D Ý k k a t ç o k ö n e m L ý n o t

Kiþisel hipnoz: Bir kiþinin hipnoz edilmesi anlamýna gelir. 
Grup hipnozu: Bir grubun ayný anda topluca hipnotize
edilmesi þeklinde yapýlýr. 
Kollektif hipnoz: Kalabalýk sayýlabilecek insan topluluðunun
hepsinin hipnoz edilmesidir. Grup hipnozun hipnoz olan kiþi sayý-
sý, kolektif hipnozda hipnotize olan kiþi sayýsýndan oldukça azdýr.
Sosyal hipnoz: Çok genel olarak, toplum üzerinde uygula-
nan kontrol ve baskýnýn sonucudur. Toplumdaki her bireyin
bireylerin toplu olarak, uygulanan kontrollü telkinlere uyum-
lu davranýþ göstermeleri en belirgin göstergesidir. Sosyal hip-
nozu uygulayan kiþiler toplum liderleridir. 
Oto hipnoz (auto): Kiþinin kendi kendini hipnotize etme-
sidir. Hipnoz hakkýnda bilgi sahibi olan ve hipnoz olmayý öð-
renmiþ herkes oto hipnoz uygulayabilir.
Yol hipnozu: Özellikle uzun yol þoförlerinin baþýna sýk sýk ge-
len bir hipnoz türüdür. Aþýrý yorgunluk, uykusuzluk, sessizlik, tra-
fiðin serbest ve rahat oluþu, uzun ve düz yol veya aklýnda olan her-
hangi bir sorun kiþinin yol hipnozuna girmesine neden olabilir. 
Uyanýkken hipnoz(daydream): Kiþinin gözleri açýkken
hayal görmesi gibi bir durumdur. Kiþiye telkin verilirken, göz-
lerin açýk kalmasý telkini verildiði zaman, gözleri açýk bir þe-
kilde kiþinin transa girmesidir. 
Sürekli hipnoz: Önce transa sokulan kiþi, derin transa
alýndýðýnda, transýn uzun sürmesi telkin verildiðinde yaþanan
uzun süreli hipnoz halidir. 

68
HÝPNOZU ETKÝLEYEN ÞARTLAR
Hipnoz Uygulamasý yapýlacak olan ortamýn fiziksel þartla-
rýnýn, transa girecek olan kiþileri fiziksel ve zihinsel olarak, ra-
hatsýz edici olmamasý gerekir. Ortamýn fiziksel özellikleri ara-
sýnda; gürültüsüz, sakin, hafif aydýnlýk, dolaylý ýþýklandýrýlmýþ,
rahatlatýcý bir kokusu olmalýdýr. Fiziksel sorunlarý bulunmayan
bir çevre baþarýlý bir hipnotik trans için oldukça etkilidir.
Hipnoz yapýlacak odanýn soðuk veya sýcak olmamasý ge-
reklidir. Aksi halde üþüyen veya terleyen bir beden, bilinçli
zihni uyanýk tutmaya çalýþacaðýndan, uygulayýcý hipnoz ustasý
için transa almak çok zorlu bir süreç olur. 
Bazý insanlarýn rahatsýzlýklarý dolayýsýyla, odanýn nemli ya
da havasýnýn kuru olmasýndan rahatsýz olmalarý durumunda
ortam havasý deðiþtirilmelidir. Klimalarýn hava akýmýnýn tran-
sa girecek kiþilerin üzerine doðrudan gelmesi kesinlikle engel-
lenmelidir. Bu zihinsel huzuru bozduðundan dikkat edilmesi
gereken bir nokta olarak karþýmýza çýkmaktadýr.
Bunlardan baþka, hipnoz olacak kiþinin rahat edebileceði
ve baþýný rahatça dayayabileceði, belki hafif yatýrýlabilen, kon-
forlu bir koltuk hipnozun doðal yapýsýný baþarýya götürebile-
cek bir etkendir. Örneðin; baba koltuðu veya TV koltuðu ola-
rak adlandýrýlan koltuklar, kiþinin uzanmasýný gerektiren psi-
kolog koltuklarýndan daha uygun bir hipnoz koltuðudur.
Ayrýca baþarýlý bir hipnoz seansý için zihinsel olarak rahat-
sýzlýk verici þeylerin de bulunmamasý gerekir. Örneðin, idra-
rý sýkýþmýþ veya yarým saat sonra önemli bir randevusu olan
ya da yanýnda hipnoza girmek istemediði insanlar bulunan

69
kiþilere hipnoz uygulamaya çalýþmak baþarýyý olumsuz yönde et-
kileyecektir. Bununla birlikte çevrede var olan her türlü uyarýcý
kiþinin transa girmesinde ve transýn derinleþtirilmesinde kulla-
nýlabilir. Bu becerinin kazanýlmasý, zamanla artan deneyimlere
baðlý olduðundan baþlangýçta bu gibi faktörlere dikkat etmek
amaca ulaþma yolunda yararlý olacaktýr. Hipnoz ile ilgili merak
edilen konulardan biri de herkes hipnoz yapabilir mi ve bunun
için doðuþtan gelen bazý özelliklere sahip olmak mý gerekiyor?
Hipnozun nasýl yapýldýðýný öðrenmiþ aklý baþýnda hemen herkes
hipnoz yapabilir. Pek çok kiþinin zannettiði gibi hipnoz yapanlar
gizemli ve doðuþtan gelen bazý güçlere sahip deðillerdir.
Bununla birlikte hipnoz sadece kiþiyi trans durumuna al-
mak deðildir. Bir kiþiye sabit bir noktaya bakmasýný söyleyip
sürekli gözlerin aðýrlaþýyor... kapanýyorlar... uykun geliyor der-
seniz eninde sonunda gözleri yorulacak ve kapanacaktýr. Uy-
ku ile ilgili telkinleri tekrarlarsanýz da uyuyacaktýr. Peki, ya
sonra? Sonra ne diyeceksiniz, nasýl diyeceksiniz? 
Önemli olan, kiþide bir trans hali yaratmak deðildir.
Önemli olan, yaratýlan bu trans durumunu kiþinin lehine kul-
lanabilme bilgisi ve becerisini gösterebilmektir. Yoksa transa
almakla bir otomobilin kaputunu açýp otomobilin motoruna
bakmak arasýnda bir fark yoktur. Eðer arýzanýn nerede olduðu-
nu tespitten ve tamir bilgisinden yoksunsanýz motora hayran
kalýr ve tekrar kapatýrsýnýz. Ýþte bu bilgi ve beceriyi kazanmýþ
insanlarýn rahatlatýcý, yumuþak ve etkili bir ses tonuna sahip
olmalarý, ana dilini güzel konuþabilmeleri, telaffuzunun düz-
gün olmasý gibi özellikler hipnoza alma iþlemini kolaylaþtýrýr.
Ayný zamanda hipnoz uzmaný, hipnoz denemesi sýrasýnda ace-
leci davranýþlardan sakýnan, karþýsýndakine güven telkin eder
tarzda konuþan ve yaptýðý iþte profesyonel olduðu imajýný
karþýsýndakine aktarabilen bir yapýda olmalýdýr.

