D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi

Metodlarning afzalliklari:

• 
  aniq, ma’lum tushunchalarni bilish, ma’lum ko‘nikmalarga ega bo‘lish;
  

• 
  o'qituvchi tomonidan o‘qitish jarayonini va o'qitish muhiti- ni yuqori darajada nazorat qilish;
  
• 
  vaqtdan unumli foydalanish;
  
• 
  aniq ilmiy bilimlarga tayanish.
  

Metodlarning kamchiliklari:

• 
  o'qitishning bunday tizimini eng jiddiy kamchiligi talabalar­ning mashg'ulotlardagi passivligi va bundan kelib chiqib bilim olish samarasi pastligi;
  
• 
  o'qituvchining to'la nazorati barcha o'quvchilar uchun moti- vatsiya ishtiyoqini vujudgalxltirmaydi;
  
• 
  o'quvchi, talabalar o'qituvchi bilan bevosita muloqotga kirisha olmaydi;
  
• 
  eslab qolish darajasi hammada teng bo'lmagani sababli gu­ruhda o'zlashtirish past bo'lishi mumkin;
  
• 
  mustaqil o'rganish va yechimlar qabul qilish uchun sharoitlar yaratilmaydi.
  

XX asrning boshlarida yashagan nemis pedagogi Rudolf an’anaviy dars haqida shunday degan ekan: faqat eshitish va ko'rish metodi bilan ta’lim olgan o'quvchilar juda passiv zotlarga aylanadi- lar. Ular hayotiy haqiqat oldida ojiz boiadilar. Bu fikr hozirgi kun uchun yanada dolzarbdir. Yana bir nemis pedagogi A.F.Disterveg «Noqobil o'qituvchi haqiqatni shunchaki aytadi-qo'yadi, yaxshisi esa uni topishga o'rgatadi» degan. Aynan hozirgi kunning talabi ham o'quvchi-talabalarni mustaqil fikr yuritish, tahlil qilish va ba­holash qaror qabul qilishga o'rgatishdir. Bu maqsadni amalga oshirishga texnologik yondashuv orqali erishiladi.

Texnologik yondashuv ta’lim jarayonini o'zaro uzviy bog'liq bosqichlarga ajratish, qo'yilgan maqsadga erishish uchun belgila- nadigan amallarni bajarish va ma’lum ketma-ketlikda amalga oshirishni loyihalashtirilgan ish va amallarni bir xil talab asosida bajarishni nazarda tutadi. O'quv materiali ta’lim maqsadiga mos tuziladi.

Har ikki yondashuvda ham umumiy jihat: ta’lim jarayoni markazida o'quvchi turadi. O'quvchi, talabalarning mustaqil bilim olishga, o'qishga, mustaqil fikr yuritish, taqqoslash, xulosa chiqa- rishga o'rgatiladi. Darsda faol qatnashishlariga keng inikon beruv- chi, ularni o'ylashga undovchi, hamkorlikda ishlashga o'rgatuvchi metodlar qo'llaniladi. Bu metodlarni qisqacha noan’anaviy yoki interaktiv (interfaol) metodlar deb yuritiladi. Bu metodlar ham o'ziga xos afzallik va kamchiliklarga ega.



Noan’anaviy (ta’lim jarayoni markazida o‘quvchi, talaba tur- gan) o‘qit(sh metodlarining afzalliklari:

• 
  o‘quvchi, talabalarning darsda faol qatnashish imkoniyati kengligi;
  
• 
  dare mazmunini yaxshi o'zlashtirishga olib kelishi;
  

~ nafaqat' mazmunni o'zlashtirishga yordam bermay, balki ijwuiidiy va mantiqiy, tahliliy fikrlashni ham rivojlantirishga yordam bcrishi;

• 
  muammolarni yechish ko'nikmalarini shakllantirishi;
  
• 
  mustaqil fikrlay oladigan o'quvchi, talabalarning shaklla- nishiga yordam berishi..