1 3 . 0 ‘zbekistonda biznesni rivojlantirish to‘g‘risidagi
qonunlar, farmonlar va nizomlar
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning
2 0 17-yil 7-fevraldagi farmoniga muvofiq qabul qilingan 2017-2021 ~
yillarda 0 ‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor
y o ‘nalishi bo ‘yicha Harakatlar strategiyasi mamlakatimizda olib
borilayotgan islohotlam ing samaradorligini oshirishda, ulam ing sifat
jihatidan yangi bosqichga ko‘tarishda muhim dasturilamal b o ‘lmoqda.
Harakatlar strategiyasida belgilab berilgan vazifalaming ijrosi
doirasida respublikam izda investitsiya iqlimini yaxshilash, qulay
ishbilarmoniik muhitini yaratish hamda kichik biznes va xususiy
tadbirkorlikni jadal rivojlantirishni rag‘batlantirishga qaratilgan keng
k o ‘lamli
islohotlam ing
amalga
oshirilayotganligi
natijasida
0 ‘zbekiston o ‘tgan qisqa fursat ichida biznes muhitini yaxshilash va
tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish bo ‘yicha dunyodagi yetakchi
davlatlar qatoridan o ‘rin oldi.
Bu borada olib borilayotgan keng koMamli islohotlaming samarasi
Jahon bankining «Biznesni yuritish» («Doung Buziness») xalqaro
hisobotining so‘nggi nashrida ham o ‘z e ’tirofini topdi.
Joriy yilning 31-oktabrida e ’lon qilingan «Biznesni yuritish -
2018: ish o ‘rinlari yaratish uchun islohotlar» m a’ruzasiga ko‘ra,
0 ‘zbekiston dunyoning 190 davlati ichida 74-o‘rinni egallab, o ‘tgan
yildagi m avqeyini bir yo ‘la 13 pog‘onaga yaxshiladi. M amlakatimiz
biznes yuritish uchun eng qulay sharoitlar yaratish bo‘yicha islohotchi
davlatlarning birinchi o'ntaligiga kirishga muvaffaq b o id i.
12
Jahon bankining «Biznesni yuritish - 2018» hisobotidagi 10 ta
indikatoming 6 tasi bo ‘yicha sezilarli o ‘sishning qayd etilganligi ham
ishbilarmonlik muhitini yaxshilash borasida amalga oshirilayotgan
chora-tadbirlar ko‘lami va natijadorligidan darak bermoqda.
Shu o ‘rinda respublikamizda tadbirkorlik subyektlarini davlat
ro‘yxatidan o ‘tkazishning onlayn tizimi jo riy etilganligini va buning
natijasida ro‘yxatdan o ‘tish jarayoni avvalgi ikki ish kuni o ‘m iga atigi
30 daqiqani band etayotganligini alohida ta’kidlab o ‘tish kerak. Bu
0 ‘zbekistonning korxonani ro‘yxatdan o ‘tkazish ko‘rsatkichi bo‘yicha
dunyoda 11-o‘ringa ko‘tarilishiga olib keldi. Buning samarasini
mamlakatimizda joriy yilning 9 oyi davomida o ‘tgan yilning shu
davriga nisbatan 1,3 marta ko‘p kichik biznes subyektlari tashkil
etilganligida ham ko‘rish mumkin.
Shu o ‘rinda, tadbirkorlik subyektlariga «yagona darcha» tamoyili
bo ‘yicha davlat xizmatlari ko‘rsatish yagona markazlari faoliyatining
samaradorligini alohida qayd etib o ‘tish zarur. Ularning faoliyati
ruxsatnomalar va litsenziyalami rasmiylashtirishning oshkoraligi va
tezkorligini ta ’minlash, davlat organlari o ‘rtasida o ‘zaro hamkorlikning
elektron shakllarini joriy etish, qolaversa, byurokratik to ‘siqlar va ariza
beruvchilaming moliyaviy xarajatlarini sezilarli darajada qisqartirish
imkonini bermoqda.