70
Konsantrasyon yeteneði yüksek, kendine güveni tam ve
yapabileceðine inanmýþ bir hipnoz uzmaný, bu duygularý karþý-
sýndakine de yansýtacaðýndan hipnozla ilgili arzu ve isteðini
yüksek tutmalýdýr. Hipnozun sadece bir bilim deðil; ayný za-
manda da bir sanat olduðu inkar edilemez bir gerçektir. Bu
nedenle iyi bir hipnoz uzmaný, olabilmenin temel þartýnýn da;
öncelikle insaný iyi tanýmak, insaný sevmek ve karþýsýndakinin
duygularýný kendi duygularý gibi hissedebilmek olduðu unu-
tulmamalýdýr. Yine hipnozun yönünü seans sýrasýnda tam ola-
rak baþarýlý bir þekilde uygulayabilmek için; hipnoz uzmaný ye-
rine göre otoriter, yerine göre þefkat dolu, yerine göre de da-
nýþanýn beklentilerine cevap verir bir uzman kiþiliðine sahip
olmasý gerekmektedir. Daha önce bulunulmamýþ bir çevre ba-
þarýlý bir hipnotik trans için oldukça önemlidir.
Hipnoz yapýlacak odanýn çok soðuk veya çok sýcak olma-
masý gereklidir. Aksi halde üþüyen veya terleyen bir beden,
zihni kendi üzerine çekeceðinden, hipnoz uygulanacak kiþi
yoðunlaþamayan zihnin transa girmesi beklenemez. Bazý in-
sanlar solunum rahatsýzlýklarý veya hassasiyetleri nedeniyle
odanýn nemli ya da havasýnýn kuru olmasýndan da þikayetçi
olabilmektedirler. Ayný zamanda cereyanda kalmak isteme-
yen insanlar klimanýn yarattýðý hava akýmýný problem edebil-
mektedirler. Bu da zihinsel huzuru bozduðundan dikkat edil-
mesi gereken bir nokta olarak karþýmýza çýkmaktadýr.

71
HÝPNOZ YAPACAK KÝÞÝYE
AÝT ÖZELLÝKLER
Herkes hipnoz yapabilir mi? Hipnoz uygulayýcýsý olmak
için genetik ya da doðuþtan gelen özelliklere sahip olmak
gerekiyor mu? 
Hipnozu uygulamak için bir falcý gibi doðuþtan gelen baký
yeteneði gibi bir özellik taþýmanýz gerekmez. Ya da zannedildi-
ði gibi doðaüstü ve gizemli güçler kullanan süper kahraman-
lar deðiller hipnoz ustalarý… Hipnozun ne olduðunu, nasýl
yapýldýðýný öðrenmiþ, normal bir zekaya sahip hemen herkes
hipnoz yapabilir. 
Aslýnda hipnoz konusunda yanlýþ yorumlanan bir baþka ol-
gu da hipnozun sadece bir kiþiyi trans durumuna almak oldu-
ðu düþüncesidir. Bir kiþiyi trans haline sokmak oldukça basit
bir eylemdir, unutmayýn ki televizyon bile büyük bir kitleyi
transa sokabiliyor. Transa almak istediðiniz kiþinin sabit bir nok-
taya bakmasýný saðlayýp, "sürekli gözlerin aðýrlaþýyor... Gittikçe
aðýrlaþtý, gözlerin yavaþ yavaþ kapanýyor... Uykun geliyor"
derseniz eninde sonunda gözleri yorulacak ve kendiliðinden
kapanacaktýr. Uyku ile ilgili telkinler verirseniz rahatlýkla uy-
kuya dalacaktýr. Peki, bu durumda hipnoz hedefine ulaþmýþ
mýdýr? Transa alýndýktan sonra bireye ne gibi telkinler vere-
ceksiniz, nasýl dile getireceksiniz?
Hipnozu faydalý kýlan, trans halinde kalmaktan çok, bu
halde verilen telkinlerdir. Önemli olan, yaratýlan bu trans du-
rumunun transa giren kiþinin lehine kullanabileceði bir duruma

