CyrToLat&LatToCyr 2002

TEXNOLOGIYALARI. WORD-MATN MUHARRIRI 
 
 
Microsoft office tizimiga kiruvchi WORD matn muharriri 
matnli axborotlarga ishlov beruvchi dastur bo‗lib, u quyidagi 
imkoniyatlarga ega: 
matnlarni kompyuter xotirasiga kiritish va muharrirlash; 
matnda turli xil shriftlarni qo‗llash; 
matnga kerakli shaklni berish; 
matn fragmentlari ustida nusxa ko‗chirish joyini o‗zgar-
tirish va yo‗qotish (o‗chirish) amallarini bajarish; 
matnni avtomatik ravishda sahifalarga ajratish; 
jadvallar yaratish va undagi ma‘lumotlar ustida mate-
matik amallarni bajarish; 
grafik obyektlar (chizmalar, tasvirlar va h.k.) bilan ish-
lash; 
orfografiyani tekshirish; 
bir vaqtning o‗zida bir nechta hujjatlar bilan ishlash va 
h.k. 
3.1. WORD tizimining ekran elementlari. Hujjatlar 
bilan ishlash
 
 
WORD tizimining ekran elementlari. 
WORD tizimi ishga tushirilganda ekranga uning interfeysi, 
ya‘ni muloqat qilish darchasi chiqadi. Umuman olganda, WORD
tizimining interfeysi turli xil ko‗rinishda chiqishi mumkin. Biz 
tushuntirishni osonlashtirish maqsadida eng sodda ko‗rinishni 
tanladik (3.1-rasm). Unda quyidagi asosiy sohalar mavjud bo‗lib,
ularning vazifalari bilan tanishaylik: 
Sarlavha satri – ishlov berilayotgan hujjatning nomini 
aniqlovchi soha. 

---

82 
3.1-rasm.
WORD – matn muharrirning interfeysi.
 
WORD tizimining bosh menyusi 
– WORDdagi barcha 
amallar shu menyu bandlarining menyuostisidagi buyruqlar 
yordamida bajarilishi mumkin.
Piktografik menyu 
– ko‗p uchraydigan amallarni tez 
bajarish uchun bu amallarning vazifasi bo‗yicha turli guruhlarga 
ajratgan holda piktogrammalar (anjomlar) ko‗rinishida o‗zida 
saqlovchi soha. Piktografik menyuda quyidagi piktogrammalar 
guruhi yoki boshqacha aytganda anjomlar paneli bo‗lishi 
mumkin:
Standart anjomlar paneli odatda bosh menyudan keyingi 
satrda joylashgan bo‗lib, yangi yoki avval yaratilgan hujjatni 
ochish, saqlash, chop etish, matn fragmentlari ustida turli 
amallarni bajarish, jadvallar yaratish va boshqa amallarni 
bajarish imkoniyatiga ega bo‗lgan piktogrammalar guruhidan 
iboratdir. Bu panel quyidagicha ko‗rinishda bo‗lishi mumkin:

---

83 
Formatlash (shakl berish) anjomlari paneli asosan hujjatga 
shakl berish, turli xil shriftlardan foydalanish imkoniyatini 
yaratuvchi va boshqa piktogrammalardan tashkil topgan bo‗lib, 
quyidagi ko‗rinishda bo‗lishi mumkin: 
Har bir guruhdagi pikogrammalarni foydalanuvchi o‗zining 
ehtiyojiga qarab aniqlaydi va zarur hollarda uni qo‗shimcha 
piktogrammalar bilan to‗ldirish yoki kerak bo‗lmaganlarini olib 
tashlash imkoniyatiga ega. 
Bulardan tashqari, boshqa anjomlar panellari ham bo‗lishi 
mumkin (masalan, rasm chizish, hoshiyalash va h.k).