ÇÜtad çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi Cilt , Sayı Aralık 2018
Yüklə 392,6 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
ÇÜTAD
Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi
Aralık 2018
18 etkileri de bir diğer beslenme zemini olarak öne çıkmaktadır. Batılılaşmanın sosyal hayatta kendini hissettirdiği ilk alanlardan biri kadın ve erkek arasındaki ilişkidir. Evlilik kurumu ve onun tesisi sırasında kullanılan geleneksel yöntemlerin sorgulanmaya başlanması da aynı etkinin bir başka yüzü olarak kendini gösterir. Dolayısıyla yazarların bu dönemde üzerinde durduğu başlıca problemlerden biri kadın erkek ilişkisi üst başlığı altında bu konudur. Tarafların görüşü alınmaksızın özellikle genç kızların tanımadıkları kişilerle evlenmeye zorlanmaları yazarlar tarafından eleştirilir. Konu ettiğimiz eserler dışında Taaşuk-ı Talat ve Fitnat, Zavallı Çocuk, Vuslat, Sabr u Sebat,
7 görücü usulüyle evlenmenin sakıncaları üzerinde durulmaktadır. Her iki yazar halk anlatı geleneğinden faydalanmakla birlikte modern anlamda bir tiyatro metni ve yine Batı edebiyatına ait bir tür olan roman biçiminde bir eser
kaleme almaya çalışır. Dolayısıyla tür ve zihniyet, etkisi altına girdiğimiz Batının kendini hissettirdiği iki önemli husus olarak karşımıza çıkar. Eserler kurguya dayalı metinler oluşları sebebiyle incelenmeleri sırasında anlatının temel unsurları (olay örgüsü, anlatıcı, bakış açısı, mekân, zaman, kahramanlar vb.) aşağıdaki şekilde alt başlıklar olarak belirlenmiştir.
Yukarıda da ifade edildiği üzere her iki eserin konusu evlilik kurumudur. Kadın ve erkek arasındaki ilişki, bunun gerçekleşme biçim
i ve dolayısıyla evliliğin ne şartlarda oluştuğu, tarafların bu olaya bakış açısı, toplumun bu durumdan nasıl etkilendiği ve değişen şartlarla birlikte tarafların evlilik kurumunu algılama ve yaşama
ve karakterlerindeki değişmezliğin ve belli bir metne tam olarak bağlı bulunmayışının dışında bir tiyatro eserinin bütün vasıflarını taşıyan orta oyunu ile Moliere komedilerinin tesirleri eserde yan yana yer alırlar" (s.59). Fransız edebiyatı ve özellikle Moliere etkisi Abdülhalim Aydın'ın "Şinasi'nin Şair Evlenmesi'nde Fransız Etkisi" başlıklı yazısında da dile getirilir. Molierin Zor Nikah adlı eserinin Şinasi için ilham kaynağı olabileceğinden söz edilir. Ayrıca toplumsal eleştiri Fransız klasik tiyatrosuyla, din adamına getirilen eleştiri ise Voltaire'in Candide adlı eseriyle ilişkilendirilir. Daha fazla bilgi için bkz: Aydın, Abdülhalim.(2001).Şinasi'nin Şair Evlenmesi'nde Fransız Etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), 137-150.
7 Aynı konu bir avukatın evlilik hikayesinin konu edildiği Cenap Şahabettin'e ait 1917 yılında yayımlanan Körebe adlı oyunda da ele alınır. Daha fazla bilgi için bkz: Donbay, Ali.(2002). " Cenap Şahabettin'in Bir Oyunu: Körebe", Selçuk
|