72
getirebilmek ve bu konuda deneyim kazandýrmaktýr. Sadece
transa almak bir yaraya sürekli bakmanýzdýr, eðer yaranýza
pansuman yapmayacaksanýz bakmanýzýn ne farký olur ki? Eðer
yaraya pansuman yapmayý bilmiyorsanýz ve beceremeyeceði-
nizi düþünüyorsanýz zaten kan kaybetmeye mecbursunuz.
Hipnoz yeteneðine ve bilgisine vakýf olan insanlarýn rahatla-
týcý, yumuþak ve etkili bir ses tonu kullanmalarý gereklidir.
Hipnoz uygulayýcýlarýnýn, ana dili güzel konuþmalarý ve keli-
meleri düzgün ve anlaþýlýr telaffuz etmeleri genel özellikleridir.
Ayný zamanda hipnoz uygulatýcýsý, ilk hipnoz denemeleri
sýrasýnda aceleci davranýþlardan sakýnmalý, öncelikle kendini
rahatlatmýþ olmalýdýr. Transa alacaðý kiþinin güvenini kazan-
malý ve hipnoz süresince bu güveni korumaya yönelik telkin-
ler vermeye devam etmelidir. Hipnoz uygulatýcýsý, yaptýðý iþte
profesyonel olduðu imajýný karþýsýndakinin bilinçaltýna akta-
rabilmesi þarttýr. Konsantrasyonu yüksek, kendine güveni tam
ve yapabileceðine önce kendi inanmýþ bir uygulatýcý, bu duy-
gularý karþýsýndakine de yaþatacaðýndan, uyguladýðý hipnoz
yönteminin baþarýsýyla ilgili düþüncelerine dikkat etmelidir.
Hipnoz ayný mimarlýk gibi, sadece bir bilim deðil; ayný za-
manda da bir sanattýr. Bir bilim fiziksel gerçeklik üstüne kuru-
lurken, bir sanat ruhsal gerçeklik ve tatmin, yani duygular
üzerine kurulur. Bu nedenle hipnoz uygulatýcý; öncelikle
insanýn fiziksel ve ruhsal yapýsýný iyi bilmeli, insaný sevmeli ve
karþýsýndakinin duygularýný anlamak için, empati kurmalý ve
bu duygularý kendisi de hissediyormuþ gibi davranmalýdýr. Ba-
þarýlý bir hipnoz için uygulatýcý, yerine göre otoriter, yerine gö-
re þefkat dolu, yerine göre de danýþanýn beklentilerine cevap
veren bir uzman olmalýdýr. 

73
HÝPNOZA UYGUNLUK
Profesyonel olarak bu iþi yapmayan bir hipnoz uygulatýcýsý,
hipnoz hakkýnda çok bilgisi olmadan da bazý insanlara hipnoz
yapabilir. Bu uygulatýcýdan çok hipnoz uygulanan kiþinin hip-
noza olan elveriþliliðinden kaynaklanýr. Bu gibi insanlar var-
ken hipnoza karþý direnç gösteren insanlar yok mu? Elbette
var. Deneyimli hipnoz uzmanlarýnýn bile transa almakta zor-
landýklarý insanlar da vardýr. Elbette bu o kiþinin hipnoza gi-
remediði veya giremeyeceði anlamýna gelmez. Bu durum o ki-
þinin herhangi bir nedenden dolayý hipnoza direnç gösterdiði-
nin kanýtýdýr. M. Erickson bu konuda "Dirençli kiþi yoktur, be-
ceriksiz hipnozitör vardýr." demiþtir. Erickson'a göre; hipnoz
uzmanýnýn, kiþinin direncinin nedeni ve ortadan kaldýrma yo-
lunu, kiþiyle oluþturacaðý iyi bir uyum sürecinde çözmesi gere-
kir. Böyle bir uyum becerisi, hipnozun sanat olduðuna en bü-
yük kanýttýr. Sonuç olarak, her insana hipnoz uygulanabildiði
bir gerçektir. Hipnoz hakkýnda yapýlan araþtýrmalara göre,
herkes günde 90 ila 100 dakikada bir doðal yollarla transa
girmektedir.
Günde 14 - 15 kez kontrol dýþý geliþen bu hipnoz halini, ki-
þinin kontrolü altýna alarak yararýna kullanabileceði bir hale
getirmesi mümkün müdür? Bilinçaltýmýzýn gün yüzüne çýktýðý
bu anlardan faydalanmanýn yolu nedir? Nasýl kendimizi istek-
lerimiz doðrultusunda yönlendirebiliriz? Bu ve benzeri sorula-
rýn cevabýný bu kitabý okurken bulabilmeniz için, size tavsi-
yem bu sorularý aklýnýzýn bir kenarýnda bulundurmanýzdýr.
Olaðanüstü yanýtlara kendiniz ulaþtýðýnýzý göreceksiniz...

