Dasturiy ta’minotdir. Operatsion tizim

HIMOYA
Bir dasturni boshqa dasturdan himoyalash
Ma’lumotlar saqlanishini ta’minlash
OT ni bajarilayotgan ilovalardan himoyalash

• 
  Joriy vaqtda Ishlatilishi kerak bo’lgan dasturlarni operativ xotiraga yuklash
  
• 
  Xotirani boshqarish, zamonaviy tizimlarda virtual xotirani tashkil qilish
  
• 
  Barcha dastur va ma’lumotlarni identifikatsiya (tanib olish ) qilish
  
• 
  Barcha kiritish – chiqarish amallariga xizmat qilish
  
• 
  va h.k.
  

3- maruza
Operatsion tizimlar umumiy strukturasi
APPLICATION

• 
  Fayllarni boshqarish
  
• 
  Qurilmalarni boshqarish
  
• 
  Jarayonlarni boshqarish
  
• 
  Tarmoqni boshqarish
  
• 
  Qurilmalarni boshqarish
  
• 
  Xotirani boshqarish
  
• 
  Tarmoq qurilmalari
  

Trap – operasion tizim va hisoblash tizimlarida bu istisno yoki xatolik deb qabul qilinadi. Inisializasiya prosedurasi boshqaruviga qaytish harakati qaytishidan oldindan yadro rejimiga o’tishiga olib keladi.

• 
  Boot Loader – Operasion tizimni yuklovchi — bu Boot Record va Sistem Bootstrap dasturli modulidir. Odatda oddiygina yuklovchi deb ataladigan bu modul tezkor xotiraga DOS ning ushbu ikkita faylini O’qish uchun mo’ljallangan. System calls -
  
• 
  Interrupts (Uzilish) — bir dasturni bajarilishini hozirgi vaqtda yanada muhimroq boshqa dasturni tezkor bajarish maqsadida vaqtincha to’xtatilishidir. Uzilishlar kompyuterni ishlashida doimo paydo bo’ladi, shuni aytish etarliki, ma’lumotlarni kiritish-chiqarishning hamma jarayonlari uzulishlar bilan bajariladi, masalan, taymerdan uzulishlar uzulish nazoratchisi tomonidan sekundiga 18 marta hosil qilinadi va xizmat ko’rsatiladi (tabiiyki, foydalanuvchi ularni sezmaydi).
  

Kiritish-chiqarish bazaviy tizimi (BIOS)

• 
  BIOS, qatiy aytganda, OT ning еmas, balki komputerning komponentasi hisoblanadi, negaki komputerda ishlatiladigan OT almashganda o’zgarmaydi (DЕKDda joylashganligi uchun).
  
• 
  Doimiy еslab qolish qurilmasi (DЕKD) ham bosh platada o’rnatilgan modullar (kassetalar) asosida quriladi va ushbu o’zgarmaydigan axborotlarni saqlash uchun ishlatiladi: operasion tizimning yuklovchi dasturlari va DЕQQ dan faqat ma’lumotlarni o’qish mumkin.
  
• 
  BIOS ushbu vazifalarni bajaradi:
  
• 
  • komputerni inisiallashtirish, ya’ni komputer elektr manbasiga ulanganda, uning barcha еlementlarini boshlang’ich holatga keltirish; • testlash, ya’ni komputerda butlikni hamda apparatura va dasturli resurslarning ishga layokеtliligini tekshirish (processor, xotira, drayverlar va b.);
  
• 
  • operasion tizimni inisiallashtirish, ya’ni tizimli diskdan OT ning yuklovchisini o’qish va h.k.
  

Operatsion tizimlar sinflanishi
(ishlash rejimi va o’zaro bog’lanishi bo’yicha