Buni 2017-yilda
faqat «yagona darcha»
markazlari orqali ko‘rsatiladigan davlat xizmatlari sonining 16 tadan
34 tagacha etganligida ham ko‘rish mumkin.
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkamasining 2017-yil 23-
oktabrdagi «Tadbirkorlik subyektlariga faqat «yagona darcha» tamoyili
b o‘yicha yagona markazlar orqali ko‘rsati!adigan davlat xizmatlari
ro‘yxatiga qo ‘shimcha kiritish to ‘g ‘risida»gi 864-sonli qaroriga
muvofiq, elektron raqamli imzo kalitini (ERI) ro‘yxatga olish va
sertifikat berish endilikda faqat «yagona oyna» markazlari tomonidan
amalga oshirilishi belgilab q o ‘yilganligi respublikamizda faoliyat
yuritayotgan tadbirkorlik subyektlariga yanada qulaylik yaratishga
xizmat qiladi.
So‘nggi yillarda mamlakatimiz rahbariyati tomonidan soliq
m a’murchiligini soddalashtirish va tadbirkorlik subyektlariga soliq
yukini qisqartirish masalalariga alohida e ’tibor berilayotganligini
ta kidlab o ‘tish o ‘rinli bo‘ladi. Joriy yilning o ‘zida soliq tizimini
13
takomillashtirishga oid Prezidentimizning bir qator muhim farmon va
qarorlari qabul qilindi.
Xususan, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 18-
iyuldagi «Soliq m a’m urchiligini tubdan takomillashtirish, soliqlar va
boshqa majburiy to io v la m in g yig‘iluvchanligini oshirish choralari
to ‘g ‘risida»gi 5116-sonIi Farmoni va joriy yii 1-avgustdagi «DavIat
soliq xizmati organlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-
tadbirlari to ‘g ‘risida»gi 3168-sonli qarori davlat soliq organlari
faoliyatini
takom illashtirish,
soliq
m a’muriyatchiligi jarayoniga
zamonaviy axborot-komm unikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish,
soliq to ‘lovchilarga, eng a w a lo , tadbirkorlik subyektlariga to‘g ‘ridan
to ‘g ‘ri m uloqotsiz elektron xizmatlar ko‘rsatishni ta ’minlashda alohida
ahamiyatga ega b o id i.
Amalga oshirilayotgan tizimli ishlar natijasida respublikamizda
tadbirkorlik subyektlari tomonidan soliq hisobotlarini topshirishning
to ‘liq elektron shakliga o ‘tildi. Soliqlami masofadan turib to ‘lash
amaliyotining
kengayishi
soliqqa tortish
ko ‘rsatkichi
bo‘yicha
mamlakatimiz reytingining sezilarli yaxshilanishiga olib keldi va
0 ‘zbekiston bu borada ko‘rsatkich bo‘yicha 138-o‘rindan 78-o‘ringa
ko‘tarildi. «Biznesni yuritish» jam oasi ekspertlari baholariga ko‘ra,
bugungi kunda 0 ‘zbekistondagi tadbirkorlik subyektlariga soliq yuki
darajasi AQSh, Avstraliya, Germaniya, Shvetsiya, Turkiya, Xitoy va
Rossiya kabi davlatlardagidan ancha pastdir.
Prezidentimizning
2017-yil
29-sentabrdagi
«Fiskal
xotirali
nazorat-kassa m ashinalarini qoMlash tartibini yanada takomillashtirish
chora-tadbirlari to ‘g ‘risida»gi qarori ushbu y o ‘nalishdagi ishlar sifatini
yanada yuksaltirish, yuridik hamda jism oniy shaxslar tomonidan naqd
pulga tovarlam i realizatsiya qilish, aholi bilan hisob-kitobni tezkor
amalga oshirish va tizim nazorat funksiyasini takomillashtirishda
muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq
qo‘mitasi tomonidan qarorda belgilab berilgan vazifalar ijrosini
ta ’minlash bo‘yicha tizimli ishlar olib borilmoqda.