74
Hipnoz olmak ve hipnoz olacak kiþinin yaþý arasýnda bir
iliþki elbette vardýr. Söylenilenleri anlayýp uygulayabilecek ve
dikkatini belli noktalar üzerinde toplayabilecek kadar büyü-
müþ çocuklar kolayca hipnoz edilebilirler. Çocuk söylenilenle-
ri henüz anlayacak bir yaþta deðil ise ona hipnoz uygulanma-
masý daha doðrudur. Literatürlerde 4 yaþ üzerindeki çocukla-
rýn hipnoz edilebildiðine dair bilgiler bulunmaktadýr. 7-8 yaþ
ve üzerindeki çocuklarý hipnoz edebilmek eriþkin insanlara
göre daha kolaydýr ve daha etkili sonuçlar kazandýrýr. Ýþte bu
nedenle, hipnoz uygulama baþlangýcýna en uygun yaþ grubu 7
ve üzeri yaþ grubu olan çocuklardýr. Bu yaþ grubunda, hipnoz-
la tedavi olmaya istekli olan çocuklarýn tedavilerinde hipnoz
baþarý oraný oldukça yüksektir. 
Çok yaþlý insanlar, akýl hastalarý, bunaklar, zeka özürlü
insanlar da ise hipnoz uygulanmaz. 
Bazen bir kiþi bir hipnoz çalýþmasýnda transa giremez ve
kendisine hipnoz yapýlmadýðýný iddia eder, oysaki ayný kiþi
baþka bir hipnoz uzmaný tarafýndan kolaylýkla transa alýnabi-
lir. Bu kiþisel dirençlerle ilgili bir konudur. Ayný þekilde yalnýz
baþýna hipnoza direnç gösteren bazý insanlar grup hipnozuna
alýndýklarýnda kolayca hipnoz olabilmektedirler. 
Meslek gruplarýnýn bile kolay hipnoz olmak üzerinde etki-
si vardýr. Mesela, ast-üst iliþkisinin ve belli bir hiyerarþik yapý-
lanmanýn olduðu meslek gruplarýnda çalýþanlar, diðer meslek-
lerde çalýþanlara oranla daha kolay transa girerler. Ast üst
iliþkisinin hakim olduðu mesleklerde çalýþanlarýn zihinleri,
zaman içinde kendiliðinden, alýnan emirleri sorgulamadan uy-
gulama yönünde programlanýr. Diðer bir deyiþle, zihinlerinin
kritik etme özelliði, kendinden üstte olduðunu düþündüðü ki-
þilere karþý kapalý hale geçer. Hipnoz uygulayacak uzmanýn,
bu meslek grubu üzerinde 'üst' imajý yaratmasý kolaylýk

75
saðlayabilir. Elbette ki, karþýnýzdaki insaný hipnoza almanýz
için böyle bir genelleme yeterli deðildir. Bu kiþiyi yakýndan ta-
nýmanýzý saðlayacak ipuçlarý edinmelisiniz.
HÝPNOZA
UYGUNLUÐUN ÖLÇÜMÜ
Hipnoza uygunluðun ölçülebilir özellikleri gün be gün ar-
tarak kabul edilmektedir. Bazý testler kullanýlarak bir kiþinin
hipnoza yatkýnlýðýný ölçmeniz kolaylaþýr.
KÝTAP / BALON
Öncelikle hipnoz olacak kiþinin ellerini öne doðru uzatma-
sýný saðlayýn. Ellerin gergin olmamasýna dikkat edin. "Lütfen
iki elinizi uzatýn ve gözlerinizi kapatýn." diyerek telkine giriþ
yapýn. Sonrasýnda "þimdi sað elinizi diðer elinizin tersi yöne
çevirin. Avuç içi aþaðý dönük elinizde büyük bir balonun, di-
ðer elinizde de kalýn bir kitabýn baðlandýðýný mümkün oldu-
ðunca net bir þekilde hayal edin." Telkinlerini verin. Hipnoza
alýnan kiþi veya kiþilerin elleri yeni pozisyonlara geçinceye ka-
dar balonun hafifliði ve kitabýn aðýrlýðý ile ilgili telkinler verin.
Ellerin pozisyonunu ve farklýlaþma sürecini izledikten sonra
telkini "þimdi gözlerinizi açýn" cümlesi ile sonlandýrýn.
Göz Kürelerinin Deðerlendirilmesi
Göz kürelerinin deðerlendirilmesi skalasý, uygulanmasý en
kolay ve en kýsa sürede sonuçlandýrýlan testlerdendir. Hipnoz
uygulanacak kiþinin baþýný dik pozisyonda tutup karþýya

