MAY 2023 ISSN: 2181-3558 16
INTEGRATSIYALASHGAN TA’LIM VA TADQIQOTLAR JURNALI JOURNAL OF INTEGRATED EDUCATION AND RESEARCH Hammamizga ma’lumki, o‘yin vaqtida sportchi bir laxzada o‘yin suratini
pasaytirmasdan, o‘zining aniq bir taktik mahoratini qo‘llashi kerak
bo‘ladi.Mutaxasislarning fikricha musobaqalarda muvoffaqiyat qozonish uchun
nafaqat sportchilarning jismoniy tayyorgarligi, balki jamoani o‘yinga texnik-taktik
jixatdan tayyorlash katta ahamiyat kasb etadi.Harakat yoki harakatlar
majmuasining texnikasini o‘zlashtirish shug‘ullanuvchida kuch, tezkorlik,
chaqqonlik, chidamkorlik, egiluvchanlik kabi jismoniy sifatlarni еtarli darajada
rivojlantirishni taqozo etadi. Bu sifatlarni rivojlantiruvchi mashqlarni bajarilish
tartibi va yo‘nalishi o‘rgatiladigan (o‘zlashtiriladigan) o‘yin malakasining
texnikasiga mos bo‘lishi maqsadga muvofiq [1].
Taktik
tayyorgarlik
nazariy-intellektual
tayyorgarlik
va
psixologik
tayyorgarlik jarayonlari bilan o‘zaro chambarchas bog‘liqdir.
Nazariy mashg‘ulotlarda shug‘ullanuvchilarning va jamoaning nafaqat
xususiy (shaxsiy) taktik imkoniyatlari (taktik usullari, taktik fikirlash, taktik reja
tuzish, taktik qaror qabul qilish va.h.k.) shakillantiriladi, balki bo‘lajak raqib
o‘yinchilar va raqib jamoalar taktik andozalar (modellari) ham puxta o‘rgatilishi
zarur. Muayyan raqib jamoaga qarshi modellashtirilgan o‘yin mashg‘ulotlari va
nazorat musobaqalari muntazam tashkil etilib borilishi maqsadga muvofiq (1
jadvalgaqarang).
YOSH GANDBOLCHILARNI HUJUM TEXNIK HARAKATLARGA O‘RGATISH USULLARI. Taktik tayyorgarlik jarayonini samarali tashkil qilish uchun dastavval uslubiy
mashg‘ulotlarda jamoa o‘yinchilari va raqib jomoa o‘yinchilarining taktik
imkoniyatlari videofilmlar yordamida tahlil qilinishi zarur.
Mutaxassislarning aksariyati sportchilarni jismoniy tayyorgarligi va
maxoratini nazorat qilishning eng oson yo‘li ularni musobaqalardan jamoaga
keltipgan foydasi va g‘alabaga qo‘shgan hissasini nazorat qilishdan iborat deb
hisoblaydilar [2].
So‘zdan
foydalanish
usullari
Ko‘rgazmali qabul qilish
usullari
Amaliy usullar
Hikoya, ta’rif,
suhbat,
tushuntirish,
tahlil qilish,
ko‘rsatma
berish.
Chizmalar, jadvallar,
kinogrammalar, video
yozuvlarni ko‘rsatish,
namoyish qilish
Qat’iy tartiblashtirilgan
mashqlar uslublari.
Qismlarga bo‘lib
o‘rganish. Butunligicha
kombinasiyani
o‘rganish.
Qisman
tartiblashtirilgan
mashqlar uslublari.
O‘yin, musobaqada
kombinasiyalarni
qo‘llash.