D. R. Abdikarimova, G. M. Bekimbetova
Mulkni baholashning asosiy tamoyillari
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mulkni baholashning asosiy tamoyillari
Mulkdorning tasavvurlariga asoslangan tamoyillar Mulkni ekspluatatsiya qilish bilan bog‘liq tamoyillar Bozor muhitining harakati bilan shartlangan tamoyillar Mulkdan eng yaxshi va eng samarali foydalanish bilan bog‘liq tamoyillar Foydalilik tamoyili O‘rin bosish tamoyili Ulushlar tamoyili Muvofiqlik tamoyili Qiymat o‘zgarish tamoyili Iqtisodiy taqsimot tamoyili Eng yaxshi va eng samarali foydalanish bilan bog‘liq tamoyillar Regressiya va progressiya tamoyili Raqobat tamoyili Tashqi muhitga bog‘liqlik tamoyili Qoldiq unumdorligi tamoyili Muvozanat- lashganlik tamoyili Kutish va oldindan ko‘rish tamoyili Eng yuqori unumdorlik tamoyili 3.1-rasm. Ko‘chmas mulkni baholashning asosiy tamoyillari 1 . 1. Foydalanuvchining nuqtayi nazarini aks ettiruvchi vaziyat asosida quyidagi tamoyillar yotadi: 1 To‘ychiyev N.J., Mirhoshimov A.M., Plaxtiy K.A. Ko‘chmas mulkni baholash asoslari. O‘quv qo‘llanma. – T.: «Adolat», 2000. 54 Foydalilik tamoyili – bu muayyan ko‘chmas mulkning foydalanuvchi ehtiyojlarini qoniqtirish qobiliyati. Ko‘chmas mulk muayyan foydalanuvchi uchun uning iqtisodiy, shaxsiy va h.k. ehtiyojlarini amalga oshirish foydali bo‘lgan taqdirdagina qiymatga ega bo‘ladi. Masalan, agarda kimdir ko‘chmas mulk uchun pul to‘lashga tayyor bo‘lsa va shu bilan birga mulkdorga daromad keltirsagina, bu ko‘chmas mulk foydalidir. Ko‘chmas mulk o‘z egasini faxrlantirsa yoki mulk egasining oilaviy ehtiyojini qoniqtirsagina foydalidir. O‘rindoshlik tamoyili shundan iboratki, bunda ko‘chmas mulkning eng yuqori bahosi, o‘xshash foydalilikka ega boshqa obyekt sotib olinadigan eng kam summa bilan belgilanadi. O‘ziga xos, tadbirkor xaridor mahalliy bozorda bir xil foyda keltiruvchi o‘xshash obyekt qiymatidan ko‘proq pulni obyekt uchun to‘lamaydi. Bunday xaridor yangi obyekt qurilishi qiymatidan ko‘proq mablag‘ni mulk uchun sarflamaydi. Kutish va oldindan ko‘rish tamoyili bo‘lajak foydalarga va ularning hozirgi qiymatiga nisbatan foydalanuvchining nuqtayi nazarini belgilaydi. Kelgusi foydalarni kutish ularning miqdorini va o‘ziga xos tomonlarining o‘zgarishi ehtimoli bilan boshlangan bo‘lib, bu esa, o‘z navbatida, mulkning haqiqiy qiymatiga ta’sir etishi mumkin. Kutish tamoyillarining asosida vaqt mobaynida pul qiymatining o‘zgarishi nazariyasi yotadi. 2. Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|