76
bakmasýný isteyin. Sonra baþýný oynatmadan, kaþlarýna, yani
baþýnýn üstüne doðru bakmasýný söyleyin. Kiþi bu þekilde
kaþlarýna bakarken gözlerin durumu incelenir. Göz kürele-
rinin (gözün renkli kýsmýnýn) üst göz kapaðýnýn altýnda kay-
bolduðu zaman, alt göz kapaðý ile göz küresinin alt ucu ara-
sýnda görülen göz beyazýnýn miktarý deðerlendirilir. Bu kýs-
mýn en az olduðu durum "O", en çok olduðu durum da "4"
olarak deðerlendirilir.
Bu ölçümden sonra, kaþlarýna doðru bakan kiþinin, derhal
gözlerini kapatmasýný isteyin. Gözleri kapanýrken, alt göz ka-
paðý ile göz küresinin alt ucu arasýnda görülebilen göz beyazý-
nýn miktarý, tekrar deðerlendirilir. "O" olmasý kiþinin hipnoza
uygun olmadýðýný, "4" olmasý da hipnoza oldukça uygun oldu-
ðunu gösterir.
Ayný þekilde yukarý doðru kaþlara bakarken gözlerde oluþa-
bilecek olan, içe doðru þaþýlýk durumuna da dikkat edilir. Eðer
içe þaþýlýk gözlemlenirse oluþan þaþýlýk "1" ile "3" arasýnda de-
ðerlendirilir. Þaþýlýðýn hafif olmasý "1", çok olmasý da "3" ola-
rak deðerlendirilir. Þaþýlýðýn fazla olmasý hipnoza uygunluk
göstergesidir.
Kiþilerin hipnoza uygunluðunu anlayabilmek için yapýlan
baþka basit testler de bulunmaktadýr. Bu testlerden bazýlarý:
Arkaya Düþürme Testi
Test uygulanacak olan kiþinin ayaklarý omuz hizasýnda açýk
ve gözleri tavanda bir noktaya odaklanmýþ durumda ayakta
tutun. Siz kiþinin arkasýna geçin ve ellerinizi önünüzdeki kiþinin
omzuna sizin varlýðýnýzý hissettirecek kadar hafif koyun. 5 - 10
saniye bu þekilde bekledikten sonra yumuþak, kendinden
emin ve telkin edici bir sesle "Arkaya düþüyorsunuz... Düþme-

77
mek için direndikçe dayanýlmaz bir kuvvetle arkaya çekildiðini-
zi daha iyi hissedeceksiniz. Birazdan dayanamayacak ve arkaya
doðru düþeceksiniz. Ama korkmayýn ben sizi tutacaðým... Sizi
tutacaðýma emin olduðunuz için rahatça düþüyorsunuz" diye
telkin verin. Bu arada yavaþça ellerinizi, hipnoz uygulama ölçü-
mü yaptýðýnýz arkadaþýn omzundan çekin, ancak bir süre sonra
bu kiþi düþeceðinden, düþerken bir zarar görmesini engellemek
ve size güvenini korumak için onu tutmaya hazýr bekleyin. 
Hipnoz edilmeye uygun olan kiþiler, genellikle 1 - 2 dakika
içinde arkaya doðru ve hiçbir koruma refleksi göstermeksizin
düþerler. 
Parmaklarý Açtýrma Testi 
Bu test ayakta veya oturarak yapýlabilir. Oturarak yapýlma-
sý bireyin pasif kalmasýný kolaylaþtýrmasý nedeniyle daha kolay
uygulanýr. Kiþinin elini, oturduðu koltuðun yanýndaki koluna
veya yan tarafta bulunan bir masa üzerine rahatça býraktýrýn.
Kolunun aðýrlýðýný, direk elinin üstüne deðil, dirsekten par-
maklarýn ucuna kadar, ön kolun her noktasýna daðýlacak þe-
kilde olmasýna dikkat edin. Bütün parmaklarý yan yana gele-
cek þekilde avuç içleri yere bakar vaziyette dururken, kiþiye
parmaklarýnýn açýlacaðýný düþünmesini söyleyin.
"Parmaklarýnýz ayrýlacak... Bir arada durmak istemiyorlar...
Parmaklarýnýzda iðnelenmeler hissediyorsunuz... Dirseðinizde
hafif hafif sarsýlmalar hissediyorsunuz... Az sonra parmaklarý-
nýz birbirinden tamamen ayrýlacaklar... Gittikçe daha fazla
ayrýlýyor... Ayrýlýyorlar... Ayrýlýyorlar..." 
Parmaklarda kýmýldamalar görüldüðünde ayrýlmalar üstü-
ne verilen telkinleri arttýrýn. Parmaklarý birbirinden ayrýlýnca
kiþiye parmaklarýnýn tekrar birleþmemesi üzerine telkin verin.

