D. V. Rasulova I. Xotam ov X. S. Asatullayev

=
 
- max
i 
j
k 
i 
j
k
M odelning birinchi qismini olamiz, ya’ni X X S f i / *
'P™
ni va bu
/ 
j
k
biron bir viloyat (hudud) bo ‘yicha Kichik biznesning viloyat (hudud) 
YalM dagi ulushini ifodalaydi. 
YJTJ
l
Q*
ifodani biz Kobba-
' 
J
*
Duglasning ishlab chiqarish funksiyasiga teng deb olamiz.
= A K aLp = F ( K , L )
 
(2.3.3)
' 
j t
bu yerda, A - tenglama parametri; L - kichik biznesda bandlar soni; K 
- kichik biznesning asosiy kapitallari hajmi; « + /? = 1 (kichik kvadratlar 
usuli yordamida topiladi).
Endi (2.3.3) - Kobba-Duglas ishlab chiqarish funksiyasi asosida 
kichik biznes ishlab chiqarishining asosiy xususiyatlarini k o‘rib 
o‘tamiz.
Kichik biznesning har bir omili bo‘yicha marjinal (chegaraviy) 
mahsuloti quyidagiga teng:
MPk = dF(j K L) = AaK°-'lS
 
(2.3.4)
bu yerda, 
MPk ~
kichik biznesning marjinal mahsuloti;
A . B . J I o t o b . B B e jie H H e b 3 K o h o m h k o M a re M a T H M e c K o e M o a e jiH p o B a H H e . M o c K B a . H a y ic a . 
2015.
53

---

(2.3.4) - kichik biznesda kapital hajmi 1% ga oshganda mahsulot 
ishlab chiqarish hajmi qancha foizga oshishini anglatadi.
Kichik biznesda bandlar ulushi 1 
%
ga oshganda mahsulot ishlab 
chiqarish hajmi qancha foizga oshishini quyidagi (2.3.5) formuladan 
foydalanib topamiz:
MP
l
=
= 
APa K a ~'LP~l
(2-3.5)
Endi har bir omil bo‘yicha o ‘rtacha mahsulot hajmini qarab 
chiqamiz.
1) Kapital bo ‘yicha o ‘rtacha mahsulot:
APk = F(K,L) = A K ^'L P
(2.3.6)
FC
2) Ishchi kuchi bo‘yicha o ‘rtacha m ahsulot va kapital bilan 
qurollanganlik darajasi quyidagiga teng bo‘ladi:
AP
l
= 
H E d l = AK“ Lr“
(2.3.7)
Shuni alohida ta ’kidlash kerakki, kichik biznesda ishlab chiqarish 
faoliyatining elastiklik ko ‘rsatkichi katta ahamiyatga ega. Chunki, 
elastiklik har bir omil o ‘zgarishining kichik biznes ishlab chiqarishiga 
qay yo‘sinda ta’sir etishi makrodarajada katta ahamiyat kasb etadi. Shu 
nuqtayi nazardan kichik biznes ishlab chiqarish funksiyalarining 
elastikligi quyidagicha:
a) kapital bo‘yicha 
Ek = a \
b) ishchi kuchi b o ‘yicha 
E t = ft;
v) umumiy elastiklik 
Et + EL =
1.
Bu kichik biznesda band mahsulot resurslarini va mavjud 
kapitalning oshishiga proportsional ravishda ishlab chiqarishning 
oshishini anglatadi.
Asosiy tenglama (2.3.3) ga o ‘tib, uning maksimal qiymatini 
qidiramiz:
F(K, L) = 
->max
Bu shart har bir ishlab chiqarish omilining xususiy hosilalari nolga 
teng bo‘lganda o ‘rinli bo ‘ladi, y a’ni
54

---

( 2
' 3
' 8 )
dL
Bundan esa, 
AaKa~'Lp
= 
A(lKa Lp~'
= 0 ekanligi kelib chiqadi va 
uning yechimi quyidagicha bo ‘ladi: