D. Djanabayev, Sh. Murodov, A. Xolmurzayev chizma geometriya

11.7 – §. Berilgan tekislikka parallel bo’lgan urinma tekislik o’tkazish

Berilgan tekislikka parallel va sirtga urinuvchi tekislik o’tkazish masalalari asosan egri chiziqli sirtlarga tegishlidir.

11.14-rasm.

Berilgan T(AD∩AB) tekislikka parallel qilib va Φ shar sirtiga urinma tekislik o’tkazish 11.15-rasmda keltirilgan. Izlangan urinma tekislik ikkita bo’lib, ularni ikkita kesishuvchi to’g’ri chiziq tarzida tasvirlash qulaydir. Urinma tekislikni yasash uchun proeksiyalar tekisliklarini bir marta almashtirish usuli yordamida berilgan T tekislik proeksiyalovchi tekislik vaziyatga keltiriladi. Sharning ham yangi almashtirilgan proeksiyasi yasalib, so’ngra izlangan urinma tekisliklarning izlarini berilgan tekislikning yangi vaziyatiga parallel qilib, o’tkazish etarlidir. Yasash algoritmi quyidagicha:

• 
  Berilgan T tekislikning B1 gorizontalining B′1′ va B″1″ proeksiyalari yasaladi;
  
• 
  B′1′ ga perpendikulyar qilib, yangi proeksiyalar O₁x₁ o’qi o’tkaziladi va T tekislikning V₁ dagi yangi frontal proeksiyasi A₁″D₁″B₁″ hamda sharning O₁″ marakazli proeksiyasi hosil qilinadi;
  
• 
  A₁″D₁″B₁″ to’g’ri chiziqqa parallel qilib, markazi O₁″ nuqtadagi shar proeksiyasiga izlangan urinma tekisliklarning P_V1 va Q_V1 izlari o’tkaziladi va ularni sharga urinish nuqtalari E₁″ va F₁″ belgilanadi;
  
• 
  teskari proeksiyalash yo’li bilan, urinish nuqtalarining E′, E″ va F′, F″ proeksiyalari aniqlanadi;
  
• 
  E va F nuqtalardan berilgan tekislikning AD va AB tomonlariga parallel qilib to’g’ri chiziqlar o’tkaziladi. Natijada, izlangan urinma parallel tekisliklarning proeksiyalari hosil qilinadi. Yasashdan ko’rinib turibdiki, masala ikkita urinma tekislikka ega.
  

11.15-rasm.