78
"Þimdi artýk parmaklarýnýzý birbirine yaklaþtýramazsýnýz...
Yaklaþtýrmaya çalýþýn... Siz yaklaþtýrmak istedikçe onlar daha
fazla ayrýlacaklar..." diyerek telkini pekiþtirin. Sonuç telkini-
niz doðrultusundaysa, kiþi telkine oldukça duyarlý bir kimse-
dir. Bu durumda kiþinin parmaklarýný birbirine yaklaþtýrmasý
engellenebilir:
"Parmaklarýnýz þimdi sertleþecekler... Onlarý yaklaþtýrmanýz
artýk imkansýz... Üçe kadar sayacaðým... Ve onlarýn birbirine
yaklaþmadýðýný siz de göreceksiniz... Parmaklarýnýz sertleþi-
yor... Gittikçe daha fazla sertleþiyor... Artýk tamamen sertleþ-
tiler... Üç dememden sonra birbirine yaklaþamayacaklar...
Yaklaþtýramazsýnýz... Bir... Ýki... Üç, deneyin bakalým... Artýk
hiçbir þey yapamazsýnýz..."
Elleri Kenetleme
Hipnoza uygunluðunu test edeceðiniz kiþiye "lütfen ellerini-
zi birleþtirin ve gözlerinizi kapatýn. Parmaklarýnýzýn birbirlerine
gittikçe daha sýký bir þekilde kenetlendiðini fark edin. Daha sý-
ký… Ve daha sýký… Þimdi ellerinizi açmaya çalýþýn. Ellerinizi
birbirlerinden ayýrmaya çalýþýn. Deneyin ve ayýramadýðýnýzý gö-
rün. Ne kadar çabalarsanýz, birbirlerine o kadar sýký kenetle-
nirler." þeklinde telkinler verin ve sonuçlarýný gözlemleyin.

79
Bedenin Sallanmasý
Hipnoz duyarlýlýðý ölçülecek kiþiye þu telkinleri verin.
"Lütfen gözlerinizi kapatýn ve yukarý bakýn. Yüzünüzü tavana
çevirin. Þimdi geriye düþüyorsunuz; düþüyorsunuz, düþüyorsu-
nuz, düþüyorsunuz. Sizi tutacaðým. Düþüyorsunuz, düþüyorsu-
nuz, düþüyorsunuz." Sallanan kiþinin yanýnda hafifçe geriye
hamle yapabilirsiniz veya yardým etmek için onun çevresel
görüþ alanýnda geriye çekme hareketi yapabilirsiniz.
Þu Sorularla da Hipnoza Yatkýnlýðýný 
Anlayabilirsiniz
"Bir þeyden çok etkilenip çok üzülebiliyor musunuz"? 
"Duygusal filmlerde gözyaþý döker misiniz?"
"Duygularýnýzýn geçiþi hýzlý olur mu?" (anlýk parlar mýsýnýz)
"Uykunuzda konuþtuðunuz olur mu?”
"Yürürken, kitap okurken vb. aktivitelerde sýk dalar mýsýnýz?"

