Collection b
Yüklə 2,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
MAY
2023 ISSN: 2181-3558 18 INTEGRATSIYALASHGAN TA’LIM VA TADQIQOTLAR JURNALI JOURNAL OF INTEGRATED EDUCATION AND RESEARCH V.I. Izaakgandbolchilarning samarali o‘yin ko‘rsatishlari uchun musobaqaga tayyorgarlik har bir bosqichida (tayyorlov, umumiy, maxsus) jismoniy sifatlarni, texnik-taktik tayyorgarliklarini to‘g‘ri taqsimlanishi kerakligini e’tirof etadi [6]. Gandbolchilarning umumiy tayyorgarlik sifatlarini tarbiyalashda, uchrashuvlarda yuqori darajadagi xarakatlarni bajarishga erishishda, har bir o‘quv- mashg‘ulotlarida muayyan bir tayyorgarlikni rivojlantirish maqsadiga qaratilmog‘i muhimdir. Gandbolchilarning jismoniy tayyorgarligi organizmning umumiy funksional imkoniyalari darajasini oshirish, har tomonlama jismoniy rivojlantirish, sog‘likni mustaxkamlash bilan uzviy bog‘liq bo‘lgan jismoniy qobiliyatlarni tarbiyalash jarayonidir [7]. Gandbolchilarning bajarayotgan xarakat faoliyati, uning shiddatini doimo o‘zgarib turishi bilan tavsiflanadi. Mushaklar ishining yuksak shiddatliligi faoliyatning pasayishi va nisbatan tinch xolatga o‘tishi bilan almashib turadi. Jadal yugurish, oldinga tashlanish, sakrashlar, yurish, to‘xtash bilan almashib turadi.Bunday faoliyat muayyan jismoniy yuklamani amalga oshirish bilan bog‘liq bo‘lib, u vegetativ jarayonlar birinchi navbatda moddalar almashinuvi jarayonida, nafas olish tizimida, qon aylanishi jarayonida jiddiy funksional o‘zgarishlar paydo bo‘ladi. Biroq gandbolchilarning o‘yin faoliyati faqat sakrash, yugurish va yurishdan iborat emasligi, unda anchagina murakkab xarakatlarning mavjudligi bilan izohlanadi. Yakkama-yakka jadal kurash sharoitida eng katta tezlikda va uzoq vaqt davomida to‘pga egalik qilish, raqib bilan to‘p uchun kurashish holatlari kuzatiladi. Shuning uchun gandbolchilarning jismoniy tayyorgarligi ularning o‘yin faoliyati tavsifini hisobga olgan holda shunday tashkil etilishi kerakki, bu ularga texnik-taktik maxoratni takomillashtirish uchun asos bo‘lsin [8]. Sport musobaqalari pedagogik, sport, metodik va ijtimoiy siyosiy vazifalarni еchishga yaqindan yordam beradi. Musobaqalarga qatnashmay turib sport faoliyati xaqida gapirmasa ham bo‘ladi. Musobaqalar - sportchilar uchun, rag‘batlantiruvchi omil hisoblanadi va shu paytning o‘zida sportchidan yuklamani tobora oshirib borish, irodani tarbiyalash, sport kurashiga o‘rganish va mashq jarayonini nazorat qilishga o‘rgatadi [9]. Sportchining musobaqalarda ko‘p qatnashishi shunchalik tajribaga ega bo‘lishligini amaliyot ko‘rsatib turibdi. Sportchini musobaqalarda ishtirok etishga tayyorgarlik tizimida quyidagilarni hisobga olish zarur: - sportchi uchun musobaqalar hafsala bilan tanlanishi va asta-sekin qiyinlashib boradigan bo‘lishi lozim; - musobaqada kuch jihatdan teng bo‘lgan sportchilar qatnashish; - yuqori darajadagi yutuqlarga erishish uchun zarur bo‘lgan miqdordagi musobaqalarda qatnashish zarur; |