M azkur qarorga muvofiq, 2018-yilning yanvaridan boshlab
Toshkent, Nukus shaharlari hamda viloyatlar markazlarida onlayn
nazorat-kassa m ashinalari tajriba-sinov tariqasida amaliyotga joriy
etiladi. 2018-yilning 1-iyulidan ushbu hududlardagi yuridik shaxslar,
14
2018-yilning 1-dekabridan boshlab esa mamlakatimizdagi barcha
yuridik va jism oniy shaxslar tovarlam i realizatsiya qilish, ishlami
bajarish hamda xizmatlar ko‘rsatishda aholi bilan naqd puldagi hisob-
kitoblami majburiy tarzda faqat onlayn nazorat-kassa mashinalarini
qo‘llagan holda amalga oshirishga bosqichma-bosqich o'tkazildi.
Respublikamizda
ushbu
yangi
tizimni joriy
etish
orqali
markazlashgan tarzda elektron m a’lumotlar bazasi yaratiladi. Natijada,
davlat budjetiga soliq tushumlari k o ‘paydi. Soliqlar to‘lashdan qasddan
bo‘yin tovlashning oldi olindi.
Davlat soliq qo‘mitasi tomonidan tizimda zamonaviy axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish ustuvor vazifa etib
belgilandi va ayni kunlarda bu borada izchil ishlar olib borilmoqda.
Davlat soliq xizmati organlarining my.soliq.uz - «Elektron soliq
xizmatlari» portali test rejimida ishga tushirildi. Bu aholi va
tadbirkorlik subyektlariga ko‘rsatiladigan elektron davlat xizmatlarini
optimallashtirish, ulam ing sifatini oshirish, xarajatlami kamaytirish,
pirovardida soliq to‘lovchilam ing xizmatlardan qoniqish darajasini
yuksaltirishga xizmat qiladi.
Yangi portal soliq xizmati organlarining barcha elektron davlat
xizmatlarini yagona veb manbada qamrab olganligi bilan ahamiyatlidir.
Unda soliqqa doir barcha elektron davlat xizmatlari interaktiv va
axborot davlat xizmatlariga saralangan
bo‘lib,
bunda kerakli
xizmatlami tez va osonlik bilan topish mumkin. Umuman bugungi
kunda portalda davlat soliq xizmati organlarining 35 elektron davlat
xizmatlari amaliyotga joriy etilgan. Bundan tashqari, 5 yangi xizmat
test sinovida taqdim etildi. Soliq toMovchilaming toifasi va joylashgan
joyidan qat’i nazar, barcha xizmatlardan foydalanish imkoniyati
yaratilgan.
2017-yilning 1-iyul holatiga o ‘tkazilgan monitoring natijalariga
ko‘ra, 0 ‘zbekistonda «Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari
faoliyati
«Ochiqlik
indeksi»ning
Reytingi»
natijalariga
ko‘ra
respublikamizdagi 52 ta davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari
orasida Davlat soliq qo‘mitasi 96 ball to‘plagan holda birinchi o ‘rinni
egallaganligi,
«ICTW EEK
Uzbekistan
-
2017»
axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari haftaligida «Axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarini joriy etish bo ‘yicha eng yaxshi davlat organi»
15
nominatsiyasida g ‘o!ib deb e ’tiro f etilganligi ham tizimda olib
borilayotgan islohotlar samarasidir.
Respublikamiz soliq xizmati organlari faoliyatining shaffofligini
ta ’minlash, soliq m a’m urchiligini takomillashtirish yo‘lida amalga
oshirilayotgan k o ‘lamli ishlar yagona maqsad - mamlakatimizni
ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirish,
aholi
farovonligini
oshirishga
qaratilgan.
Dostları ilə paylaş: |