80
HÝPNOZ DENEYÝMÝNÝN
YAÞANMASI 
Hipnoz tecrübesi her insanda farklýlýklar göstererek ya-
þanýr. Her hipnoz deneyimi herkes için ortak noktalarda bir-
leþtiði gibi, kiþisel yapýya göre de farklýlýklar her çalýþmada
gözlenir.
Hipnozda en sýk karþýlaþýlan olay, insanlarýn hipnoz sonun-
da; huzur, sakinlik, dinginlik ve gevþeme hissetmeleridir. Hip-
noz tecrübesi yaþayan kiþiler, genellikle yaþadýklarý bu rahatla-
ma, gevþeme gibi duygularýn, gerçekte yaþadýklarýndan daha
yoðun ve daha farklý olduklarýný belirtirler. Hipnoz sýrasýnda
düþünceler derinleþir, bu nedenle daha az ama daha tutarlý
düþünceler üretilir. Hipnoz esnasýnda dikkat ve konsantrasyon
yoðunluðu arttýðý için de düþünme hýzý azalýr.
Hipnoz kullanýlarak, insanlarýn duygu durumunda deði-
þiklikler meydana getirmenin doðal bir süreç olduðundan da-
ha önce bahsetmiþtik. Hipnoz Farkýndalýktýr. Hipnoz sýrasýn-
da çoðunlukla, beden dingin kalmayý tercih ettiðinden, be-
den hareketlerinde azalma ve yavaþlama gözlenir. Vücuda
yayýlmýþ rahatlýk veren bir aðýrlýk, uyuþukluk ve hafiflik hali
gözlemlenir.

81
HÝPNOZDA GÖZLEMLENEN
BAZI FÝZÝKSEL DEÐÝÞÝKLÝKLER
Nabýz atýþýnda azalma,
Reflekslerde deðiþme,
Yüz ifadesinde deðiþiklik,
Nefeslerin yavaþlamasý, düzenlenmesi ve derinleþmesi,
Telkine baðlý olarak vücut ýsýsýnda artýþ veya azalma
olabilir. Telkin olmadýðý durumlarda ise vücut ýsýsýnda
genellikle, seansýn baþlarýnda azalma, sonlarýnda ise
artma gözlemlenebilir.
Kan basýncýnýn düþmesi, 
Kalp ritminin yavaþlamasý ve düzenli olmasý, 
Oksijen tüketimi artmasý, 
Kas gevþekliðinin artmasý, 
Hipnozda 5 duyunun her biri daha hassas çalýþýr. Bazý in-
sanlar serinleme hissederken, bazýlarý vücutlarýnda karýnca-
lanma hisseder. Hipnoz esnasýnda bilinçaltýnýn dili olan imaj
yaratma iþlevi, yoðunlaþma ve sürdürme gücü artar. Hipnoz
sýrasýnda oluþturulan imajlar hallüsinasyonlar kadar canlý
olabilir. Sinir sistemi, bu imajinasyon sürecinin sonuçlarýný
kaydedebilir. Bundan sebeple, yýllar öncesine ait ve hatta ço-
cukluk yýllarýna ait anýlarýmýz bile hipnozda net bir þekilde
canlandýrýlabilir. 
Bir hipnoz seansý sonlandýktan sonra kiþilerden ilk istediðim
þey saatin kaç olduðunu, saate bakmaksýzýn tahmin etmeleridir.

82
Kolay kolay doðru tahminde bulunan olmaz. Çünkü zaman
algýsý, hipnozda dýþ olaylara göre deðil de, içsel yaþantýlara gö-
re meydana getirilir. Zaman algýsý, içsel yaþantýlarýn hýzýný baz
alýr ve içsel yaþantýlar yavaþ olduðu için hipnozdaki kiþiye
genellikle hipnozda kaldýðý süre çok kýsa gelir.
HÝPNOZ
NERELERDE KULLANILIR? 
Hipnoz genel anlamda düþüncelerinizi deðiþtirmede; zihni-
nizi kullanarak vücudunuzu, davranýþlarýnýzý ve kýsacasý haya-
týnýzý kontrol etmede kullanýlýr.