmԥsini, meritokratik (bacarÕqlara
ԥsaslanan) qiymԥtlԥndirmԥsini ifadԥ edir. Bu, özünü tԥkmillԥúdirmԥyԥ
vԥ milli vԥ dünya mԥdԥniyyԥti nemԥtlԥrinin yaradÕlmasÕna do÷ru apa-
ran - “öyrԥnmԥ”, “dԥrk etmԥ”, “yaratma” kimi üç sԥviyyԥni daxil edԥn
mütԥrԥqqi hԥrԥkatÕn onlar üçün xarakterik oldu÷u insanlardÕr. Bu -
elmi biliklԥr, gözԥl hisslԥr vԥ möhkԥm iradԥylԥ, humanizm vԥ vԥtԥn-
pԥrvԥrliklԥ zԥnginlԥúmiú a÷la, güclü ruha malik insanlardÕr.
YuxarÕya qalxan “Yeddi pillԥ” a÷ÕllÕ, “Homo sapiens” tipli
a÷ÕllÕ insanÕn kamillԥúmԥsi vԥ elm, tԥhsil, tԥrbiyԥ vԥ kulturoloji maarif-
lԥndirmԥnin ԥsas rol oynadÕ÷Õ, insanlarÕn akkulturasiyasÕ vԥ inkulturasi-
yasÕ vasitԥsilԥ onun “Homo kulturalis” tipli mԥdԥni insana çevrilmԥsi
yolunu göstԥrir. ønsanÕn biliklԥrin, humanizm vԥ quruculu÷un zirvԥsinԥ
do÷ru qalxdÕ÷Õ yeddi pillԥ müxtԥlif xalqlarÕn vԥ dinlԥrin – zԥrdüútlük,
hinduizm, yԥhudilik, buddizm, xristianlÕq vԥ islam nümayԥndԥlԥri üçün
ümumdünya mԥnaya malikdir. 7 rԥqԥmi – zaman vԥ mԥkanÕn hakimi,
YaradanÕn, sirrin, müdrikliyin, gözԥlliyin vԥ ԥbԥdi hԥyatÕn simvoludur.
Bu, tԥfԥkkür, intuisiya, istedad, yaxúÕlÕq, kamillԥúmԥ, düzgün qԥrarlar
u÷runda mübarizԥdir. Bu, hԥmçinin Yerin vԥ Yerdԥn görünԥn yeddi
planetin mԥnasÕdÕr, hԥm göy qurúa÷ÕnÕn yeddi rԥngi, hԥm dünyanÕn
yeddi möcüzԥsi vԥ yeddi sԥrbԥst incԥsԥnԥt, hԥm yeddi ԥsas not, hԥm Ni-
zami Gԥncԥvinin ԥsԥrindԥ yeddi müdrikdir.
Cԥmdԥ “mԥdԥni insan formulu”nu vԥ insan kapitalÕnÕn mahiy-
yԥtini tΩúkil edΩn - “biliklΩr”, “bacarÕqlar”, “mütΩúΩkkillik”, “mΩnΩviy-
yat” vΩ “yaradÕcÕ fΩaliyyΩt” sözlԥri - cԥmiyyԥtin “xaosdan nizama do÷ru”
hԥrԥkԥti olan sosial mԥdԥniyyԥtin inkiúaf yollarÕnÕ simvolizԥ edirlԥr.
306
Su iúarԥlԥri görünüúündԥ “ønsan vԥ Ulduz” – tamÕn vԥ onun
bir hissԥsi kimi, ønsanÕn vԥ KainatÕn qÕrÕlmaz vԥhdԥtini, materiyanÕn vԥ
ruhun ayrÕlmazlÕ÷ÕnÕ simvollaúdÕrÕr. Burada ønsan kreativ, dԥyiúdirici
baúlan÷ÕcÕ – onu ԥhatԥ edԥn alԥmi pozitiv surԥtdԥ dԥyiúԥn mԥdԥniyyԥti
simvollaúdÕrÕr. Burada ønsan simvolu - KainatÕn dԥrk edilmԥsi, tԥbiԥtin
vԥ insan hԥyatÕnÕn dԥyiúdirilmԥsi vasitԥsi olan elmin kömԥyi ilԥ onun
xüsusi rolunu vԥ intellektinin inkiúafÕnÕn ԥhԥmiyyԥtini qeyd edir. Ulduz
KainatÕ vԥ yüksԥk insani ideallara cavab verԥn “yeni, ԥbԥdi”, xoúbԥxt
hԥyatÕ ifadԥ edir. ԤcdadlarÕmÕz tԥrԥfindԥn ùumer-Mesopotamiya sivili-
zasiyasÕnda mԥnimsԥnilmiú sԥkkizguúԥli ulduz fԥlsԥfԥsi onlar tԥrԥfin-
dԥn hԥlԥ Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥt tarixinin zԥrdüútlük dövründԥ formu-
lԥ edilmiúdir, sonralar isԥ hԥm Qԥrbdԥ, hԥm dԥ ùԥrqdԥ yayÕlmÕúdÕr.
Sԥkkizguúԥli ulduz – hԥm müasir, demokratik Azԥrbaycan Respublika-
sÕnÕn gerbi, hԥm dԥ onun mükԥmmԥl cԥmiyyԥtԥ do÷ru yolu simvollaú-
dÕran bayra÷ÕnÕn ԥsas elementlԥrindԥn biridir.
|